Dünya yaratıcılık ve yenileşim günü (21 Nisan 2021)

Melih Baş Y
Dünya yaratıcılık ve yenileşim günü (21 Nisan 2021)

Covid-19 küresel salgını nedeniyle maruz kaldığımız farklı karantina biçimleri ve süreleri bir yılı aştı. Sahi bu arada kullanageldiğimiz karantina sözcüğünün kökeninin İtalyanca 40 sayısı anlamına gelen  “quaranta” sözcüğünden geldiğini anımsayalım. Venedik Cumhuriyeti’nde kente gelen tecimsel gemiler kente salgın hastalık bulaşmasın diye 40 gün açık denizde bekletilirmiş.

Böyle bir giriş yapmamızın nedeni bu yazıda söz edeceğimiz yaratıcı ekonomi ile ilgili! Gerçekten de bu bir yılı aşan salgın süresinden sonra yaratıcı ekonomiyi değerlendirmek iyi gelebilir! Birleşmiş Milletler 2021 yılı’nı “ Sürdürülebilir Gelişme için Yaratıcı Ekonomi (Creative economy for Sustainable Development) ” ilan etti. Buna koşut olarak UNCTAD, UNESCO, WIPO, UNIDO ve WTO yıllık anma günlerini bu temayla kutlayacak.

UNCTAD Genel Sekreteri Isabelle Durant bu kararın tam zamanında alınmış bir karar olduğunu belirtmiş ve şunları söylemiş: “Yaratıcı endüstriler (creative industries) sürdürülebilir gelişme için kritiktir. Bu endüstriler yenileşimi (innovation) ve çeşitliliği uyarıyorlar ve hizmetler kesiminde filizlendirmede, girişimciliği desteklemede ve kültürel çeşitliliğe katkıda bulunmada önemli bir unsur niteliği taşıyorlar”.


SORUN ÇÖZMEDE YARATICILIK VE YENİLEŞİM

Yaratıcılığa ilişkin evrensel eşdeyişle genel bir anlayış olmayabilir. Artistic ifadeden ekonomik, toplumsal ve sürdürülebilir kalkınma bağlamında sorun çözmeye uzanan evrende kavram farklı yorumlara açıktır. Bu nedenle Birleşmiş Milletler insanî gelişmenin tüm boyutlarında yaratıcılık ve yenileşimin rolüne ilişkin farkındalığı artırmak için  21 Nisan’ı Dünya Yaratıcılık ve Yenileşim Günü (DYYG : WICD) olarak belirlemiştir.

ULUSLARIN SERVETİ

United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) ve the UN Development Programme (UNDP) ortak çalışması ile the UN Office for South-South Cooperation (UNOSSC) aracılığıyla yayınlanan " Yerel kalkınma patikaları” alt başlıklı Yaratıcı Ekonomi Raporu’nun (bkz.dipnot 1)  bulgularına göre hem bireysel hem de öbeksel düzeyde yaratıcılık ve yenileşim, 21. yüzyılda ulusların yeni serveti oldu.

YARATICILIK VE KÜLTÜR     

Yaratıcı ekonomi – görsel / işitsel ürünler, tasarım, yeni medya, sanatların icrası, basım ve yayıncılık, görsel sanatlar – dünya ekonomisinde gelir üretimi, iş yaratma ve dışsatım kazancı sağlama bağlamında yüksek etki düzeyli bir dönüştürücüdür. Kültür sürdürülebilir gelişmenin temel bileşeni olup, bireyler ve topluluklar için kimlik, yenileşim ve yaratıcılığın bir kaynağını temsil eder. Aynı zamanda, yaratıcılık ve kültür, insanlar arasındaki diyalog ve anlayış için kapsayıcı toplumsal gelişmeye katkıda bulunan önemli bir parasal olmayan değerdir.

EKONOMİK BÜYÜME STRATEJİLERİ

UNESCO’nun kültür ve sürdürülebilir gelişme raporuna göre kültürel ve yaratıcı endüstriler, ekonomik gelişmenin bir parçası olmalıdırlar. Bu endüstriler dünya ekonomisindeki en devingen (dynamic) endüstriler arasında olup, dünya çapında 2,25 milyar dolar gelir üretimi ve 29,5 milyon iş sağlamaktadır. Bu bağlamda ülkeler ekonomik getiri ve yoksulluktan kurtulmak amacıyla yüksek büyüme sağlamak için güçlerini kullanıyorlar.

YENİ MOMENT

DYYG’ünde  dünya ulusların ekonomik potansiyelini kullanabilmeleri için yenileşim düşüncesini kucaklamaya davet edilmektedir. Yenileşim, yaratıcılık ve kitlesel girişimcilik ekonomik büyüme iş yaratma için yeni bir moment yaratacaktır. Momenti fizikten anımsarsınız, bir kuvvetin bir cisim üzerinde yarattığı döndürme etkisidir. Bu moment, kadınları ve gençleri de kapsayan fırsatlar yaratabilir; yoksulluğun ortadan kaldırılması ve açlığın sona erdirilmesi  için en baskın sorunlara çözümler bulunmasını da sağlayabilir.  Anımsayanlar olacaktır Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları içinde Amaç 8 tam da bununla ilgili : İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme.

Prof. Dr. Melih Baş


Notlar:

 

Melih Baş

Tüm Yazıları