Grip aşısı hakkında merak edilenler

Öne Çıkanlar Sağlık
Grip aşısı hakkında merak edilenler

Grip olmak kışın doğasında mı vardır? Aşıyla korunmak ne kadar mümkün? Kimler aşı olmalıdır, aşının zararı var mıdır?

Aşı olmalı mıyım?
Cevap: Evet. ABD’de 50 yaşının üzerindeki insanlarda aşılamayla grip görülme sıklığı 2015-2016 sezonunda % 3 azaldı. Huzurevlerinde artan aşılama hizmetleriyle grip sezonundaki ölümler azaldı. Gribin ciddi seyrettiği gebe kadınlarda ise (gebe kadınların gripten ölme olasılığı 6 kat fazladır) aşılama ayrı bir önem kazanıyor.
Grip aşısı 6 aydan büyük herkese öneriliyor. Amerikan Hastalık Korunma ve Kontrol Merkezi (CDC-Centers for Disease Control and Prevention) yöneticisi Dr. Tom Frieden “Grip aşısı, hasta olma olasılığınızı yarı yarıya düşürür. Bu da yapabileceğiniz herhangi bir şeyden kat kat daha iyi bir oran” şeklinde konuşuyor.

Ne zaman aşı olmalıyım?
Uzmanlar grip aşısının yaz aylarından itibaren raflarda yerini aldığını ancak yazın yapılan aşıların ne kadar uzun süreli koruyucu olabileceğiyle ilgili soru işaretleri bulunduğunu söylüyorlar. Bu nedenle özellikle 65 yaşın üzerindeki kişilerin aşılarını Eylül’den sonra yapmaları gerektiğini söylüyorlar. En ideal tarih ise ekim ayının sonları. Bağışıklığın aktif hale gelmesi yaklaşık 2 hafta alıyor.


Neden her yıl tekrarlanmak zorunda?
Grip virüsü her yıl kendini yenilediği için ona karşı savaşacak bağışıklığı oluşturmak her sene aşı olmayı gerektiriyor. Ayrıca aşının koruyuculuk süresi de 1 yıldan daha kısa.

Benim yumurta alerjim var, aşı olabilir miyim?
CDC’nin 2016-2017 yılı için yayınladığı bilgilere göre, eğer sadece kurdeşen çıkarmışsanız aşı yapıldıktan sonra 30 dakika kadar gözlem yeterlidir. Ancak solunum güçlüğüne kadar giden ciddi ödem tablonuz olmuşsa aşıyı müdahale edilebilecek hastane, klinik gibi bir yerde hekim gözetimi altında yaptırmalısınız. Grip aşıları yumurta teknolojisi kullanılarak üretildiği için bir miktar yumurta proteini barındırabilirler, ancak bu durum ciddi alerji tablosuna neden olmaz. (1 milyon doz aşıda sadece 1 vaka)

Antibiyotik kullanıyorum, aşıya gerek duymuyorum
Antibiyotikler bakterilerle savaşır, grip ise virüslerin neden olduğu bir enfeksiyon olduğu için antibiyotikler işe yaramaz. Bazı antiviral ilaçlar kullanılabilir ancak onların da etkisi belirtiler başladıktan 48 saat sonraya kadar geçerlidir, yani doktora gitmeden daha önce etki alanından zaten çıkmış olurlar.

Ben alternatif tedavi uyguluyorum, bitki çayları içiyorum. Bana da aşı gerekli mi?
Aslında bu soruyu çok kişi soruyor. ABD’de çocuklar üzerinde yapılan bir araştırma göstermiştir ki alternatif tedavi uygulayan çocuklar, grip aşısından kaçmaya daha meyilli. Bu durumun nedeni tam olarak anlaşılamasa da alternatif tedavi uygulayan hekimlerin grip aşısı konusunda kararsız olmalarından, dolayısıyla hastalarını da aşı olmamaları için yönlendirdiklerinden veya çocuklarını alternatif yollarla tedavi ettiren ailelerin aşı konusunda çekimser kalmalarından şüpheleniliyor.

İğne biraz acıtıyor; burun spreyleri iğnenin yerini alamaz mı?
Geçen sezon 20 milyon kişinin kullandığı nazal sprey şeklindeki aşılar bu sezon kullanılmayacak, sebebi ise etkisiz olması. İğne yoluyla aşı olan çocuklar, aşı olmayanlara göre % 63 daha az hasta olurken nazal spreyde böyle bir fark bulunmuyor.

Aşılar Tiyomersal (koruyucu madde) içeriyorlar ve bu madde zararlıdır
Tiyomersal’in zararlı olduğu kesin olarak kanıtlanmış değildir. Sinir sistemine zararlı olduğu bilinen metil-cıvadır. Kılıç balığında bulunduğu için gebelere bu besini tüketmemeleri önerilir. Ancak Tiyomersal etil-cıvadır ve iddia edildiği gibi otizmle bağlantısı da bulunamamıştır. Yine de şüphe edenler için söyleyelim. Aşılar sağlık kurumlarına 2 şekilde gelirler: çoklu dozlar ve bireysel dozlar halinde. Tiyomersal, çoklu dozların bulunduğu kaplara koruyucu olarak eklenir, bireysel aşılarda bulunmaz. O yüzden aşı isterken bireysel doz isteyebilirsiniz. Bu sene kullanılmayan sprey aşılar da Tiyomersal içermezler.

Aşının kendisi beni hasta eder mi?
Aşıyla ilgili bir şehir efsanesidir sadece. Aşının sizi hasta etmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Ancak bazı insanlar aşının koruyucu etkisi başlamadan virüsü kapabiliyorlar ve bu durumu aşının yan etkisi zannedebiliyorlar.

Kimler aşı olmamalı?
6 aydan daha küçük çocuklar ve aşıya karşı ciddi alerjik reaksiyon öyküsü bulunanlar aşı olmamalıdırlar. Eğer ateşiniz varsa ateşiniz geçtikten sonra aşı olmalısınız. Ancak baş ağrısı veya soğuk algınlığı gibi ufak hastalıklarınız varsa aşı olmalısınız. Uzmanlar bu grup insanların aşıdan mükemmel biçimde fayda gördüğünü belirtiyorlar.

Derleyen: Furkan Avcı

Kaynaklar:
http://www.cdc.gov/flu/protect/keyfacts.htm
http://time.com/4513013/flu-vaccine-influenza-shot/?xid=newsletter-brief
http://www.livescience.com/40279-flu-shot-information.html
http://www.livescience.com/24354-6-flu-vaccine-myths.html
http://www.livescience.com/55176-flu-nasal-spray-not-working.html
http://www.livescience.com/56347-alternative-medicine-linked-to-skipping-flu-shots.html?utm_source=ls-newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=20161003-ls