Kuzey Kutbu’nda ilk buzsuz günün 2030’dan önce gerçekleşmesi bekleniyor. Kuzey Kutup denizindeki buzun tamamen yok olması Orta Avrupa’yı da etkileyecek.
Kuzey Kutbu ve Kuzey Kutup denizi, iklim değişiminden çok fazla etkilendiği yeni bilgi değil aslında. Kuzey Kutbundaki deniz buzu yıllardan bu yana küçülüyor ve deniz buzu gitgide inceliyor. Aynı zamanda, Arktik Okyanusu’ndaki buzu birikintilerini besleyen kaynaklar da giderek tükeniyor. 2020’deki MOSAiC araştırması sırasında Kuzey Kutbu’na gemiyle kolayca ulaşılabiliyordu zaten.
Ve şimdiye kadarki tahminlere göre Kuzey Kutbu’nun 2050’den önce ilk kez tamamen buzsuz olabilecekti. Fakat son iklim tahminlerine göre Kuzey Kutbu'ndaki ilk buzsuz gün çok daha erken yaşanabilir. Colorado Üniversitesi bilim insanları Arktik buzunun geleceğini, 2023 yılındaki iklim durumuna göre tahmin edebilmek için çok sayıda iklim modelinden yararlandılar. Kuzey Kutup denizi, deniz buzu alanının bir milyon kilometrekarenin altına düştüğünde buzsuz kabul ediliyor. Sonuca göre ilk buzsuz gün 7 ila 20 yıl içinde yaşanabilecek.
Araştırmacılar ayrıca Arktik deniz buzunun tamamen yok olması için hangi hava ve iklim koşullarının hakim olması gerektiğini de belirlediler. Tetikleyici, yaz sonu ve sonbaharda deniz buzunun önemli ölçüde incelmesiyle başlayan olaylar zinciri diyor araştırmacılar. Bunu alışılmadık derecede ılıman bir kış ve eksi 20 derecenin üzerinde sıcaklıklar izlerse, deniz buzu çok az büyür ve bir sonraki yazda güçlü bir fırtınayla bile parçalanacak kadar incelebilir. Uzmanlar küresel ısınmanın beş yıllık ortalamasının 1,5 dereceye ulaşması veya bu sıcaklığı aşması halinde bu gerçekleşebilir. 2024 yılı bu eşiğe ulaşan ilk yıl oldu. Bu trend bu şekilde devam ettiği taktirde en kötü senaryo gerçeğe dönüşebilir ve Kuzey Kutbu birkaç yıl içinde buzsuz kalabilir.
Deniz buzu Arktik Okyanusu için koruyucu bir örtü görevini görür. Güneş ışınlarını geri yansıtarak, altındaki suyu serin tutar. Fakat eğer bu yalıtım örtüsü yok olursa, karanlık deniz yüzeyi güneş ısınını daha fazla soğurur ve Arktik Okyanusu ısınır ki bu da sonbahar ve kış aylarında kapalı bir buz örtüsünün yeniden oluşmasını zorlaştırır. Buzsuz bir Kuzey Kutup denizi bu yüzden küresel iklimi daha da şiddetlendirir. Ancak buz kaybının Orta Avrupa’da da sonuçları olacak. Araştırmalar Kuzey Kutbu’nun çok sıcak olmasının tüm kuzey yarımkürede hava durumunu etkilediğini ve sıcak hava dalgaları, kuraklıklar, fırtınalar ve şiddetli yağışların yanı sıra kışın soğuk dönemleri gibi uç hava koşullarını tetiklediğini de gösteriyor.
Görsel: Nima Sarikhani / Wildlife Photographer of the Year
