Bu da sürtünme sebebiyle orman yangınlarını başlattı ve canlı hayvanları küle çevirdi. Bu parçacıklar atmosfere de süzüldü ve yıllarca güneş ışınlarının gelmesine engel oldu. Böylelikle bitkileri ve onları yiyen hayvanları da öldürdü. Dinozorların nasıl yok olduğuna yönelik farklı teoriler bulunsa da bilim insanları tarafından en çok kabul göreni, yaklaşık 65 milyon yıl önce Dünya’ya çarpan bir asteroitti. Yapılan yeni bir çalışmaya göre, söz konusu çarpışma, Meksika Körfezi’nden yayılan devasa bir tsunamiye de neden oldu.
Çarpmanın etkisi büyük bir ekolojik yıkıma yol açtı. Cretaceous-Paleogene (K-Pg) olarak adlandırılan 14 kilometre genişliğindeki Chicxulub asteroidinin böylesi bir yok oluşa sebep olduğu zaten biliniyordu. Ancak tsunami bulgusu çok yeni. Michigan Üniversitesi’nden dünya ve çevre bilimleri araştırmacısı Molly Range, Chicxulub asteroidinin Dünya üzerinde çok büyük bir tsunamiye neden olduğunu söylüyor. Range’e göre tsunami o kadar büyüktü ki modern tarihte eşi benzeri görülmemişti. Çalışmanın yürütücüsü olan Range ve arkadaşları, bulguları Amerikan Jeofizik Birliği’nin (AGU) yıllık toplantısı sırasında hakemli dergide yayımladı. Live Science’a konuşan Range, “Bildiğimiz kadarıyla, çarpma anından dalga yayılımının sonuna kadar tsunaminin küresel modelini çıkaran ilk biz olduk” dedi.
Araştırmacılar bu asteroidin Meksika Körfezi’ndeki sığ suya çarptığını biliyorlardı. Bulguya göre, söz konusu asteroit Dünya’nın kabuğunda 1.5 kilometrelik bir krater açtı. Bununla birlikte büyük dalgalar dünya genelindeki okyanuslara yayıldı. Öyle ki Güney Pasifik ve Kuzey Atlantik’te dalgalar 14, Kuzey Pasifik’te ise 4 metreye ulaştı. Bu arada, Meksika Körfezi’nin bazı yerlerindeki dalgalar 100 metreye kadar yükselmişti.
Böylesi bir tsunamiyi hayal etmek zor olabilir, bu yüzden araştırmacılar bu tsunamiyi, en az 225 bin kişiyi öldüren 2004 Hint Okyanusu tsunamisi ile karşılaştırdılar. İki tsunami, gece ve gündüz kadar farklıydı. Range, her iki tsunaminin ilk 7 saatine bakıldığında Chicxulub’un etkisinin, 2004’te Hint Okyanusu’nda gerçekleşen tsunamiden 2 bin 500 ile 29 bin kat daha büyük olduğunu söylüyor. Hatırlatmak gerekirse Güney Yarımküre’de şimdiye kadar kaydedilen en büyük dalga Mayıs 2018’de Yeni Zelanda’nın yakınında ölçülen 23.8 metre yüksekliğindeydi. Ekolojik açıdan büyük bir yıkım.
Batuhan Sarıcan
Kaynak: https://www.livescience.com/64426-dinosaur-killing-asteroid-caused-giant-tsunami.html
