Akıl sağlığı yerinde bir insan nasıl delirtilir? Özgüven ve özsaygı nasıl yerle bir edilir? Psikolojik taciz bir insanı nasıl köleleştirir? Bu soruların hepsi tek bir sözcüğe açılıyor: Gaslighting. Tam olarak Türkçe karşılığı olmayan bu kavram, bir insanı psikolojik manipüle ederek zamanla akıl sağlığından şüphe etmesini sağlayan taciz ve istismar yöntemi. Bu yönteme maruz kalan kurbanlar, genellikle manipüle edildiklerinin farkına varmıyor. Sonuçta kişinin özgüveni ve özsaygısı derin yara alıyor; böylece kontrol altına alınması kolaylaşıyor. Gaslighting topluluklarda siyasi- psikolojik tacizin öznesi de olabiliyor. Daha da kötüsü, çoğu insan yaşamının bir döneminde bu tür tacizlere uğrama olasılığı çok yüksek. Gaslighting vakalarında suistimalcinin silahları genellikle yadsıma, çarpıtma, yalnızlaştırma, utandırma ve kurbanın güvenilirliğini sarsmak oluyor. Reyhan Oksay hazırladı.
Yüksel Atakan radyasyon fizikçisi. Akkuyu yetkililerine bir çağrısı var: Akkuyu nükleer santralinin ilk ünitesi, Uluslarası Atom Enerji Kurumu (IAEA) standartlarına göre kalite kontrolleri yapılmadan mı 2023’de işletmeye açılacak, diye soruyor.
Müfit Akyos’un yazısı Ulusal yenilik sistemi otoritesi üzerine. Akyos “Grizu patlamasında 41 maden emekçimizi yitirdik. Bir örnek olmak ve B-T-Y evrenimizin sahipsizliğini gidermek üzere ‘ulusal yenilik sisteminin (UYS) yeniden inşası’ için bir model önerebilir miyiz?’ diye soruyor.
Yapay zeka bu kez sanatçı-ressam kılığında
ABD de yapılan bir güzel sanatlar yarışmasında yapay zeka tarafından üretilen ‘Uzay operası tiyatrosu’ adlı tablo birinciliği kazandı. Ve tabii ortalık ayağa kalktı. Kabul edelim etmeyelim, metni resme dönüştüren uygulamalarda büyük devrim yaşanıyor... Erdal Musoğlu’nun kaleminden.
Bartın maden cinayeti... Diğer iş kazaları ve öğrenilmeyen dersler... Özgür Orhon, İş Sağlığı Güvenliği Yönetim Sistemleri Danışmanı, yazdı. Orhon “Bu kısır döngüyü kırmak için görünen sebeplerden çok, kök sebeplerin doğru olarak bulunması yaşamsal önem taşır. Kök sebeplere ulaşmak için önceden meydana gelen hafif yaralanmalı ve şans eseri kurtulunan kazalar önemsenmeli ve henüz o aşamada nedenleri araştırılmalı” diye yazıyor.
Pelin Dilara Çolak’ın yazısı yaratılmak üzerine... Çolak ‘insan özgürlüğe mahkum çünkü yaratılmadı’ diyor. Tanol Türkoğlu basın kanununun ifade özgürlüğünü gölgeleyeceği, sansüre neden olacağı kaygıları oluşturan 29. Maddesi üzerine yazdı. ‘Kentlerin Tarihi Adlarla Yazılır’ diyor Doğan Kuban eski tarihli yazısında: “Kentlerin tarihi varlıklarını yoketmekle kalmayıp, adlarını bile kolayca ortadan kaldırabilen bugünkü Türk toplumu kendi uygarlık düzeyini tanımlıyor. Gerçi bu barbarlıkları onaylamayan insanlarımız az değil. Fakat onlar, kırsal kültürün kara kütlesince dışlanmış, karar mekanizmaları dışında bırakılmış marjinallerdir.”
Celal Şengör’e bilim programındaki sözleri nedeniyle Diyanetin şikayeti üzerine açılan davaya Dünya bilim akademilerinden bilim özgürlüğü için dilekler geldi. İktidarın güdümündeki Türkiye Bilimler Akademisi, Avrupa Bilimler Akademileri Birliği’ne utanç veren bir cevap yazdı. Orhan Bursalı süreci yazdı.
