Nobel ödüllü bilim insanımız Aziz Sancar laboratuvarında yeni büyük bir keşfe daha imza attı. Sancar, rastlantı ile, bilinen bir molekülün anti kanser özelliğini keşfetti. DNA sarmalında hücreleri öldürdüğü görülen EdU molekülü, beyine de geçebildiğinden, beyin tümörlerini öldürebileceğine ilişkin saptamalar büyük umut yarattı. Sancar ve arkadaşları, ilk bulgularını PNAS dergisinde acil olarak yayımladılar. Sancar, henüz yapılacak çok iş var, özellikle beyin uzmanlarıyla birlikte çalışacağız diyor… Orhan Bursalı’nın kaleminden...
Hayvanlar dünyası şaşırtıyor
Uçmayı bırakıp yüzmeye başlayan penguenler, yürüyen köpek balıkları, Nobel ödülü getiren araştırmalara konu olan sığırcıkların dansı... Hayvanlar dünyası gerçekten ilginç ve şaşırtıcı, böyle olduğu içindir ki, bilimsel ve teknolojik birçok araştırmaya, yeni keşiflere ilham kaynağı oluyorlar. Bu kez kapağa hayvanları taşıdık. Örneğin sığırcıkların hayranlık uyandıran olağanüstü dansı... Bazen gözyaşı damlasına, bazen bir balığa benzer, bazen de 8 rakamı çizer ve daha nice kılığa girerler. Onlara “mırıltı sürüsü” de denir. Balık ve bakteri sürülerinde bile görünür bu davranış biçimi. Ama niçin bu toplu gösteri? Ve bu davranış modelini ne tetikler? Merkezi bir örgütlenme mi? Mercan Bursalı hazırladı.
Penguenler diğer kuşlar gibi havada uçamazlar ama havadan 900 kat daha yoğun olan dondurucu Antarktika sularında saatte 30 kilometreye ulaşan hızlarda uçarcasına yüzebilirler. Bir zamanlar havada da uçabilen penguenler bu becerilerini kaybettiler ve yaklaşık 60 milyon yıl önce usta yüzücüler haline geldiler. Peki bu nasıl oldu?
Köpekbalıkları yüz milyonlarca yıldır denizlerde dolaşıyor. Bu süre içinde birçok köpekbalığı türü neredeyse hiç değişmezken bazıları yürümeyi bile öğrendi. Pasifi k okyanusunun güney kıyılarında yaşayan bazı köpekbalığı türleri, yüzgeçlerini kullanarak deniz tabanı boyunca, hatta suyun dışında mercan resiflerinin üzerinde ilerleyebiliyor. Nasıl oldu? Murat Altaş hazırladı.
En hızlı gelişen bilim: Biyobilişim devrimi
Biyobilişim, bir süredir, genlerdeki değişimlerin yol açtığı fiziksel değişiklikleri, örneğin hangi gen değişiminin hangi hastalığa nasıl yol açtığını da inceliyor. Erdal Musoğlu yazdı.
Yapay zeka aldı başını gidiyor. Tanol Türkoğlu ‘Bir yapay zekâ canlanabilir mi? Ya da canlandığı nasıl anlaşılır?’ diye soruyor ve ekliyor “Canlı olma” normunun tanımı değişmeli!”.
Ali Akurgal da ‘yapay zeka bir tehdit mi?” diye soruyor. Hayali yapay zekasına depremi sordu bakın ne yanıt aldı? Pelin Dilara Çolak’ın yazısı evrim teorisinin felsefe bilimi nasıl değiştirdiği üzerine.
İslam ülkeleri neden geri kaldı? Doğan Kuban hoca eski bir yazısında “Hıristiyanlar bizi bağırlarına basmayacaklarına göre, Müslümanlarla, daha doğrusu, uygarca, bütün insanlarla kardeş olmayı amaçlamalıyız. Ortaçağdan bu yana ilk kez Katar’la kardeşiz. Türkiye’deki en büyük inşaat yatırımlarını zengin Müslüman petrolcü dindaşlarımız yapıyor. Fakat kardeşlik paradan değil, insanlıktan başlarsa bir anlamı var. Yatırım kardeşlik değil. Sadece ticaret” diyor.
