Ağaçlarda yaşayan primatlar ağaçları terk etmeye başladılar

Gezegenimiz Öne Çıkanlar
Ağaçlarda yaşayan primatlar ağaçları terk etmeye başladılar

Küresel ısınma ve ormanların dünya genelinde azalması yüzünden lemurlar ve ağaçta yaşayan diğer primatlar ağaçları terk ediyor. Son bir araştırmaya göre yaşam alanının değiştirilmesi hayvanların soylarını koruyabilir. Ancak her tür yerdeki yaşama uyum sağlayamaz diyor uzmanlar.

San Diego Zoo Wildlife Alliance kuruluşu çalışanları, ağaçta yaşayan belli başlı primat popülasyonlarının yerde git gide daha fazla zaman geçirmelerini fark etmelerinden sonra Timothy Eppley, 124 enstitüden 118 bilim insanıyla birlikte bir çalışma başlattı. Araştırmacılar 150.000 saatlik gözlem süresince 15 lemuru ve 32 maymun türünü Amerika ve Madagaskar’daki 68 bölgede incelediler. Gözlemlenen primat türleri genelde ağaçta yaşayan hayvanlardan oluşuyordu. Kısa bir süre önce PNAS dergisinde yayımlanan araştırma için bilim insanları, primatların yerde geçirdikleri zaman için insanın etkileri ve türe özgü özellikler gibi faktörlerin ne derece etkili olduğunu tahmin ettiler. Veri analizleri türler içindeki ve türler arasındaki farklılıkları ortaya koydu.

Buna göre daha az meyve yiyen, daha geniş bir beslenme paleti olanlar ve büyük sosyal gruplarda yaşayanlar büyük bir olasılıkla yerde yaşamaya başlıyorlar. Araştırmacılar büyük grubun düşmanlardan daha iyi korunabilmesi nedeniyle daha kolay yiyecek bulduklarını düşünüyorlar. Ayrıca çok fazla güneş ışığı alan ağaç tepelerini terk ederek aşırı sıcaktan da korunmuş oluyorlar. Mesela Eulemur fulvus ve Eulemur rufifrons gibi Madagaskar’ın sıcak tropikal ormanlarında yaşayan primat türlerinin, serin ve nemli ormanlarda yaşayan hemcinslerine göre yerde çok daha fazla zaman geçirdikleri görüldü.


Bu şekilde su kaynaklarına ulaşmak daha kolay oluyor; bu da yerdeki yaşama uyum sağlama olarak değerlendiriliyor. Primatlar yerde daha fazla zaman geçirerek, ormanların yok oluşundan ve iklim değişiminden korunuyor olabilirler. Ancak bu tür uyum sağlama davranışı her primat için mümkün görünmüyor. Bu yüzden daha az uyum sağlayabilen türlerin hayatta kalabilmeleri için, hızlı ve etkili koruma stratejilerin geliştirilmesi gerekiyor. Araştırma öte yandan altyapıların bulunduğu yerleşim alanlarına yakın yaşayan primat popülasyonların da ağaçtan inmelerinin pek olası olmadığını gösterdı. Bu da insanların varlığının primatlar için bir tehdit oluşturduğu anlamına geliyor. Genel olarak primat evriminde ağaçtan, yerdeki yaşama geçiş birkaç kez tekrarlanmıştır. Ancak günümüzdeki hızlı değişim ciddi bir tehdidi ortaya koyuyor.

Nilgün Özbaşaran Dede

Kaynak