Türkiye, diğer OECD ülkelerine göre daha fazla antibiyotik kullanıyor. Antibiyotikli ilaçlara direnç oranımız ise %38.
Basit bir soğuk algınlığı ya da grip tedavisinde bile antibiyotiklere başvurulması gibi bilinçsiz kullanımlar, bakterilerin antibiyotik ilaçlara yönelik dirençlerinin artmasına yol açıyor. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), gereksiz antibiyotik kullanımının engellenmesi bakımından mikroorganizma varlığını kanıtlayacak hızlı tanı testlerinin kullanılması öneriliyor.
Bahçeşehir Üniversitesi (BAU) Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğr. Gör. Ahu Kürklü, gereksiz yere antibiyotik kullanılmasının bakteri direnci oluşturduğunu ve artık toplumda ciddi bir halk sağlığı problemi haline geldiğini belirtti. İnfeksiyon ve Epidemiyoloji Uzmanları Birliği’ne (APIC) göre, özellikle hastaneden evde bakım hizmetlerine taburcu olan hastalar, hastaneden aldıkları bakterileri evlerine, ailelerine ve hatta onlara bakım veren sağlık personeline bulaştırma riski taşıyor.
Her antibiyotiği kullanmayın
Ülkemizde antibiyotik kullanımı çok tehlikeli boyutlara ulaştı. Hastaların ısrarı ile hekimler gereksiz reçete yazar oldu. Eğitim seviyesinin yükselmesi, internet kullanımının artması, sağlık okur yazarlığı gibi etkenler de, gereksiz antibiyotik kullanımını azaltacak yerde artırdı; çünkü insanlar kendi kendilerinin doktoru olmaya başladı. Fakat, Ocak 2017 tarihinden itibaren Sağlık Bakanlığı’nın Akılcı Antibiyotik Kullanımı Projesiyle birlikte insanların hekim reçetesi olmadan eczaneden antibiyotik almasının önüne geçildi.
Uygun dozda ve uygun zamanda kullanmak önemli
Antibiyotik, üst solunum yolu gibi viral hastalıkların tedavisinde etkili değil. Yalnızca bakteriler üzerinde etkili olan bir ilaç ve laboratuvar ortamında mikrobiyolojik kültür çalışmaları yapıldıktan sonra uygun doz ve zaman aralığında kullanılması gerekiyor. Günümüzde hekimlerin, antibiyotik direnci sebebiyle, mikrobiyolojik kültür çalışmalarının yanı sıra mikrobiyologlardan duyarlılık incelemelerini de istediğini belirten Kürklü, “Bunun sebebi kültür sonucunda elde edilen bakterinin var olan tüm antibiyotiklere karşı direncinin olup olmadığının belirlenmesidir. Duyarlılık çalışması yapılmadan bireye antibiyotik reçete edilmişse ilacın kullanımını takiben 36 saat içinde var olan hastalık belirtilerinde gerileme olması beklenmektedir. Eğer bu gerileme gerçekleşmiyorsa yine antibiyotik direncinden şüphe edilmelidir. Antibiyotiklerin uygunsuz kullanımı, gereğinden fazla istenmeyen yan etkiye, ilaca dirençli mikroorganizmaların gelişimine ve sağlık giderlerinde artışa neden olmaktadır” dedi.
Yaşlılar ve çocuklarda yan etkilerine dikkat edilmeli
Çocuk ve yaşlılar için kullanılan antibiyotiklerin kullanım dozunun diğer bireylerinkinden farklı olduğunu belirten Kürklü, “Yanlış dozlarda antibiyotik kullanımı bu grupta yer alan bireylerde böbrek ve karaciğer yetmezliği gibi ciddi yan etkilere sebep olabilmektedir” dedi.
