150 yıldan uzun bir süredir görülmeyen nadir bir Ay tutulması, bugün (31 Ocak 2018) gerçekleşecek. Ay her zamankinden daha parlak ve kızıl görünecek.
Ay tutulması Güneş, Ay ve Dünya aynı hizaya geldiğinde ve Dünya, Ay ile Güneş arasında konumlandığında meydana gelir. Bu tutulma, hem 2015 yılından beri gerçekleşen ilk ay tutulması hem de 1982 yılından bu yana gerçekleşen ilk Mavi Ay tutulması. Ancak bu olayı en özel kılan şey, 31 Mart 1866'dan bu yana ilk kez, Süper Ay’ın, Mavi Ay ile aynı zamana denk gelmesi.
Hem süper, hem mavi hem de kanlı
Olayın hem süper, hem kanlı hem de Mavi Ay olarak isimlendirilmesinin de üç ayrı sebebi var. Bir ay içerisinde iki kere dolunay gerçekleşirse ikinci dolunaya Mavi Ay deniyor. Bu tutulma da 1 aylık zaman dilimi içinde Ay’ın ikinci kez dolunay halinde olduğu bir zamana denk geliyor. Olay, “Kanlı Ay" olarak da biliniyor. Çünkü Ay, dünyanın gölgesinden geçerken, kızıl bir renge dönüyor.
Süper Ay ise, Ay’ın dolunay ya da yeniay sırasında Dünya’ya en yakın konumda bulunması anlamına geliyor. Yaklaşık 2 aylık sürede art arda gerçekleşen üç dolunay da Süper Ay olduğundan bu seriye ‘Süper Ay Üçlemesi’ deniyor. Süper Ay üçlemesinin ilki 3 Aralık 2017’de, ikincisi 1 Ocak’ta gerçekleşti.
Ay daha büyük ve daha parlak görünecek
Ay, bu tutulma sırasında Süper Ay üçlemesini tamamlamak için, kendi yörüngesinin Dünya'ya en yakın noktasında olacak. Ay ile Dünya arasındaki mesafe 360 bin 198 kilometreye kadar inecek. NASA yetkilileri, Süper Ay sırasında Ay'ın normalden %14 daha büyük ve %30 daha parlak görüneceğini belirtiyor.
Süper Mavi Kanlı Ay, ABD’nin batı sahilinden ve Pasifik Kıyılarından net şekilde gözlenebilecek. Hava bulutlu olmadığı sürece, bu bölgelerdeki izleyiciler tutulmanın her aşamasına tanık olacak.
Ay, önce Dünya’nın “penumbra” olarak da bilinen kısmi dış gölgesine girecek. Dünya yavaş yavaş ayı örtmeye başladığında, kısmi ay tutulması gerçekleşecek. Bu kısmi tutulma 1 saatten uzun sürecek. Daha sonra başlayacak olan tam tutulmayla da Ay kan kırmızı bir renge bürünecek.
Türkiye'de izlenebilecek mi?
Tutulma, saat 18.34'te Türkiye'den kısmen de olsa izlenebilecek. Türkiye’deki izleyiciler, Dünya’nın gölgesinin Ay'ın neredeyse yarısını örttüğünü görecek. Türkiye'den net biçimde gözlenemese de NASA, tutulmayı canlı yayınlayacak.
Yayını izlemek için: www.nasa.gov/multimedia/nasatv/index.html#public
Kaynak: www.space.com/39532-super-blue-blood-moon-occurs-wednesday.html
