bilim
Bilimdeki ‘cam tavan’
Hemen her alanda olduğu gibi bilimde de, akademik dünyada da kadın olmak kolay değil. Tarihte çığır açan buluşlar yapsalar bile çalışmaları erkek meslektaşlarına mal edilen, keşifleri erkeklerin gölgesinde kalan onlarca bilim kadını var. Günümüzde bilim kadınlarına karşı önyargılar hayli azalmış olsa da tamamen ortadan kalmış değil. Cinsiyet, etnik köken, din gibi çeşitli ayrımcı faktörler nedeni...
Bilimin alternatifi olur mu?
Bilgiyi nasıl elde ederiz? Nasıl biliriz? İnsanlar inançlarına göre bu sorulara pek çok alternatif yanıt üretebilirler. Pozitivistler gözlem, rasyonalistler akıl yürütme, entüisyonistler sezgi derler. Astrologlar yıldızlara, büyücüler kürelere, falcılar telvelere bakarlar. Bunların her birinin "bilginin eldesi" için, yani bir hipotez oluşturmak için yeterli kaynaklar olduğunu varsayalım. Bir şekil...
Dijital Kültür ve Yapay Zeka - 10 Bilim dünyayı kurtarır mı? Bilim ve teknoloji, daha iyi bir dünya için mi? 2018’de 2,5 milyonu aşkın bilimsel araştırma makalesi yayımlandı dünyada. Bunlar neye yarıyor? Bilim dünyasında geçen yıl bilim indekslerinde yapılan tarama sonuçlarına göre 2018’de en çok aranan konu: Kanser. İkinci ve üçüncü sırada ise Blockchain ve Big Data (Büyük Veri) yer alıyor. Tekno...
Akla öncelik tanıyan, ilk defa İslam toplumunda felsefe diye bir bilgi ve düşünce türünün temsilcisi: "Kim din ticareti yaparsa onun dini yoktur..." İlk İslam filozofu ve Meşşai okulunun kurucusu olarak bilinen Yakub bin İshak el-Kindi, soylu bir ailenin çocuğu olarak Küfe'de tahminen 866 yılında doğdu. Bağdat'ta kimlerden tahsil gördüğü bilinmiyorsa da kısa zamanda Halife Me'mun'un takdirini kaza...
Bugün geliştirilen teknolojiler ve keşfedilen bilimsel bulgular, yarının dünyasına şekil verir. Bizi yarına taşır. Peki, 2018 yılında bilimde ve teknolojide bizi yarına taşıyacak hangi gelişmeler öne çıktı? Dünyanın önde gelen bilim dergileri, her yıl sonu kendi perspektiflerinden bir seçme yapar ve okurlarına aktarır. Biz de HBT olarak bilim ve teknolojide hayatlarımızı değiştirmeye başlayan ya d...
Yeni yılda gelin bilime bakalım
Şüphesiz ki iyi dilek, sağlık ve mutluluk tüm okurlara, tüm ülkeye... Nasıl bir yıl daha geçirdiğimizi anlatmanın anlamı yok. Gelin biz bilime bakalım, yani dünyayla, gerçek olaylarla ilgilenelim. Her yıl sonu bilim dünyasında binlerce olumlu gelişme arasında çığır açıcı, doğurgan, sorun çözücü, parlak araştırmalardan 10 tane seçilir. Bu seçkileri genellikle Nature, Science gibi büyük bilim dergil...
Ancak Nobel’i kazanınca Wikipedia’da yer alabildi
CERN’de görevli bir bilim insanının “fizik erkekler tarafından inşa edildi” demesinin üzerinden pek de fazla bir zaman geçmemişti ki 2018 Nobel Fizik Ödülü’nü bir bilim kadınının kazandığı açıklandı. Ve kısa süre içinde ortaya çıktı ki, Nobel’in 116 yıllık tarihinde fizik ödülünü kazanan üçüncü bilim kadını olan Donna Strickland’in dünyanın en ünlü ücretsiz internet ansiklopedisi olan (ve hala Tür...
Adı Robert Langlands. Matematik alanında yaptığı büyük katkı sonucu Norveç Bilim ve Edebiyat Akademisi’nin Nobel ayarındaki Abel Ödülü’nü aldı. Geçenlerde Türkiye Matematik Derneği’nin davetiyle geldi, iki hafta kaldı ve Türkçe konuşmalar yaptı. Nobel ayarında dedik, çünkü Nobel, ödüllerini kategorize ederken matematik bilimini es geçmişti. Nedeni konusunda kişisel bazı rivayetler dolaşır. Bunlara...
"Matematik aşk gibidir. Basit bir fikir, fakat her an karmaşıklaşabilir." R. Drabek Günlük hayatta alışverişten, kullanılan bilgisayara, fen, mühendislik, tıp, sanat ve hukuk gibi hemen her alanda etkisi görülen matematik, kelime olarak Yunanca "bilim, bilgi ya da öğrenme" anlamına gelen “mathema” sözcüğünden türetilmiş olan ve "öğrenmekten hoşlanan" anlamını taşıyan “mathematikos” kelimesinden ge...