Bilim tarihi sayfasında bu hafta disiplinlerarası düşünür Bruno Latour var. Geçtiğimiz ay 75 yaşında yaşama veda eden Latour, bilim ve toplum felsefesi üzerine yaptığı etkili araştırmalarla tanınıyordu. İnsanlığın iklim krizini nasıl algıladığına ilişkin çalışması da dünya çapında övgü toplamıştı. Batuhan Sarıca yazdı. Kültür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Işıl Zeybek hamilelik dönemindeki travmaların bebeğe nasıl yansıdığını kaleme aldı… Kenevir ve bonsai birbirinden oldukça farklı bitkiler olarak bilinir. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Kevser Erol yazısında iki bitkinin birbiri ile ilişkisi üzerine bizleri tarihsel bir yolculuğa çıkartıyor.
SEYTİM bilgisayar üretmeye başladı
Seyhan’ı geleceğe hazırlayan projeleri art arda hayata geçiren Seyhan Belediye Başkanı Akif Kemal Akay’ın öncülüğünde, SEYTİM bünyesinde emsallerinin fiyatının yarı maliyetine bilgisayar üretmeye başladı. Seyhan Belediyesi tarafından yaşama geçirilen Teknoloji ve İnovasyon Merkezi SEYTİM başarılı projelerine bir yenisini daha ekledi.
Pandemi bebekleri...Kapanmalar iletişim kopukluğuna yol açtı. Şempanzelerin de kendi ‘sosyal medyası’ var. Dünyadaki tüm habitatlar kaydedildi. Sinir hücreleri bilgisayar oyunu oynayabiliyorlar. Beden boyunun genetiği çözüldü. Ekran başında fazla zaman geçirmenin sonu: “Ofis göz sendromu”. Down sendromlular... Hastalıklara daha az yakalanıyor ama ağır geçiriyorlar. Nilgün Özbaşaran Dede’nin hazırladığı Araştırma Gündeminde.
Laboratuvarda melez COVID-19 virüsü üretildi… Resmi COVID vaka sayıları eksik: Dünyada her 5 vakadan yalnızca 1’i kayda geçiyor. Omikron hatırlatma dozları gelecek varyantlara karşı da koruyucu...Koronavirüs gündeminde.
Mustafa Çetiner narsizm üzerine yazdı bu hafta… Lav nasıl oluşur? Meraklı çocuk sordu, Mercan Bursalı hazırladı. Dünyada en popüler renk hangisi? Yanıt meraklının köşesinde. Hayvanlar dünyasında cinsiyet ve güç ilişkisinde şaşırtıcı örnekler Murat Altaş’ın hayvanlar dünyasında.
Emek dolu, bilim dolu, heyecan dolu ilginç bir sayıyı daha size sunuyoruz. İyi okumalar, bilimde kalın.. HBT’nin bilim yayıncılığı için stüdyo kurma girişimlerine lütfen destek vermenizi veya destek verecek kurumları kişileri harekete geçirmek için çabalarınızı diliyoruz..
Dijital Bilim Yayıncılığı Stüdyo kuruluşu için destek çağrısı: Geleceği kuruyoruz!
Herkese Bilim Teknoloji olarak, bilim- teknoloji konularında geniş kitlelere yönelik mümkün olduğunca günlük, Youtube kanalı üzerinden yayın yapma kararı aldık. Yayında söyleşiler, haberler, manşetler tartışılacak, dünyadaki önemli gelişmeler ve fikirler, bilimsel bakışla irdelenecek. Bu amaçla HBT kendi stüdyosunu kurmak için harekete geçti. Stüdyo kuruluşu için gerekli ekipmanların satın alınmasına yardım çağrısı yapıyoruz. 60.000-75.000 TL arası mal olacak asgari bir stüdyo için ekipman gereksinimimiz var: Video kamera (20-30 bin TL arası), Tripod (2000 TL civarı), Işık (ikili fl aş seti, 10 bin TL civarı), Mikrofon (en az 2 kişilik, 6-7 bin TL).. Şüphesiz daha küçük miktarlarda destekler de kabulumuz. Bilim dostu şirketlerimize de çağrı yapıyoruz. Bilim yayıncılığını daha geniş kitlelerle buluşturmak için, şirket ve okurlardan destek bekliyoruz. İlgilerinizi lütfen [email protected] adresine bildiriniz. Destek ve yardımlarınız için şimdiden hepinize teşekkür ederiz. Gerçekleştireceğiz, yapacağız ve başaracağız! Geleceği kuracağız!
