Sovyetler Birliği 4 Ekim 1957 yılında ilk uydusu Sputnik’i dünya yörüngesine göndererek, ezeli rakibi Amerika’nın bir adım önüne geçmişti. Bu başarılı misyonla Sovyetler Birliği, Uzay Çağı’nın da başladığını tüm dünyaya göstermiş oldu ve böylece çok geçmeden uzayın keşfi, Amerika ve Sovyetler Birliği arasında geçen adeta amansız bir yarış halini aldı. Bu yarışı önde götürmeye kararlı olan Sovyetler Birliği, sadece bir ay sonra Sputnik 2’yi uzaya göndermeye karar verdi. Amaç uzaya ilk insanı göndererek bu yarışta bir adım daha öne geçmekti aslında.
Fakat ilk önce uzayın insan için güvenli olup, olmadığının öğrenilmesi gerekiyordu. İşte uzaya köpek gönderme fikri de böyle doğmuş oldu. Laika Moskova sokaklarında bulunduğunda topu topu altı kilo ağırlığındaydı ve uzay yolu programı için beklenen özelliklere sahipti. Akıllı, öğrenebilir ve itaatkar olan Samoyed cinsi bu köpek, uyanık bakışlarıyla da oldukça fotojenikti. Dahası misyonun tüm adaylarıyla gerçekleştirilen zorlu alıştırma programını da başarıyla tamamlamıştı. Laika bu alıştırmalar sırasında hep daha küçük bir kafese konarak, 80 cm büyüklüğündeki uzay kapsülüne hazırlanmıştı.
Ekim devriminin 40. yılında, kutlamalardan dört gün önce böylece Laika uzay yolculuğuna başladı. Laika basınca dayanıklı bir uzay kapsülünde, kalp atışlarını, kan basıncını ve soluk alışverişini kontrol eden uzay giysileriyle yola çıktı. Motorların gürültüsü ve titreşimiyle ödü kopan köpeğin kalbi normalden üç kat hızlı atmaya başlamıştı. Laika uzay kapsülünün dünya yörüngesine ulaşmasıyla az da olsa sakinleşecekti. Ama ne var ki yörüngenin etrafındaki dokuzuncu dönüşten sonra uzay kapsülünün içindeki sıcaklık 15 dereceden 41 derece çıkıvermişti. Çünkü kapsül güneş ışınlarından yeterince korunmuyordu. Yaşadığı şok aşırı sıcaklık ve bitkinlik ne var ki Laika’ya fazla gelmiş ve yolculuğun başlamasından beş saat sonra yaşama veda etmişti.
Tüm sorunlara rağmen Sovyet bilim insanları, uzaya yeni köpekler gönderecek ve onları sağlıklı olarak geri getirecek kadar bilgi edindiler ve bunlar da hem Ruslara hem de Amerikalılara insanlı uzay yolculuklarının yolunu açtı. Ve 12 Nisan 1961 tarihinde böylece ilk Rus kozmonot Juri Gagarin, uzaya giden ilk insan oldu.
Nilgün Özbaşaran Dede
Bu yazı HBT'nin 86. sayısında yayınlanmıştır.
