Dünyamızdaki buzulların buz tabakaları ve buz örtüsü, geçmişin tanıklarıdır. Çünkü bunlarda iklim ve çevre koşulları hakkında bilgiler veren gazlar ve parçacıklar korunagelmiştir. Buz için en iyi koşulları ise Antarktikteki kilometrelerce kalınlığındaki buz örtüsü sunuyor. EPİCA projesi çerçevesinde 2006 yılında burada neredeyse 900.000 yıllık bir buz karot örneği çıkarılmıştı. Bu projeyi takip den Beyond EPİCA ile 1,5 milyon yıllık buzdan karot örneği çıkarılacak.
Bunun için de Kasım 2021’den bu yana Antarktiğin en soğuk yerine yakın bir yer olan Dome C’de bir sondaj istasyonu kuruluyor. Buradaki buz en derinlerde bile çok temiz bir şekilde tabakalanmış olduğu için değerli bilgiler verebilecek nitelikte. Dahası sıcaklık yaz aylarında bile neredeyse her zaman eksi 40 derece civarında seyrediyor.
Bilim insanları sondaj yerinin kampını ve tüm sondaj sistemini de kurmuşlar bile. 120 metrelik en üst kısım cam elyaf borularla donatılmış. Bu mantolamadan asıl derin sondaj için çıkış noktası olarak yararlanıyoruz diyen araştırmacılar ilk karot örneğine de çıkarmışlar. 130 metre derinliğe kadar uzanan bir örnek son 3000 yılın buzunu içeriyor. Dome C’den elde edilen karot örnekleri, kırk kilometre ilerideki İtalyan- Fransız Concordia istasyonunda depolanıyor. Daha sonra sondaj yerindeki yeni bir depoda saklanacak. Beyond EPICA ekibi, nümüzdeki Antarktik yazında yani Kasımdan Şubata kadar 2500 derinliğe kadar inmeye çalışacak. 1,5 milyon yıla kadar inen buzun içindeki hava kabarcıklarında, bilim insanları metan ve karbondioksit gibi sera gazlarının oranını ve geçmişteki sıcaklıkların gelişimini belirleyebilmeyi umuyorlar. 2025 yılında ise analizlerin ilk verileri sunulacak.
