Anne zürafanın derisindeki desenler ile yavrusundakiler arasında büyük bir benzerlik olduğunu fark ettiniz mi? Bu benzerlik oldukça ilginç. Çünkü yavrular, beneklerindeki ayrıntıları çoğunlukla annelerinden miras alır. Bu beneklerin şekli ve dağılımı ise yavru zürafanın, aç yırtıcılardan gizlenme becerisini belirler.
Özellikle genç zürafalar için bu benekler, bir çeşit kamuflaj görevi görüyor. Bitki örtüsünün arasından yansıyan ışık oyunları sayesinde zürafalar bir nevi görünmezlik zırhına bürünüyor ve yırtıcılardan saklanabiliyorlar. Bugüne dek, genel olarak hayvanların benekleri onları tanımlayan herhangi bir özellik olarak görülüyordu. Bu değerlendirmeye göre zürafa, yalnızca benekli bir hayvandı. Fakat bilim insanları şimdi bu beneklerin ne işe yaradığını anlamaya çalışıyor.
Masai zürafaları
Araştırma kapsamında bilim insanları, Tanzanya’nın kuzeyinde bulunan Tarangire Ulusal Park’ındaki vahşi Masai zürafalarını (Giraffa camelopardalis tippelskirchii) inceledi. Masai zürafaları beneklerinin karmaşıklığı ve özgünlüğü ile bilinir. Çalışmayı yürüten Pennsylvania Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nden Derek Lee, vahşi zürafaların beneklerini inceleme ve belgeleme sürecinin zaman ve sabır istediğine dikkat çekiyor.
Bu süreçte, hayvanların izini sürmek için oldukça bozuk patikalarda yol alan araştırmacılar, bir zürafa sürüsü ile karşılaştıkları zaman, hayvanların kendilerini göremeyeceği bir kuytuya saklanıp, fotoğraflarını çekti. Ekip, sürüye olan uzaklıklarına, sürünün büyüklüğüne ve bitki örtüsünün yoğunluğuna bağlı olarak ya birkaç dakika ya da bir saatlik çekimler yaptı.
Benekler nasıl kaydediliyor?
Ekip, zürafalardaki beneklerin özelliklerini birbirleriyle karşılaştırmak için görüntüleri analiz eden bir yazılımdan yararlandı. Beneklerin sayısı, konumu ve açısı, kenarlarının düzgünlüğü ve boyutları ile ilgili ilginç sonuçlar elde eden araştırmacılar, anne zürafalar ile yavrularının benzer karakteristik beneklere sahip olduğunu ortaya çıkardı. Bu da, anne zürafanın beneklerinin yavruya geçtiğini düşündürüyor.
Sürü içinde hayatta kalmayı başarmış olan her zürafayı tek tek kayıt altına alan bilim insanları, bazı benek desenlerinin özellikle bebek zürafaların kendilerini gizleyebilmesinde çok daha etkili olduğunu keşfetti. Nispeten büyük ve düzensiz beneklere sahip olan yeni doğanların hayatta kalma şansları daha yüksek oluyor, zira yırtıcıların bunları fark etmeleri, zorlaşıyor.
Karmaşık desenlerin sağladığı avantajlar
Vahşi doğadaki hayvanları inceleyen biyologlar, hayvanları birbirinden ayırt edebilmek için derilerindeki desenlerden faydalanıyor. Bu araştırma ise, karmaşık desenlerin, hayvanın hayatta kalma şansını artıran bir özellik olduğunu ortaya koyan ilk inceleme.
Anne zürafalar sadece kendi yavrularını emzirdiği için, araştırmacıların anne-yavru ilişkisini ortaya çıkartması çok da zor değil. Ancak, babayı bulmak için DNA testi şart ve bu açıdan bakıldığında, babanın beneklerin şekil ve dağılımındaki genetik katkısı henüz bilinmiyor.
Mercan Bursalı
