P. Dilara Çolak
Bir Rönesans felsefesi yok mu?
Ne zaman Rönesanstan söz edilse beni her zaman şaşırtan şeylerden biri felsefenin bu denli sanatın gölgesinde kalması olmuştur. Rönesansta felsefenin bu duraksayışı genel olarak felsefe tarihçilerinin de hemfi kir oldukları konulardan biridir; örneğin Ernst Cassirer ve Bertrand Russell, 17.yüzyıla kadar felsefede önemli bir şey olmadığını ifade eder. Başlıktaki soruyu yanıtlamak adına öncelikle bi...
Çocuklara felsefe (P4C) eğitimi
Dijital platformlarda felsefe üzerine yayın yapmaya başladıktan sonra gelen önerilerle farkettiğim yeni alanlardan biri “çocuklarla felsefe” eğitimi. Elbette bir çocukla felsefe eğitimi yapılabileceğini biliyordum, bu alanda yazılan Sofie’nin Dünyası gibi birkaç kitabı benim de ergenlik zamanımda okumuşluğum var. Fakat adını bu kadar sık duymaya başlayınca nedir, ne değildir diye araştırmaya başla...
Nedir bu postmodernizm dedikleri?
“Gerçekten, biz neye postmodern demekteyiz? Güncel olayları pek takip edemiyorum da... Postmodern ya da postyapısalcı dediğimiz insanların ne türden bir ortak sorunu olduğunu anlamıyorum.” Alıntı bugün bizim postyapısalcı düşüncenin temsilcisi olarak kabul ettiğimiz düşünür Michel Foucault’dan. Foucault dahi postmodernizm ifadesi ile tam olarak ne kastedildiğinden emin değilmiş gibi gözüküyor. Oys...
Antroposen: İnsan çağı insanlığın sonu mu?
Jeolojide çağlar arasındaki sınırlar tortul kayalarda korunan değişimlerle ile tanımlanır. Jeolojik zaman çizelgesinde şu an içinde bulunduğumuz çağ 11.700 yıl önce başlayan Holosen olarak adlandırılır. Fakat gezegen üzerindeki geri döndürülemez değiştirici kitlesel etkimizi ifade etmek adına yeni bir çağ adı gündeme taşınmıştır: Antroposen. Yunanca insan anlamına gelen antropos kelimesinden türet...
İyisi ve kötüsüyle Nietzsche’yi anlamak
15 Ekim 1844’te Prusya’da doğan Friedrich Wilhelm Nietzsche, sanıyorum ki bu kadar popüler olmasına karşın hakkında çok az şey bilinen ya da çoğunlukla yanlış anlaşılan ender insanlardan biridir. Normalde bir filozofun felsefesinden söz etmeye biyografisinden başlamam, fakat söz konusu Nietzsche olduğunda onun felsefesi otobiyografisi sayılır. Sadece aile yaşantısı, kaptığı hastalık, savaşa katılm...
Bakışın yönü görüleni değiştirir!
Slavoj Zizek’in yazdığı bir kitabın adını kitabın kendisinden çok severim, “Yamuk Bakmak”. Zizek’in “yaşam paradigmasının değişimi” dediği şeyin bilimsel çıkmazlar ve paradigma değişimlerinde de kullanmak oldukça elverişli, nitekim kendisi de kitapta yer yer bilime atıf yapıyor. Benim yamuk bakmak ifadesini neden düşünmeye değer bulduğumu ve ne gibi bir yorum getirdiğimi söylemeden önce, şu pek an...
Darwinizm nedir; ne değildir?
Geçtiğimiz yüzyılda insana dair her şeyi anlamanın anahtarı olarak görülen evrim kuramı, davranıştan toplumsal cinsiyete ekonomik sınıftan ırklar arası farklılığa tüm bireysel ve kültürel unsurları biyolojiye indirgeyerek açıklama girişimlerinin zemini haline geldi. Günümüzde dahi belirli grupların lehine toplumsal sorunların kasıtlı olarak karartılmasında biyolojik determinizm sıklıkla referans g...
Beynimizle ne yapmalıyız?
Geçtiğimiz günlerde çağdaş filozoflardan Catherine Malabou’nun “Beynimizle Ne Yapmalıyız?” adlı ilgi çekici bir kitabını okudum. 2004 yılında yapılan bu çalışmaya kadar nöroloji, felsefe ve siyaseti kesiştirme çalışması daha önce yapılmamış. Kitap, kendi ifadesiyle “katı bir şekilde analitik-indirgemeci değil; Avrupa felsefesi kadar soyut ve kapalı değil”. Avrupası felsefesinin kavramlarıyla nörob...
Olgular, değerlerden arındırılabilir mi?
Galileo Galilei, 1615 yılında yazdığı ünlü metni Grand Düşes Christina’ya Mektup’ta o dönem pek çok kişinin karşı çıktığı güneş merkezli Kopernik evren modelinin fiziksel bir gerçeklik olduğunu, bu açıdan yadsınmasının mümkün olmadığını dile getirir. Gerçeğin tek olmasından dolayı doğa yasası karşısında onu konu edinen kişilerin değerlerinin hiçbir önemi yoktur. Bu açıdan bilimsel etkinlik bir nev...