İTÜ Facilis Otomobil Takımı, İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi öğrencileri tarafından 2011 yılında Shell Eco-marathon yarışmasına katılmak amacıyla kurulmuş bir proje ekibi. Ekibin ismi ise Latince’de kolaylaştırmak anlamına gelen “Facilis” kelimesinden geliyor.
Shell Eco-marathon yakıt tüketimini minimuma indirip geleceğin otomobillerini tasarlayan mühendis adaylarının bir yıllık çalışmalarını yarıştırdığı dünya çapında bir organizasyon. Amerika ve Asya yarışmalarının da düzenlendiği yarışmanın Avrupa ayağında Facilis, beş yıldır Türkiye’yi başarıyla temsil ediyor.
Ekip, kurulduğundan beri dört farklı otomobili başarıyla tasarlayıp üretmiş ve yarışmalarda başarı elde etmiş. İTÜ’lü ekip son olarak 2016 yılının Ekim ayında İstanbul’da düzenlenen Shell-Eco-marathon Türkiye yarışında 1 litre benzin ile 300 km yol giderek benzin kategorisinde Türkiye birinciliğini elde etti. Takım, üç yıldır yarışmalara katılan ve geliştirmesine devam edilen verimli otomobil Macaw ile Mayıs ayında Londra’da düzenlenecek Avrupa yarışına hazırlanıyor.
Vizyon olarak gelecekteki mobilite anlayışına farklı bir bakış açısı kazandırmak isteyen takım, modelleme aşamasında görünüşü ve süzülüşüyle “Macaw” kuşunu andırmasından ötürü bu ismi alan ve bu kuşun renklerini taşıyan araçla, şehir yaşantısına entegre çözümler sunma heyecanını yaşıyor.
Facilis otomobil takımının başarıları:
- 2012 yılında 1 kilowatt saat enerji ile 34 km yol katedildi.
- 2014 yılında otomobilin karoser malzemesinin atık kumaştan ve atık plastikten üretilmesi başarıldı.
- 2015 yılında Shell Eco-marathon Avrupa yarışında 1 litre benzinle 171,4 km yol katedildi
- 2016 yılında Shell Eco-marathon Avrupa yarışında 1 litre benzinle 181 km yol katedildi.
- 2016 yılında Shell Eco-marathon Avrupa yarışında 1 litre benzinle 300 km yol katedildi ve benzin kategorisinde Türkiye birinciliği elde edildi.
Kuruluşu itibariyle bir hedef takımı olan Facilis’in 2017 Avrupa yarışındaki hedefi en az 500 km/litre olarak belirlenmiş durumda.
İTÜ Facilis Otomobil Takımı, çalışmalarını çeşitli mühendislik fakültelerinden 40’a yakın öğrenciyle yürütüyor. Tamamen mühendislik öğrencilerinden oluşan ekibe yarışma kuralları gereği sponsor bulma ve finans yönetimi desteği sunulmuyor. Bu yüzden ekibin; kütüphanede mühendislik ve atölyede ustalık çalışmalarının yanı sıra şirketlerle görüşmeler yapıp maddi kaynak oluşturma ve bunları en iyi şekilde yönetme görevleri de bulunuyor.
Bir taraftan zorlu derslerle uğraşıp diğer yandan bu hedefe kilitlenen öğrencilerin yaşayacakları muhtemel maddi zorlukların aşılmasında ise sanayinin önemli rolü bulunuyor. Bu hevesli ekibin kendilerini anlatarak maddi ve manevi destek bulmak için kurulmuş bir internet sitesi bulunuyor. Buradan detaylı bilgi edinip takımı daha yakından tanımak mümkün.
İTÜ Facilis Otomobil Takımı:
Emin Çağatay Nakilcioğlu, Makina Müh.
Şevket Tan, İnsaat Müh.
Şükrü Tarık Kostak, Makina Müh.
Zekeriya Ender Eğer, Makina Müh.
İzzet Can Bekar, Makina Müh.
Oğuzhan Asıl Kurt, Elektronik ve Haberleşme Müh.
