İngiliz fizikçi S. Hawking’in ölmeden önce ‘100 yıl sonra insan cinsi yok olacak!’ mesajı büyük bir bilim insanının acı veren bir duyurusu idi. Ondan önce de aynı tehlikeyi haber verenler oldu. Bu bilimsel öngörü yanlış ya da acele varılmış bir uyarı olsa bile insanın ruhunu sıkıyor. Bu mesajın insanların çoğunun üzerinde etkili olmadığını görmek, insan denen yaratığın kendi cinsinin yok oluşuna b...
İnsanca bir yolda, paradan önce insan mutluluğunu temel alan bir ekonomik örgütlenme, aç, işsiz, evsiz barksız, eğitimsiz kalmayan ve gereksiz tüketim yapmayan bir toplum idealinden başlayarak, bir çağdaş ekonomi tasarlanabilir. Alman ekonomist ve iş adamı E. F. Schumacher “Küçük Güzeldir” isimli ve hâlâ önemini yitirmeyen kitabını 1973’te İngiltere’de yayımladı. Alt başlığı, “İnsanlara değer vere...
1881’de Romualdo Marenco adlı çok tanınmayan bir İtalyan bale kompozitörünün yazdığı ‘Excelsior’ adlı bale gösterisi, Milano’da La Scala tiyatrosunda sahneye konmuştu. Bale gösterisinin amacı 19. yüzyılın ikinci yarısında insanlığın ulaştığı teknolojinin, keşiflerin ve uygarlığının ulaştığı mükemmel düzeni simgelemekti. Bunu simgeleyen alegoriler çok zengin bir koreografi ve kalabalık bir bale gru...
Sevgili okurlar, Bu dünya, sözle anlatılacak kadar küçük değil. Tek devletin egemenliğine hiç girmedi. Çin, Osmanlı, Rus, İngiliz, İran’da büyük politik egemenlik alanları kuruldu. ABD teknik üstünlüğüne ve zenginliğine dayanarak evrensel bir ekonomik egemenlik alanını, silah zoruyla, kontrol etmeye çalışıyor. Fakat dünyada bağımsız, 200’e yakın devlet var. Toplumsal etkinlikleri, bir ortak amaçta...
Sevgili okurlar, Yaşadığım yıllarla, Türkiye’nin hallerinin o sırada vurgulamak istediğim özelliklerini yan yana getirdiğim bu yazı, yeniden Türkiye’yi düşünmeye yarayabilir. Cumhuriyetin ilanından üç yıl sonra (1926) babamın okuduğu Paris’te doğduğum ev, o tarihten sonra yıkılıp yeniden yapılmadığı için, hem o zamanki mahalleyi hem de doğduğum evi her zaman görebilirim. Birinci uygarlık gözlemi: ...
Bunca üniversite kurduktan sonra, Türkiye bilim ve teknolojide gelişmiş ülkeler düzeyine neden gelemedi? 80 milyon nüfusu olan ülke, çağdaşlığın yolunu bulmakta neden zorluk çekiyor? Neden nüfusu bizim yarımız olan Güney Kore bazı yabancı kaynaklara göre, bizden yüz kat fazla patent alıyor? (Ülke istatistiklerini yabancı kaynaklardan elde etme zorunluluğu gelişmemişlik göstergesidir.) Çünkü konu, ...
Sevgili okuyucular; Yemeğini yerken, yarınki yemeğini ve geleceğini düşünen, fakir bir insandır. Fakat kendi gelir sorununu ülkenin geleceği sorununa bağlamaya doğal olarak bilgisi yetişmez. Adam başına yılda 10 bin doları geçmeyen gelirleriyle ‘az gelişmiş’ adı verilen toplumlar, bugünden öteye ne yapacaklarını öğrenmek zorundalar! Gazete haberlerine bakınca dünya ekonomik krizinin yarattığı soru...
Sevgili okuyucular, bu yazı, geç Osmanlı döneminin mimari üretimi üzerinde yaptığım basit bir analizin, Türk kültürünün göçer döneminden bu yana değişmeyen inatçı karakteri bağlamında canımızı sıkacak düşüncelere neden olabilir. Gerçi İstanbul, anormal nüfusu, yaşamının her olgusu ve fiziksel karakteri ile çağdaş görünümlü bir kenti akla getiriyor. Ne var ki bu yaşamsal olarak aldatıcı bir algı. D...
Yuval Noah Harari’nin 2012’de yayınlanan ‘Sapiens, A Brief History of Humankind’ (İnsan Irkının Kısa Tarihi) adlı kitabı Türkiye’de 4 yıl sonra yayımlandı. Çok geç kalmış sayılmayız. 18 baskısı yapılan kitap acaba neden bu kadar ilgi çekiyor? İnsanlar daha çok akıllanıp başlarına geleceği öğrenmek istedikleri için mi? Yoksa kapitalist dünyanın gelişmiş ürünleri olarak ün kazanan malların acele dün...