Bilgisayar oyunları aslında sanıldığı kadar zararlı olmayabilir. Gerçi bilgisayarda oyun oynamak küçük çocukların algısını değiştirebilse de büyük çocuklarda – aşırıya kaçmamak kaydıyla- olumlu etkiler yapıyor. Mesela bilgisayar oyunları çalışma belleğini ve konsantrasyonu güçlendiriyor, reaksiyon süresini kısaltıyor, hatta hipokampusun uyarılmasıyla da öğrenmeyi tetikliyor. Ayrıca kontrast ve değişimlere bağlı algı da iyileşiyor.
Tüm bunlar bilgisayar oyunlarının sayı duyusunu da çalıştırıp, çalıştırmayacağı sorusunu doğurdu. Doğuştan sahip olduğumuz bu yetenek, bize saymadan kümeleri ve kümeler arasındaki farkı tahmin etmemize izin veriyor. Diğer duyularda olduğu gibi iki küme arasındaki fark ne kadar büyük olursa tahmin etmek o derece kolaylaşıyor. ‘Algımızı geliştirebiliriz’ diyen Tübingen Üniversitesi araştırmacısı Joana Stȁb, sayı duyusunun da geliştirilip, geliştirmeyeceğini merak etti. Deneyler için düzenli olarak haftada dört saatten fazla hobi olarak bilgisayar oyunu oynayan kişiler ve kontrol grubu için de çok daha az oyun oynayanlar tercih edildi. Katılımcılara testler sırasında bir ekran üzerinde noktalı iki daire gösterildikten sonra hangi dairde daha çok noktanın bulunduğu soruldu. Noktaların sayısı ve iki daire arasındaki fark değişkendi.
Sonuca göre her iki gruptaki katılımcılar da çok hata yaptılar. Ama daha çok bilgisayar oyunu oynayan katılımcılar yine de iki küme arasındaki nokta farkını daha kolay buldular. Örneğin; daha çok bilgisayar oyunu oynayanlar bir alışveriş arabasında daha çok elma mı yoksa portakal mı bulunduğunu daha kolay tahmin ettiler. Ve bir hafta içinde ne kadar çok oyun oynarlarsa, daha kolay tahmin edebildiler. ‘Tek bakışla kümeleri tahmin etmek demek ki geliştirilebiliyor ve bu konuda bilgisayar oyunları da yardımcı oluyor’ diyor araştırmacılar.
Bununla birlikte uzmanlar, sayı duyusuyla ilgili beyin bölgeleri çalıştıranın oyunun özel bir etkisi olduğunu düşünmüyorlar. Bunun yerine pozitif etkinin, bilgisayar oyunlarının belli başlı konsantrasyon biçimlerini iyileştirmesiyle alakalı olduğunu söylüyorlar. Meraklı oyuncular ve ender oyun oynayanlar arasındaki fark olasılıkla dorsal dikkat ağı tarafından kontrol edilen Top-Down process (yukarıdan aşağı süreç) sürecine dayanıyor. Bu süreç her şeyden önce ilgili bilgilerin alakasız olanlardan daha iyi bir şekilde ayrılmasını sağlar. Bu da bilgisayarda oyun oynamanın sayı duyusu üzerinde dolaylı olarak pozitif etki yaptığı anlamına gelir diyor araştırmacılar. Uzmanlar bununla birlikte bilgisayar oyunlarında aşırıya kaçılmamasını, aksi taktirde bağımlılık yapabileceği konusunda uyarıyorlar.
Nilgün Özbaşaran Dede
