Dünyada en sık görülen taş türü olan bazalt, yer mantosundan volkanik etkinlikle sıvı kayacın yüzeye çıkmasıyla, yanardağların etrafındaki dalma batma zonlarında, Hawaii ve Avustralya’daki Hotspot yanardağlarındaki olağanüstü püskürmelerde oluşur. Gezegenimizin tüm okyanus kabuğu dünya tarihi sürecinde oluşan bazalttan meydana gelmektedir. Bazaltın kökenine ve bulunduğu yere göre kimyasal ve mineral bilemişinde farklılıklar görülür.
Çin Bilimler Akademisi’nde He Li ile çalışan ekip, bugüne dek bilinen hiçbir sınıfa uymayan bir bazalt türü keşfetti. Bu bazalt türü okyanus kabuğundan bilinen bazaltla, dünyadaki ve Aydaki bazalt kadar farklı. Yeni bazalt türü Uluslararası Okyanus Sondaj Programı (IODP) çerçevesinde pasifikte, Japonya’nın batısındaki bir karot örneğinde bulundu. Karot örneği Amami-Sankaku havzasının 1,5 kilometre derinliğine kadar ulaşıyordu. Bu bölge ilkel bir volkan kemerinin yakınında yer alıyor. Yeni keşfedilen bazalt türü 1469 metrelik tortul kayacının altında yer alıyor.
Araştırmacılar bu bazaltı kimyasal olarak incelediklerinde bir sürprizle karşılaştılar: Koyu renkli kısmen camsı, kısmen kristalin bazalt, bilinen bazalt türleri için tipik olmayan bir bileşime sahip. Mesela magnezyum ve skandiyum oranı çok yüksekken, demir, titanyum ve çinko oranı daha düşük çıktı. Ayrıca bu bazaltta hafif nadir toprak metal oranının da çok düşük olduğu görüldü. Bu nedenle Japonya’daki okyanus dibinde bulunan taş bilinmeyen bir bazalt sınıfı oluşturuyor. Araştırmacılar yeni keşfedilen bazaltın özelliklerinden yola çıkarak, taşın 50 milyon yıl önce, Japonya’nın batısında yer alan dalma batma zonundaki çok kızgın püskürme sırasında büyük miktarda lavın yüzeye çıkmasıyla oluştuğunu düşünüyorlar. Araştırmacılar bundan sonraki çalışmalarında okyanuslardaki püskürmelerle başka taş türlerinin de oluşup, oluşmadığını öğrenmek istiyorlar.
