Petrol üreten alg keşfedildi

Son Dakika Bilim Yaşam Bilimleri

Petrol;  benzin, dizel ve diğer yakıtlar için önemli bir hammadde. Aynı zamanda kimya endüstrisi için de önemli. Bu karışım şimdiye dek fosil kaynaklardaki doymuş hidrokarbon zincirlerinden elde ediliyordu. Bu yüzden yanma sırasında milyonlarca yıl önce bağlanmış olan karbondioksit açığa çıkarak, atmosferdeki karbondioksit artışına katkıda bulunuyor.

Oysa petrol ve türevlerinin biyolojik yollardan elde edilmesi halinde durum farklı olur. O zaman yanma sırasında,  sadece organizmaların daha önce çevreden aldıkları kadar karbondioksit açığa çıkar. Bu tür yakıtlar bu nedenle CO2 nötr olur.

Biyolojik yollar hangileri peki? Örneğin bitki kalıntılarını sentetik yakıtlara dönüştürebilen bazı bakteriler var. Ayrıca genetik değişimden geçirildikten sonra dizel üreten mikroplar da var. Fakat bugüne kadar, doğal olarak petrolün bütün alkan spektrumunu üreten bir canlı bilinmiyordu. Bu durum Japon deniz araştırmaları ajansı JAMSTEC’in Arktik okyanusta, doğal olarak petrol üretebilen, tek hücreli bir deniz algı bulmalarından sonra değişti. Dicrateria rotunda türü alg, Sibirya’nın kuzey kıyısındaki Chukchi Denizi’nden alınan su örneklerinde bulundu. Daha ilk incelemelerde bu kamçılı fitoplanktonun hücrelerinde, yağla dolu boşluklar fark edildi.


Ekip bu yağ keseciklerinin bileşimini, gaz kromotografı kitle spektrometresiyle analiz edince ilginç bir şeyle karşılaştı: Söz konusu yağ, dallanmamış doymuş hidrokarbonlardan yani alkanların bir karışımından oluşuyordu. Burada dikkat çekici olan husus;  düz zincirli alkanların 10 ila 38 karbon atomlu tüm zincir uzunluklarının mevcut olması. Bu şu anlama geliyor: Bu küçük deniz algı, petrolü ve halihazırda kullanılan diğer yakıtları oluşturan tüm alkanları üretiyor. Buna göre on ila on beş karbon atomlu zincirler benzin, 16 ila 20 karbon atomlu zincirler dizel, 21’in üzerinde karbon atomlu zincirler ise kalorifer yakıtı ve fuel oil olarak kabul edilir.

Bilim insanlarına göre söz konusu araştırma, bir organizmanın, petrolün hidrokarbon karışımını üretebildiğini gösteren ilk kanıt. İş bu kadarla da kalmıyor. Araştırmacıların dediğine göre Dicrateria bakterisinin diğer on türü de biyolojik petrol üretebiliyor. Bu algler Atlantik ve Pasifikten orta enlemlere kadar olan yerlerde bulunuyor. Deneylerden anlaşıldığı üzere, bu alglerin ürettiği biyolojik petrol çevre koşullarına göre değişiyor. Tek hücreli algler ışıklı ve zengin besleyici maddenin bulunduğu ortamda her miligram kuru madde başına 12,5 ila 79,4 nanogram petrol üretirken, bu verim karanlıkta ve azot eksikliğinde önemli oranda artıyor. Alkan içeriği karanlıkta 5,6 kat artarken, azot eksikliğinde 48 kat arttı. Söz konusu alg, petrol ve türevlerinin biyolojik olarak elde etmenin yolunu açabilir. Bununla birlikte alg hücrelerindeki sentez yollarının ve fizyolojik işlevlerinin araştırılması için yeni çalışmaların yapılması gerekiyor.

Nilgün Özbaşaran Dede

Kaynak