Sıcaklar bastırdı. Tabii sivrisinekler de... Özellikle biraz yeşil, ağaçlıklı bir mekânda iseniz... Bir anda güzel bir mekânı, derin bir uykuyu bir kâbusa dönüştürebilen bu canlılar, yaz aylarının baş belası aynı zamanda. Dünyada 3 bin 500’ü aşkın sivrisinek türü bulunuyor. Ve her bir türün doğada kendine özgü bir rolü olduğuna şüphe yok. Örneğin erkek sivrisineklerin nektar yemesi, bazı sivrisinek türlerini tahılların ve orkide dahil çiçeklerin başlıca polen yayıcısı durumuna getiriyor. Aynı şekilde, farklı yaşlarda dişi ve erkek sivrisinekler balık, kaplumbağa, yusufçuk, göçmen kuşlar ve yarasalar gibi bir sürü hayvana gıda kaynağı oluşturuyor.
Ama büyük bir iştahla biz insanlara da saldırıyorlar. Ve işin ilginci bu konuda hayli seçiciler. Kimilerini daha çok sokarken kimilerine de zorunlu olmadıkça pek yaklaşmıyorlar. Peki neden? Bilim dünyası da bu sorunun yanıtını arıyor. Biz de bu hafta dergimizin kapağına sivrisinekleri taşıdık. Sivrisinekler nasıl ortamları seviyor? İnsanlar arasındaki tercihlerini etkileyen faktörler nedir?
İlgiyle okuyacağınızı düşünüyoruz...
İnsanın evrimi tabi ki sürüyor!
Doğan Kuban diyor ki: “Bu ülkenin geleceği hakkında halkın bilinçlenmesi ve dünyanın ne yöne doğru gittiğinden haberdar olması gerekir.”
Uygar yaşam biz insanların hayatını atalarımıza kıyasla çok daha kolaylaştırmış durumda. Peki, başta sağlık, barınma, beslenme, ısınma olmak üzere pek çok yaşamsal gereksinime büyük çabalar sarf etmeden sahip olmak, insanın evrimsel sürecini nasıl etkiliyor? Hangi genlerin doğal seçilimden geçtiğini belirlemek amacıyla başlatılan iki proje var: Uluslararası HapMap Projesi ve 1000 Genom Projesi. Buradaki genetik araştırmalar insanların günümüzde de evrilmeyi sürdürdüğünü ortaya koyuyor. Bu bağlamda laktoz toleransından, HIV’e, Kaspaz-12 genine kadar ilginç bilgiler ve detaylar dergimizin bu haftaki sayısında.
Dünya genelinde depresyon oranlarında ciddi bir artış var. Hatta intihar oranlarında da...Ekonomik güvenceden yoksun olmak başta olmak üzere bunun çeşitli nedenleri var. Ancak ilginç bir araştırma, insanların sindirim sistemlerindeki bakterilerin (mikrobiyom) ruhsal sağlıklarında da ciddi rol oynadığını ortaya koyuyor. Ve sıkın durun… Burada giderek daha fazla hayatımıza giden GDO’lu ürünlerin ve bu ürünlerdeki glifosat kullanımının payı bulunuyor.
Geçen hafta 6 Temmuz Dünya Zoonozlar Günü idi. Bu ne demek sorunuzu duyar gibiyiz... Dünya’nın çok karmaşık sağlık sorununa bir bütüncül bakış: Tek sağlık! Rüştü Taştan’ın yazısı.
Batı dünyasındaki göçmen korkusu sürüyor. Ama istatistikler bambaşka bir tabloyu ortaya koyuyor. Örneğin Avrupa’ya göç aslında Afrika’nın kendi içinde ve kimi Asya ülkelerine göçten sayı olarak çok daha az. Arkadaşımız Murat Altaş göç hareketliğindeki değişiklikleri farklı kaynaklardan derledi.
Yazarımız Ali Akurgal ODTÜ mezunu ve bu yıl mezuniyetinin 50. yılı. Bu bağlamda ODTÜ’yü ve önemini yazdı. Mustafa Çetiner Güncel Tıp köşesinde bu hafta post-truth yani gerçek sonrası üzerine yazdı ve konuyu tıpta süregelen safsatalara bağladı.
Bayram Ali Eşiyok’un son derece önemli yazısı da neo-klasik yaklaşımın nasıl 1980’li yıllardan itibaren adım adım iktisat eğitiminin merkezine yerleştirildiği ve üniversitelerin pazarın bir parçası haline getirildiği üzerine. Öneri: İktisat eğitiminde köklü değişiklikler…
Ahmet Yavuz, Kurtuluş Savaşı başlangıcının izlerini sürmeye Amasya ile devam ediyor.
Atılım Üniversitesi’nden Prof. Dr. Meltem Huri Baturay, dijital oyun bağımlılığı üzerine yazdı. Kültür Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Arş. Gör. Gamze Ertürk Uzunoğlu’nun yazısı ise Parkinson Hastalığı üzerine...
Meltem Bilikmen ünlü filozof David Chalmers ile yapay zekâ ve geleceğin toplumu üzerine söyleşinin ikinci bölümünü derledi: Yoksa sanal gerçeklik içinde miyiz? Bilinen bir felsefi söylemin ilginç bir çeşitlemesi…
Bu hafta ikinci bir köşe dizisine başladık: İnsan vücudunun bilinmeyenleri… İki alanda hayvanlardan daha üstünüz... Hangileri?
Uzaya fırlatılan atomik saat gelecek yolculuklarda navigasyon sorununu çözecek… Bazı ilaçlar bunamaya mı yol açıyor? Dev bir ilkel kuş fosili, bazı kısa haberlerimizden... Teknoloji vitrini, ilginç sorular, bulmaca sayfası ve daha pek çok haber sizleri bekliyor.
Bugünün ve geleceğin haberlerini taşıyor sizlere HBT… Yeni Aydınlanma’yı izleyeceğiz ve ülkemize yayacağız.
Gelecek Cuma yeniden birlikte olmak üzere, sevgi ve dostlukla kalın.
***
ÇYDD’li 40 gence daha dijital abonelik
ÇYDD’den burs alan 100 öğrenciye dijital abonelik çağrımıza güzel destekler gelmeye devam ediyor. Geçen hafta siz okurlarımızın katkısı ile 25 öğrenciyi dergimize abone yapmıştık. Bu hafta bunlara 40 öğrenci daha eklendi. Okurlarımızdan Burak Güç 6 öğrenciye, Prof. Dr. Coşkun Özdemir 3 öğrenciye, Güler Kızıltün ve Oğulcan Alpsan 2’şer öğrenciye, Tülay Üstündağ, Nursel Çelik ve Arzu Gelgeç ise birer öğrenciye dijital abonelik hediye ettiler. İsminin açıklanmasını istemeyen bir okurumuz 10 öğrenciye, 3 okurumuz ikişer, 3 okurumuz da birer öğrenciye abonelik hediye ettiler. Kendilerine teşekkür ediyoruz. 35 ÇYDD’li öğrencimiz kaldı geriye. İlgilenenler için e-posta adresimizi tekrar edelim: [email protected]
