Kamuda inovasyon: Mümkün ve var…

Edip Emil Öymen
Kamuda inovasyon: Mümkün ve var…

Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın Orman Genel Müdürlüğü (OGM), “Orman Yangınlarını Havadan İzleme, Değerlendirme ve Yönetme Platformu” (ORDEP) projesiyle 14’üncü e-TR Ödülleri’nde 10 Mayıs’ta TBMM’de yapılan törende ödül aldı.

Neden? 12 milyon hektarlık orman alanı, yangına çok hassas olan Ege ve Akdeniz sahil şeridi 1,600 km uzunlukta, 120-150 km derinlikte. Bu kadar geniş bir bölgeyi izlemek bile başlı başına bir operasyon. Bu amaçla OGM, tanesi yaklaşık 50 milyon dolara, görüntü aktarma sistemiyle donatılmış 6 helikopter satın aldı.

Yangın, o an ekranda


Göklerden gelecek görüntü için, 120 km yarıçaplı alanı kontrol eden 3 sabit, 3 mobil istasyon kuruldu. Her kuleye, sinyalleri daha iyi alsın diye 60 derece aralıklarla, 6 tane alıcı anteni takıldı. Böylece, Edremit’ten Kaş’a kadar görüntüler kablosuz olarak ekrana alınabiliyor.

Bu işlerin eğitimi için OGM, “Orman Yangınları Yöneticileri Eğitim ve Test Simülatörü” (OYMES) projesi hazırladı. Bu da, 10 Mayıs’ta e-TR Yürütme Kurulu Özel Ödülü’ne layık görüldü... OGM aslında, yangına dijital çözüm konusunda daha önceki yıllarda da e-TR Ödülleri alan çalışkan ve üretken bir kamu kurumu.

İnovasyon alışkanlık yapar

2008’de “Orman Yangın Yönetim Sistemi” projesiyle ödül almıştı. Aradan geçen 4 yılda sağladığı verimlilik ve tasarruf dikkat çekince, 2012’de En İyi Gelişme Gösteren Proje seçildi.

Bunun gerekçesi, bu web tabanlı sistem kapsamında 6,500’e yakın araca 2007’den beri kurulan veri cihazlarıyla telemetrik bilgilerin, GSM üzerinden iletişim merkezine aktarılması ve böylece, orman yangınlarına çok daha çabuk müdahale edilebilmesiydi. Bu sistem sayesinde yangına ilk müdahale süresi 2003’te 40 dakikadan, 2015’te yangına hassas bölgelerde 15 dakikaya kadar indirilmişti.

Geldik 2015 yılına: OGM bu kez En İyi Gelişim Gösteren Proje ödülünü “Orman Yangın Erken Uyarı Sistemi” (OYEUS) ile kazandı. Proje kapsamında, yangına birinci derecede hassas yerlerde, 116 kuleye 232 kamera kuruldu. Yaklaşık 3.7 milyon hektar orman alan, yangın sezonu boyunca ekrandan 7/24 izlenebiliyor, yangına hızlı ve etkin müdahale yapılabiliyor.

Nedir bu e-TR?

Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) ile TÜSİAD’ın ortaklaşa verdikleri (Vodafone sponsorluğunda) e-Türkiye Ödülleri, sivil toplum ve özel sektörün, kamu sektörüne yönelik tek ödülü. Amacı, devletin dijitalleşmesini teşvik. 2003’te ilk kez verildiğinde dijitalleşme sözcüğü bugünkü kadar yaygın değildi. O zamanlar “e-dönüşüm” deniliyordu. Gel zaman git zaman, akıllı telefonlar, sosyal medyalar, şeylerin interneti, bulut bilişim, yapay zekâ derken, dönüşümü “dijitalleşme” diye anlatmak daha kolaylaştı.

Özel sektör gibi kamu sektörü de dijitalleşmek zorunda. Sanayi 4.0 derken, bu sefer de Japonya’da türeyen “Toplum 5.0” kavramının ortaya çıktığı bir küresel düzene bizim özel-kamu ayak uydurmak zorunda: Vizyoner bir girişimle başlatılan e-TR Ödülleri 14 yıldır bunu teşvik ediyor.

Belediyeler de var

10 Mayıs’ta Tekirdağ Süleymanpaşa Belediyesi, vatandaşın işlerini ceptelle yapmasını sağlayan, bunu bir deprem-âfet yönetimiyle bağdaştıran Yapay Zekâ Destekli Mutlu Kent projesiyle ödüllendi. Kocaeli Belediyesi, atık suların Mobil Çevre Denetim Sistemi projesiyle. Artvin Belediyesi, engelli ve yaşlıların hayatını kolaylaştıracak İYİbu projesiyle.

Gümrük ve Tekel Bakanlığı, ithalatla ilgili ürün güvenliği denetimlerini risk analiziyle elektronik ortamda yapacak İRİS projesiyle. Sağlık Bakanlığı, işitme engellilerin de gereken hizmeti almasını sağlayacak ESİM projesiyle. Aynı bakanlık ayrıca, “En İyi Gelişim Gösteren Proje” olarak e-Nabız’la: Tekil kullanıcı sayısı 2015’te 3.2 milyondan şimdi 4.4 milyona çıkmış. Organ bağışlayanlar 33 binden 49 bine...

Finale kalan kurumlar arasından Vodafone Dijitalleşme Endeksi’nde en yüksek puanı alan kuruma verilen “Vodafone Türkiye Özel Ödülü” Milli Eğitim Bakanlığı Engelsiz DYS projesine: MEB’in 144 bin kişinin kullandığı Doküman Yönetim Sistemi’ni (DYS) görme engellilerin de kullanmasını sağlıyor.


Edip Emil Öymen