Türkiye’de intiharlar hızla artıyor. Günde 9 kişi çeşitli nedenlerden yaşamına son verme yolunu seçiyor. 2000- 2012 yılları arasında yılda canına kıyanların sayısı 2 binli rakamlarda iken, 2012’den sonra 3 binli rakamlardan söz edilmekte. TÜİK verilerine göre 2018’de 3 bin 161 kişinin intihar etti. 2019’da ise yıllık intihar sayısı 3 bin 406 olarak bildirildi. Avrupa’ya göre düşük, ama yükseliş ürkütücü. Ekonomik ve psikolojik sorunlar toplumda hızla üstesinden zor gelinir bir düzeye yükseliyor.
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Mustafa Yıldız diyor ki, insanların eksiklik ya da fazlalıklarıyla değil, yalnızca o toplumun üyesi olduğu için değer gördüğü bir toplumsal anlayışın yerleştirilmesi gerekir, Yazısı, büyüyen bir toplumsala sorunu deşiyor. Okuyun lütfen.
Bilim neden önemli?
Neden bilim? Bilim dünya ve insanlık için neden önemli? Sizi bilim yapmaya yönelten temel unsurlar neler oldu? Ve toplumda bilimin, bilimsel düşüncenin içselleştirilmesi açısından popüler bilim yayıncılığının önemi nedir?
Herkese Bilim Teknoloji dergimizin 5. Yılını tamamlaması vesilesiyle bilim insanlarımıza, bilim gönüllülerine yönelttiğimiz bu soruları sürdürüyoruz. Bu hafta sayfalarımızın konukları şöyle: Çalışmalarını ABD’de sürdüren fi zik mühendisi ve mucit Prof. Dr. Canan Dağdeviren, bir dönem TÜSİ- AD başkanlığı görevini yürüten İndex Grup Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik; Doğan Kuban hocamız, Türk Tabipler Birliği Covid İzleme Grubu Üyesi Prof. Dr. Özlem Kurt Azap, Türk Pediatri Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Vural, Bilim Akademisi Başkanı Prof. Dr. Ali Alpar, Prof. Dr. Çoşkun Özdemir, yazarımız iktisatçı ve planlama uzmanı Bayram Ali Eşiyok... Haftaya bu yazılar sürecek.
Grip ve verem aşıları COVID’in etkisini azaltıyor
İmmünologlar, son yıllarda bağışıklık sistemiyle ilgili çarpıcı bilgilere ulaştılar. Şimdiye dek göz ardı edilen doğal bağışıklığın COVID-19 pandemisinde ve gelecek pandemilerde sonradan kazanılmış bağışıklıktan daha güçlü bir savunma oluşturduğunu keşfetti. Bu bağlamda önceden olunan grip aşılarının vücudun SARS-CoV-2’ye karşı direncini güçlendirdiği doğrultusunda sağlam kanıtlar var. Hatta verem aşısının bile yarar sağladığı öne sürülüyor. Reyhan Oksay hazırladı. Ayrıca üçüncü sayfamızda korona üzerine haberlerimizi okuyacaksınız. Mesela aşı olduktan sonra antikor testi yaptırmak gerekli mi?
Mustafa Çetiner kan grupları ile enfeksiyon, kanser, dolaşım sistemi, kalp hastalıkları ve nörolojik hastalıklar arasındaki ilişkiyi gösteren çalışmaları özetlemeyi bu hafta da sürdürdü.
Düşünme insanın işidir, ama her insan düşünmez
Doğan Kuban ‘Her insan düşünmez’ başlıklı yazısında ‘Akıl, ayırt etme, düşünme, bilinç, bellek. İnsanoğlunun eşsiz ve yapısını yeni öğrenmeğe başladığımız, beyin denen mücevher biyolojik bilgisayarının olanak verdiği yeteneklerdir. Düşünme insanın en büyük yeteneğidir, ama bilgiyle beslenmeden sadece hayvanlara egemen olmaya yarar...’ diyor. Kaçırılmayacak bir yazısı daha hocanın.
