Vertigo hastalarına öneriler

Öne Çıkanlar Sağlık
Vertigo hastalarına öneriler

Vertigo, baş dönmesinin tıbbi ismi olup, bir hastalık değil, bir semptomdur. Vertigo yani baş dönmesine neden olabilen pek çok farklı hastalık vardır. Bunların önemli bir kısmı iç kulak hastalıklarından kaynaklanmaktadır. İç kulak hastalıkları dışında nörolojik hastalıklar, sistemik hastalıklar ve psikiyatrik hastalıklar da vertigo sebebi olabilir.

En sık görülen neden

Baş dönmesinin en sık sebebi, halk arasında “kristal hastalığı” olarak bilinen Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) hastalığıdır. İç kulak kristallerinin olması gereken yerden kopup, vücudun dairesel hareketini algılayan yarım daire kanallarına girmesi nedeniyle olan bu hastalıkta, kişiler baş hareketleriyle ortaya çıkan kısa süren ama şiddetli baş dönmesi yaşarlar. İstirahatte hiç bir şikâyetleri yoktur. BPPV’nin tanı ve tedavisi oldukça kolaydır. Yarım daire kanalına giren kristaller, baş ve vücudun belirli bir planda döndürülmesiyle gerçekleştirilen bir manevrayla kanal dışına atılırlar. Bu manevra yapıldıktan iki gün sonra kontrolde tüm kristallerin uzaklaştırılıp uzaklaştırılmadığına bakılır. Eğer tam iyileşme olmamışsa, manevra tekrarlanır. Bu süre içinde hastalara çift yastıkta yatması, etkilenen kulak tarafına yatmaması ve ani baş hareketlerinden kaçınması tavsiye edilir.


İkinci neden

Baş dönmesinin en sık ikinci sebebi ise, Meniere hastalığıdır. Bu hastalıktaki baş dönmesi uzun süreli, şiddetli ve baş hareketlerinden bağımsız olarak ortaya çıkar. Baş dönmesinin yanı sıra çınlama, kulakta basınç hissi, yüksek ses hassasiyeti ve işitme azlığı gibi semptomlar da klinik tabloya eşlik edebilir.

Hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de, hastalığı tetikleyen faktörler bilinmektedir. Bunlar stres, aşırı tuz tüketimi ve hormonal düzensizliklerdir. Hastaların çok önemli bir kısmının şikayetleri ilaçlarla kontrol altına alınabilmektedir. Şikayetleri ilaçla kontrol altına alınamayan hastalarda, cerrahi bazı müdahalelere zaman zaman ihtiyaç duyulmaktadır.

Meniere hastalarına tuz kısıtlaması yapmaları tavsiye edilir. Bu kısıtlama her şeyi tuzsuz yeme anlamını taşımamaktadır. Pişmiş yemeğe sofrada tuz eklenmemesi, aşırı tuz içeren turşu, tuzlu balık, kurutulmuş et ve gazlı içeceklerden kaçınılması yeterlidir. Bunun yanında, stresin azaltılması önemlidir.

Her ne kadar hayatımızdaki streslerin önemli bir kısmının kontrolü bizim elimizde olmasa da, kendimizin kontrol edebileceğimiz streslerimiz de vardır. Bunların başında açlık ve uykusuzluk gelir. Meniere hastalarına hiç bir öğünü atlamamaları ve uykularını yeterli almaları tavsiye edilir. Vücuttaki hormonal düzensizlikler de bu hastalığı tetikleyebildiği için, bu düzensizliklerin teşhisi ve tedavisi, Meniere hastalığının tedavisi ve tekrarının engellenmesi açısından çok önemlidir.

Önlemler

Baş dönmesinin sebebi ne olursa olsun, atak sırasında ve onu takip eden erken dönemde denge problemi yaşanmaktadır. Bu nedenle, bu dönemde hastaların dengesizlik nedeniyle sakatlık yaşamamaları adına aşırı denge gerektiren aktivitelerden kaçınmaları tavsiye edilir. Başın ve vücudun ani hareketi, yolculuk esnasında kısa mesafedeki şeylere bakmak, kitap okumak, alkol tüketmek, kaçınılması gereken hareketlerdir.

Evde alınacak önlemler şunlardır:

• Zeminin kuru tutulması,

• Gece ışığı,

• Sık kullanılan eşyaların merdiven ihtiyacı gerektirmeyecek alt raflarda tutulması,

• Alçak topuklu, kaymaz tabanlı ayakkabı kullanımı.

Prof. Dr. Sarp Saraç
VKV Amerikan Hastanesi Kulak Burun Boğaz, Baş ve Boyun Cerrahisi Bölümü

Bu yazı HBT'nin 78. sayısında yayınlanmıştır.