Bu sorunun yanıtını şimdiye kadarki en kapsamlı çalışma verdi. Buna göre dünyada en az 73.200 farklı ağaç türü var. Bu daha önce tahmin edilenden yüzde on dört daha fazla. En büyük çeşitlilik dünya genelindeki ağaç çeşidinin yüzde 43’ünü barındıran Güney Amerika’daki tropikal ormanlarda bulunuyor. Bu türlerin birçoğu çok ender olduğu için özellikle tehdit altındadır diyor araştırmacılar.
İster tropikal bölgelerde, ılıman enlemlerde ya da en Kuzey’deki Tayga’larda olsun dünyanın her yerinde ağaç vardır. Tahminlere göre gezenimiz üzerinde üç trilyondan fazla ağaç var. Dünyamızın “akciğerlerini” oluşturan ağaçlar aynı zamanda iklimi dengeliyorlar. Tüm bunların dışında ormanlar sayısız hayvan ve bitki türleri için de ev sahipliği yapıyorlar.
Gezenimizin üzerinde kaç ağaç türü bulunduğunu öğrenmek isteyen bilim insanları, bugüne kadarki en kapsamlı listeyi hazırladılar. Bunun için de verileri dünya genelinde on binlerce test alanı hakkında bilgi içeren iki küresel veri tabanından yararlanmışlar. 90 ülkeden yaklaşık olarak 38 milyon ağaç haritalanmış ve kaydedilmiş olan Küresel Orman Biyoçeşitliliği Girişimi (GFBI) veritabanı, bugüne kadar dünya genelindeki ağaçlar hakkında en bilgiyi barındıran küresel bir bellektir. Araştırmacılar bu verileri ikinci büyük veri bankası olan Project TREECHANGE verileriyle kombine ederek, dünyadaki ağaç türü sayısını tahmin edebilmek için istatistiksel bir yöntemden yararlanmışlar. Sonuçlar şöyle:
Dünya genelinde en az 73.274 ağaç türü var, bunlardan yaklaşık olarak 9.200’ü henüz belgelenmemiş veya tanımlanmamış. Mutlak ağaç sayısı buna göre tahmin edilenden çok daha fazla yani en az yüzde 14,3 daha fazla diyor araştırmacılar. Ayrıca elde edilen son sayı dahi düşük olabilir, nitekim bazı bölgelerdeki veri birikimi oldukça yetersiz. En büyük ağaç çeşitliliği, tropikal bölgelerde. Bilinen ağaç türlerinin üçte ikisi yağmur ormanlarında yer alıyor. Yağmur ormanları en bol çeşitliliğin bulunması dışında en fazla keşfedilmemiş türün bulunduğu yerler olmalı diyor araştırmacılar.
Diğer kıtalarla karşılaştırıldığında en fazla ağaç türü Güney Amerika’da yetişiyor. Verilere göre tüm ağaç türlerinin yüzde 43’ü Güney Amerika’da büyüyor. Ağaçların birçoğu Amazon havzasında ve And dağlarının eteklerindeki ormanlık alanlarda yer alıyor. Araştırmacılar buralarda çok daha fazla ağaç türünün keşfedilebileceğini düşünüyorlar. Bilim insanları ender görülen ve potansiyel olarak tehdit altında bulunan türlerin keşfedilmesi sayesinde bunların daha iyi korunabileceğini sanıyorlar.
Nilgün Özbaşaran Dede
