Aşılı olmanıza rağmen Covid-19’u bulaştırabilirsiniz. Ancak bu düşük bir ihtimal. ABD’deki Illinois Üniversitesi’nden Christopher Byron Brooke ve ekibinin yaptığı çalışma, aşıları tam olan kişilerin, virüsü başkalarına bulaştırma olasılığının çok düşük olduğunu gözler önüne seriyor.
Brooke, aşılar için “Bulaştırmayı kesinlikle azaltıyor” diyor ve ekliyor, “Aşılanmış kişiler bazı durumlarda virüsü bulaştırır. Ancak aşılanmış bir kişi için bulaştırma riski, aşılanmamış bir bireye göre çok çok daha düşüktür. Buna dair veriler çok net.”
Hollanda Ulusal Halk Sağlığı ve Çevre Enstitüsü’nden Brechje de Gier ve meslektaşları tarafından yapılan yakın tarihli bir başka çalışma ise Delta varyantıyla enfekte olan aşılanmış kişilerin bulaştırma olasılığının, aşılanmamış kişilere göre % 63 daha az olduğunu gösteriyor.
Bu bulguyu destekleyen bir veri daha var. Yale Üniversitesi’nden Ottavia Prunas önderliğindeki bilim insanları, İsrail’den gelen verilere iki farklı model uyguladı. Ekibinin vardığı sonuç, bulaşmaya karşı genel aşı etkinliğinin % 89 olduğu yönündeydi.
Başka bir kanıt da Brooke ve ekibinden geldi; ilgili çalışmada, ilk kez pozitif çıkan 23 kişiden her gün numune alındı ve numunelerle bir tabaktaki hücreleri enfekte etmeye çalışmak da dahil olmak üzere bir dizi testler yapıldı. Aşılanmamış kişilerin çoğunun aksine altı tam aşılı kişiden beşinin örneklerinin hiçbiri, bulaştırıcı değildi.
İlk aşı dozu “uzun Covid” semptomlarını hafifletebilir
“Uzun Covid”, Covid-19 hastası olduktan sonra en az 12 hafta devam eden semptomlar olarak tanımlanıyor. Yeni bir araştırmaya göre ise ilk aşı dozu, uzun Covid-19 semptomlarını hafifletiyor. Ancak bu iyileşmenin ikinci bir doza kadar devam edip etmeyeceği belirsiz.
3 Şubat ile 5 Eylül arasındaki uzun Covid vaka verilerini kullanan Birleşik Krallık Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) bulgularına göre, 18 ila 69 yaşları arasında ilk dozu yaptıran kişilerin, kalıcı semptomlar yaşadıklarını bildirme olasılıkları % 12,8 daha azken, ikinci doz ise %8.8’lik bir düşüşle ilişkilendiriliyor.
ONS yetkilisi Daniel Ayoubkhani, çalışmalarının, aşılamadan sonra devam eden semptomları azalttığını belirtiyor. Bununla beraber ONS, AstraZeneca, Pfizer veya Moderna aşıları yaptıran kişiler arasında istatistiksel bir farklılık bulamadığının da altını çiziyor.
Bristol Üniversitesi’nden araştırma görevlisi Dr. Fergus Hamilton ise “Enfekte olmuş hastalardaki semptom yükünü azaltmada aşılamanın, gözlemlenmiş bir yararı var gibi görünüyor” diyor. King’s College London’da daha önce yapılan başka bir araştırma ise tam doz aşılı olmanın, dört haftadan uzun süren semptom geliştirme ihtimalini %50 azaldığını gösteriyordu.
1,1 milyon kişinin, enfeksiyondan sonraki dört haftadan uzun bir süre boyunca “Uzun Covid” semptomları gösterdiğini tahmin eden ONS, bu insanlardan 405.000’inin, enfekte olduktan sonra en az bir yıl boyunca bu sorundan mustarip olduğunu ortaya koyuyor. 830.000’den fazla kişi ise enfekte olduktan en az 12 hafta sonra halen semptomları olduğunu söylüyordu.
Batuhan Sarıcan
Kaynaklar
https://www.newscientist.com/article/2294250-how-much-less-likely-are-you-tospread-covid-19-if-youre-vaccinated/
https://www.independent.co.uk/news/health/first-vaccine-dose-long-covid-b1944768.html
