İklim değişimi yüzünden türbülanslar artacak

Gezegenimiz Öne Çıkanlar
İklim değişimi yüzünden türbülanslar artacak

Kötü hava koşullarında uçak bir anda sallanmaya hatta en kötü durumda düşüyormuş gibi aşağı yukarı hareket ederek şiddetli bir şekilde sarsılır. Bu tür atmosferik türbülanslar ürkütücü olduğu kadar yolcuları yaralayabilir ve uçaklara da zarar verebilir. İşin en kötü tarafı da şu, türbülanslar tamamen açık havada da meydana gelebiliyor ve bu yüzden pilotlar bile tahmin edemiyorlar. Uzmanlar bu tür problemlerin gelecekte hava trafiğini tehdit edebileceği konusunda uyardılar. Reading Üniversitesi’nden Paul Williams daha birkaç yıl önce iklim değişimi yüzünden transatlantik uçuşlarının önemli ölçüde uzayacağını ve uçuşların daha sarsıntılı geçeceğini öncelemişti. Bilim insanları şimdi türbülans tahminlerini biraz daha kesinleştirmek için çalıştılar. İklim simülasyonlarıyla Atlantik’in on iki kilometre üzerinde atmosferik türbülansların ne sıklıkta ve ne şiddette yaşandığı hesaplanmış. Bunun için de endüstri devrinden önceki karbondioksit miktarının iki katı dikkate alınmış ki bu değere bu yüzyılın sonunda ulaşılabileceği düşünülmekte.

Simülasyonlara göre kış aylarında transatlantik rotası üzerindeki hafif türbülanslar yüzde 56, orta şiddetli türbülanslar ise yüzde 94 artacak. Ve en kötüsü de şu: Yolcuları kabinde sağ sola savurabilen şiddetli türbülanslar ise yüzde yüz kırk dokuz artacak ki bu sık yolculuk eden deneyimli yolcular için bile alarm niteliğinde. Türbülans artışındaki başlıca neden kutupsal jet akımlarındaki (bir tür rüzgar otobanı) değişimler. Bu kuvvetli rüzgar şeridi 40. ve 60. enlem derecesinde yani birçok uçuş rotasının bulunduğu bölgede yer almakta. Jet akımlarının kenarında ve çevresinde oluşan türbülanslar, rüzgar makasının havayı bir kez daha altüst etmeleriyle oluşur ki işte bu rüzgar makasları hem şiddetleniyor hem de daha istikrarsız bir hal alıyor diyor araştırmacılar. Bu da asıl jet akımlarının altındaki uçuş seviyelerinde bile havanın hareketlenebileceği anlamına geliyor. Williams ve ekibi özellikle de Atlantik üzerindeki uçuş rotalarını incelemişler ama diğer rotaların da etkilenebileceğini düşünüyorlar.

Kaynak