Neandertal soyunun niçin tükendiği ve modern insanla birlikte niçin kalıcı olamadığı hala tam olarak açıklanmış değil. Neandertal insanının yok oluş tarihi yeteneklerinin değerlendirilmesinde etkili. Homo Sapiens’in yakın akrabası olan bu insan türünün yayılımıyla ilgili ipuçları uluslararası bir araştırma ekibi tarafından sunuldu. PNAS dergisindeki araştırma yazısına göre Neandertal, Kuzey Avrupa’da sanılandan çok daha önce tükenmiş. Kıtanın kuzeyinde bulunan ve son Neandertallere ait olan kemiklerin ayrıntılı analizlerine göre kemikler daha önceki incelemelerle elde edilen tarihlere göre 20.00 yıl daha eskiler. Araştırmacılar Belçika’daki Spy mağarasındaki kemikleri bildik radyokarbon yöntemiyle tarihlendirdiler. Ve örnek malzemeyi çok iyi hazırladılar. Çünkü daha önceki incelemelerde kemiklerin yabancı DNA ile kirlendiğini düşünmüşlerdi. Mesela bir Neandertale ait bir kürek kemiğinin gen dizilimi, 28.000 yıllık bu kemiğin sığır DNA’sıyla kirlendiği anlaşılmıştı. C14 tarihlendirmesi olarak da bilinen Radyokarbon tarihlendirme yöntemi, karbon izotopu C14 oranının atmosferde büyük oranda sabit kalmasına dayanıyor.
Aynı şey canlı organizmalar için de geçerli. Fakat bitki veya hayvan öldüğü zaman metabolizma tarafından yeni C14 üretilmez ve izotopun C12’ye oranı radyoaktif bozunma yüzünden azalır. C14’ün yarılanma değeri yaklaşık olarak 5.730 yıldır. Örnekteki C12/C14 oranları Neandertalde organik kolajen kalıntılarında tespit ediliyor. Elbette yabancı maddenin sızma tehlikesi her zaman vardır. Araştırmacılar bu yüzden örneğin gerçekten de sadece Neandertal kolajeni olup olmadığını büyük bir titizlikle incelerken kolajenin karakteristik yapı taşları olan aminoasitleri aradılar. Yeni ölçümlere göre kemikler 40.600 – 44.200 yıllık. Oysa daha önceleri 24.000 yıl daha yeni olarak tarihlendirilmişti.
Araştırmacılar ayrıca Belçika’nın diğer buluntu yerlerindeki (Fonds-de-Foret ve Engis) kemikleri de inceleyerek benzer sonuçlar elde ettiler. Tarihlendirme arkeolojide çok önemli, çünkü güvenilir bir kronoloji çerçevesi olmadan Neandertal ve Homo sapiens arasındaki ilişkiyi doğru tanımlayamıyoruz diyor araştırmacılar. Mesela Neandertal insanına ait olduğu söylenen bazı aletler, aslında daha gelişkin akrabasına ait olmalı. Araştırmacılar bu buluntuların yeni veriler ışığında yeniden kontrol edilmesini öneriyorlar.