Geçtiğimiz günlerde dijital dünya yeni bir Facebook skandalı ile sarsıldı. Bilgisayar korsanlarının dünya genelinde 533 milyon Facebook kullanıcısının hesap bilgilerini çalıp satışa çıkardığı anlaşıldı. Hatta bir süre sonra fikir değiştirmiş ve bazı sitelerde ücretsiz olarak servis etmişler. 106 ülke içinde Türkiye de var. Yayınlanan verilere göre 533 milyonun 19 küsur milyonu Türkiye’den Facebook kullanıcı. Tanol Türkoğlu dijital hırsızlıkları ve alınması gereken önlemleri yazdı.
Yeni bir fizik mi doğuyor?
Küçük bir parçacığın yalpası, bilinen fizik yasalarını altüst edebilir. Müonlar olarak bilinen parçacıklarla yapılan deneyler, kozmosun doğası ve evrimi için hayati önem taşıyan ve henüz bilim tarafından bilinmeyen madde ile enerji türleri olduğunu gösteriyor. Batuhan Sarıcan derledi.
Bilim Tarihi’nde Vera C. Rubin’i okuyacaksınız. Harikulade bir astronomdu; karanlık maddeyi doğrulamış, sarmal galaksileri araştırmıştı. İddiasız bir yaşam sürmüş; ödülleriyle övünmek yerine çalışmış ve bilim dünyasına önemli gözlemler sunmuştu. Ancak o aynı zamanda bilim ve toplumda cinsiyet eşitsizliğiyle savaşmış ve bu eşitsizliğin, aşılması mümkün bir engel olduğunu göstermişti. Batuhan Sarıcan hazırladı.
Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Mustafa Kemal Demir ve Enis Çağatay Yılmaz’ın yazısı akademik makale yayınlarının reddi konusunda. Konuya olumlu bir bakış açısıyla yaklaşıyor ve akademik kariyerinin başında olan gençlere önerilerle geliyor.
Lale Akarun da Boğaziçi Üniversitesi’nde akademisyen ve öğrencilerin yaklaşık 100 gündür sürdürdükleri barışçıl protestolardan yola çıkarak, akademik özgürlük ve üniversite özerkliği konusunda yazdı. Üstelik üniversiteyi üniversite yapan kurumsal tarihiyle.. Konu gerçekten yaşamsal önemde.
Ali Akurgal’ın yazısı ülkemizin kendi yerli teknolojimizi yaratmasının önemi üzerine... Akurgal ABD ve Türkiye’den örneklerle besliyor yazısını.
İstanbul Kültür Üniversitesi Radyo, TV, Sinema Bölümü’nden Ayşe Duygu Atasoy ilginç bir animasyon filmden bahsediyor: One man band. Tamamı müzikle anlatılan bir kısa film. Pandomim hareketlerinin hakim olduğu animasyonda küçük bir kız çocuğu ile iki müzisyenin ilişkisi anlatılıyor. Atasoy filmi ve tekniklerini yorumluyor.
Çiçekler neden kokar? Tohumlar nasıl oluşur? Koku nedir? Mercan Bursalı’nın hazırladığı Meraklı Çocuk’ta...
Karıncaların da sosyal izolasyondan bizim gibi etkilendiğini biliyor musunuz? Ya Memelilerin atası iki yeni türün keşfedildiğini? Ayrıntılar Murat Altaş’ın Hayvanlar Dünyası’nda.. Kurbağa robota beyin de takıldı...Çok fazla stres saçları döküyor... Mısır firavunlarından Akhenaton’un gerçek yüzü dişteki soğuk sensoru keşfedildi. Homo sapiens afrika’nın iç kısımlarında da yaratıcıymış...Daha fazlasıyla Nilgün Özbaşaran Dede’nin Araştırma Gündemi’nde...
HBT 6.yaşından hafta alıyor. Belki sizlerin de desteği ve dergiyi önermenizle, 6. Yaşını daha büyük bir okur kitlesiyle kucaklaşarak bitirir ve 7. yaşına basar... Kim bilir!?
Sevgiyle kalın, bilimde kalın...
Öğrencilere dijital abonelik hediye eden okurlarımıza teşekkürler
Şefik ve Mualla Alkan geçen yıl olduğu gibi bu yıl da 20 öğrenciye dijital abonelik hediye ettiler. Bunun yanı sıra Aytül Noyan 1, Hüseyin Çamak 1, Mehmet Bulut 1, Şahende Topakoğlu 1’er öğrenciye, isimlerinin yayınlanmasını istemeyen 2 okurumuz ikişer öğrenciye abonelik verdiler. Kendilerine öğrencilerimiz adına teşekkür ederiz.
