Nitröz oksit (N2O) ya da “Güldürücü gaz” olarak bilinen gaz, 150 yılı aşkın bir süredir anestezide ve ağrı kesici olarak kullanılmakta. Chicago Üniversitesi’nden Peter Nagele, birkaç yıl önce gerçekleştirilen bir pilot araştırmasıyla, N2O’nun ağır depresyonda yardımcı olabileceğini göstermişti. Hatta standart tedaviye yanıt vermeyen hastalarda bile. O zamanlar yüzde 50 oksijen ve yüzde 50 güldürücü gaz karışımından oluşan bir saatlik inhalasyon seansı ile 24 saat kalıcı olan hızlı bir etki görülmüştü. Ne var ki bazı hastalarda bulantı, kusma ve baş ağrısı gibi yan etkiler de ortaya çıkmıştı.
Araştırmacılar bu yüzden kullanılan güldürücü gaz oranının yüksek olduğunu ve bu oranı düşürerek olumsuz bazı etkilerini iyice azaltılabileceğini düşündüler. Yeni klinik deneyin 2. fazında aynı hastalara bir ay arayla ( yüzde 50 veya 25 oranında güldürücü gaz veya plasebo olmak üzere) üç farklı inhalasyon seansı uygulandı. Bu şekilde yüzde 25 oranındaki güldürücü gazın yüzde 50 oranındaki gaz kadar iyi etki yaptığını ama buna karşın dörtte bir kadar negatif etki yaptığı görüldü. Pilot araştırmada tedaviden sonraki 24 saati içindeki depresyon semptomları değerlendirilirken, yeni araştırmada iki hafta içindeki semptomlar değerlendirildi.
Sürpriz bir şekilde olumlu etki bazı hastalarda tüm değerlendirme sürecince kalıcı oldu. ‘Yan etkilerin azalması beklenmedik bir şeydi ama etkinin tek bir doz ile iki hafta kadar kalıcı olması daha heyecan verici’ diyor araştırmacılar. Washington Üniversitesi’nde görevli Charles Conway, standart antidepresan ilaçlarının ağır depresyonlu hastalarının yüzde on beşinde işe yaramadığını bu yüzden güldürücü gaz tedavisinin bu hastalar için önemli olduğunu söylüyor.
Bilgün Özbaşaran Dede