Mert Bakanoğulları, İmalat Müh.
Oğulcan Güdülü, Makina Müh.
Emre Uzun, Makina Müh.
İslam Ege, Makina Müh.
Abdullah Akay, İmalat Müh.
Kemal Genç, İmalat Müh.
Barış Kırım, Makina Müh.
Yılmaz Can Genç, İmalat Müh.
Eren Barutçuoğlu, Makina Müh.
Ceren Dutar, İmalat Müh.
Melani Ayanyan, İmalat Müh.
Erdem Çalışkan, Makina Müh.
Oğuzhan Çelik, İnşaat Müh.
Alara Höcük, Tekstil Müh.
Burcu Uzuner, Geomatik Müh.
Meriç Küllü, Makina Müh.
Aytuğ Nurcan, Elektrik Müh.
Ertan Topuzoğlu, İmalat Müh.
Abdülgani Çay, Makina Müh.
Osman Hışık, Makina Müh.
Orçun Uysal, Makina Müh.
Peki geleceğin otomobilleri nasıl olacak?
İlk olarak buharlı motorların kullanımıyla ortaya çıktığında atsız araba olarak anılan otomobiller, yüzyıl içinde çok ilerleme kaydetti. O zamanlar henüz benzinli motorlar da yoktu. Şimdi fosil yakıtlar sürecini bile geride bırakıp, yavaş yavaş elektrikli araçlara geçiş yapıyoruz fakat bu geçiş de kademeli bir şekilde gerçekleşiyor. Bunlardan ilki, piyasada bulunan ve elektrikle benzini birlikte kullanan hibrit arabalar.
Çok uzun mesafelere dayanacak ve anında hızlanmayı sağlayabilecek pillerin üretimi zor olduğundan, bu tasarımlarda, ufak bir içten yanmalı motora elektrikle şarj edilen piller eşlik ediyor. Bu aşamada da benzinli motorlar için yakıt tüketimi ne kadar azaltılabilirse, o kadar büyük bir teknolojik ilerleme kaydediliyor. Ancak tam hibrit araçların hayatımıza entegre olmaya başladığı bugünlerde, aslında elektrik motorunun da alternatifi olan hidrojenle çalışan araçlar için projeler hızlanmış durumda.
Hidrojenle çalışan, yani yakıt pilli arabalar, yakın gelecek için tahmin edebildiğimiz en gelişmiş otomobiller gibi görünüyor. Hidrojenle oksijeninin birleştirilerek elektrik enerjisine dönüştürüldüğü bu teknoloji ile atık olarak yalnızca renksiz ve kokusuz su açığa çıkıyor. Aslında yakıt pili teknolojisinin temeli 1839’lardan beri NASA tarafından kullanılan uzay araçları dayanıyor. Ancak otomobil üreticilerinin maliyeti düşürme hedefi, bu teknolojiyi otomobillerde kullanmayı düşünmelerini sağladı.
Yakıt pili teknolojisinin tek dezavantajı, ortalama 275 kilometrede bir yeniden doldurulması zorunluluğu. Hidrojeni yakıt olarak kullanmanın tehlikeli olduğu yönünde eleştiriler de yok değil. Ancak ilk kez benzinli otomobil modeli piyasaya sürüldüğünde de benzer eleştiriler yapılmıştı. Yine de insanlar havayı kirletmeyen bu otomobilleri kullandıktan sonra, diğer tüm araçlardan daha cazip bulabilirler. Ayrıca yakıt pilli arabalar seri üretime girdikten sonra, fiyatları düşmeye başladıkça benzinli arabaların yerini yeni nesil otomobillere bırakacağı düşünülüyor.
Havayı kirletmeyen elektrikli ve yakıt pilli otomobiller de enerjiye ihtiyaç duyuyor. Elektrik de çoğunlukla termik santrallerden elde ediliyor. Bu da, benzinli motorlardan, yeni nesil araçlara geçiş sürecinde, yepyeni bir enerji türüne adapte olmamız gerektiğini gösteriyor.