Sanal gerçeklik ve sergi mekanları
Örneğin Refik Anadol’un sergilerinde anlam, bağlam ve biçim bir araya getirilmekte ve yapay zekâ ile birlikte ziyaretçilerin hareketleri pigmentlere dönüştürülmekte. Böylece mekân, değişip dönüşebiliyor. Kültür Üniversitesi’nden Yaren Feyza Yalçın ve Yasemin Erkan Yazıcı yazdılar.
Sağlığımız ve çevre için en uygulanabilir beslenme hangisi? İklimsel, esnek, vejetaryen veya vegan? UCL Profesörü Mark Maslin, hangi beslenme tarzının gezegenimiz için daha iyi olabileceğini karşılaştırmalı olarak sunuyor. Batuhan Sarıcan hazırladı.
Türk bilim insanlarının büyük başarısı
Türk bilim insanlarından oluşan bir ekip koli basilinden mikro robot üretti. Hale Tuna Kuterdem, Metin Sitti’nin ekibinden Dr. Yunus Alapan ve Dr. Birgül Akolpoğlu ile ürettikleri zombi robotları konuştu. Laboratuvarda binlerce E.coliden oluşan deyim yerindeyse zombi ordusu, vücutta sağlıklı hücrelere zarar vermeden, gidip doğrudan hastalıklı hücrelerin üzerine ilacı boca edebilecek yetenekte. Sadece kanser tedavisinde değil, ileride Alzheimer, enfeksiyon hastalıkları gibi hastalıklarda da yeni tedavi yollarının geliştirilmesine kapı aralayabilir.
KOBIL’in güvenli SuperApp’i Gartner’ın devler listesinde! Dünyanın birçok ülkesine teknoloji, ödeme ve kimlik güvenliği alanında hizmet veren Almanya merkezli KOBIL, Gartner’ın her yıl düzenli olarak yayınladığı “Hype Cycle” araştırmasında KOBIL Güvenli SuperApp platformuyla dünya devi şirketler listesine girdi. Sayfalarımızda.
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Tuğba Bağcı Önder, Koç Üniversitesi Translasyonel Tıp Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden doktora sonrası (Postdoc) araştırmacı Dr. Alişan Kayabölen ve ekip arkadaşları, COVID-19 salgınına neden olan SARS-CoV2 ile mücadelede yeni bir molekül tasarladılar.
Koronavirüs gündemi
Omikrona yakalananların yarısı, virüsü taşıdığının farkında değil. COVID-19 hastalarının çoğu 5 gün sonra bile virüsü bulaştırabiliyor. Soğuk algınlığına karşı bağışıklık, ağır COVID’i önleyebiliyor
En aktif yanardağa sahip ülkeler hangileri Grafik Bilgi’de...
Zaman nedir? bir Yanılsama olmasın.. Yeni bir diziye başladık. Zaman üzerine her şey.. Dördüncü boyutun gizemi. Rita Urgan derledi.
Dijital okuma hızınızı arttırmanın basit bir formülü bulundu. Sayfalarımızda.
Rosetta taşının gizi çözüldü. Taşın 3 farklı dilde yazılmış olmasının nedeni bir türlü aydınlatılamamıştı. Yeni bir araştırma sonucuna göre rahipler konseyi tarafından yazıldı ve bir güç müzakeresini gösteriyor. Nilgün Özbaşaran Dede’den..
İnsanlar konuşma yetisini neye borçlu? Diğer primatlar konuşamazken biz konuşabiliyoruz; bunu da evrimsel bir değişikliğe borçluyuz. Peki ama bu değişiklik neydi?
Dolu dolu bir dergi ile karşınızdayız. Her hafta ve süper konular… Seçkin bir okur kitlemiz var, fakat bu kitleyi hızla genişletmeliyiz, yatay ve dikey!
Katkılarınızla daha iyi ve daha çok okunur bir dergi için her şey… Sevgiyle kalın, bilimde kalın!
