Evinizde pencere eşiğinde büyüttüğünüz kuşkonmaz bitkisinin sararan dallarını kesmek için elinize budama makasını aldınız, ama birden içinizi bir huzursuzluğun kapladığını hissettiniz. Ya dallarını keserken canı yanarsa? Ya yanına makasla yanaştığımı hissedip paniğe kapıldıysa? Ya bana küsüp bir daha yeşermez ise?
Bitkilerin karmaşık bir iletişim becerisine sahip oldukları, çevrelerinde olup biteni algılayıp koşullara göre davranışlarını değiştirdikleri uzun zamandır biliniyor. Şimdi bilim insanları bir adım daha ileri gidip bitkilerde bilinç olup olmadığını araştırıyor. Hatta her bitkinin farklı bir kişiliği olduğunu düşünenler bile var. Konu ilginç ve düşündürücü. Kapağa taşıdık. Reyhan Oksay hazırladı.
Nasıl daha iyi ve güzel bir dünya yaratabiliriz? Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin düzenlediği Bilim Konuşmaları etkinlik dizisinin ilkinde Prof. Dr. Fuat Keyman’ı dinledik. Moderatörlüğünü Prof. Dr. Türker Kılıç’ın yaptığı etkinlikte, Keyman “Türkiye Cumhuriyeti’nin İkinci Yüzyılı’nda Nasıl Daha İyi ve Güzel Bir Dünya Yaratabiliriz?” konusunda görüşlerini açıkladı. Keyman’ın konuşmasının satırbaşlarını sizler için derledik.
Türkiye’de çip fabrikası kurmak hayal mi?
Bir zamanlar değildi. Ali Akurgal geçen yazısında başladığı Türkiye’nin çip öyküsünü sürdürüyor. “Taaa 1980lerde, bu ülkenin 3 bilim insanı, Prof. Duran Leblebici, öğrencisi (Prof.) Uğur Çilingiroğlu ve Prof. Atilla Ataman önderliğinde küçük bir ekip, literatürdeki açık bilgilerden hareketle bir yarıiletken (semiconductor) teknolojisi geliştirdi. Bu teknolojiyi hayata geçirecekleri pilot tesisi bizzat kurdular. Parasal kaynak bulunamadığından, birçok cihazı ikinci el almıştık. Sonunda yarıiletken üretmeyi başardık… ‘ ibretlik derslerle dolu yazı serisini kaçırmayın.
Şarkıların tadı, çiçeklerin sesi, öpücüğün rengi olduğunda: Sinestezi.. Özlem Kayım Yıldız ‘duyuların bileşimi’ olarak da adlandırılan bir nörolojik fenomen olar sinesteziyi yazdı.
Doğan Kuban “Parçalanmış bir toplum bilinci Türkiye’yi tehdit eden iç ve dış odakların elini güçlendirir. Ülke halkına, ülke bütünlüğünün bize kazandırdığı jeopolitik güç ve uluslarası konjonktürdeki yeri ötesinde, yapısal varlığının şikayet ettiğimiz fiziksel nitelikleri ile bile, dünyada önemli bir yeri olduğunu anlatmak zorundayız” diyor 2015 tarihli bir yazısında. Çin uzay araştırmalarında yeni atakta: Çin 126 milyon dolarlık Güneş gözlemevi ASO-S kuruyor. Çin, ASO-S isimli projesiyle Güneş patlamalarının gizemlerini çözmeyi ve Dünya’yı olası tehlikelere karşı önceden uyarmayı amaçlıyor. Batuhan Sarıcan hazırladı.
”Dezenformasyon Yasası”
Avrupa Hukuk Yoluyla Demokrasi Komisyonu (daha popüler adıyla Venedik Komisyonu) 7 Ekim 2022’de bir rapor yayınladı. Raporun konusu bugün 7418 numaralı yasa olarak adlandırılan, muhalifl erin “sansür yasası”, iktidar kanadının “dezenformasyon yasası” dediği yasa hakkında. Özetle 29. Maddede yer alan ve TCK’ya 217/A maddesi olarak eklenmesi önerilen ceza maddesinin yasaya dahil edilmemesini öneriyor. Bilindiği üzere Türkiye bu öneriye uymadı ve maddeyi yasalaştırdı... Tanol Türkoğlu muhalifl erin “sansür yasası”, iktidar kanadının “dezenformasyon yasası” dediği yasayı deşmeyi bu hafta da sürdürdü.
Bu hafta Türkoğlu’nun Dijitalem’ini de unutmayın: Eskiden sigarayı bırakan kişinin akciğeri ilk günden itibaren düzelmeye başlıyordu. Şimdi sosyal medyayı bırakan kişinin depresyon ve endişe hali. Yeni bir araştırmaya göre, yemeğimizi ne zaman yediğimiz depresyon ve anksiyete seviyeleri de dahil olmak üzere ruh hali üzerinde etkiye sahip olabilir. Geç öğün saatleri obezite ile ilişkili. Bilim ve beslenme sayfamızda. Murat Altaş hazırladı.
400 kadar sentetik uyuşturucunun dünyayı istila etmiş olduğunu biliyor musunuz? Sentetik kanabinoidlerin fiyatlarının ucuz olması, kolay ulaşılabilmesi ve tarama testlerinde sonuç vermemesi gibi nedenlerle özellikle öğrenciler, askerler ve sporcular tarafından esrara tercih edilmekte ve kullanımları giderek yaygınlaşıyor. Bonsai de bunlardan biri.. Gizli ve denetimsiz üretim ve pazarlama, bitcoin gibi kripto para kullanımı bu ürünlere ulaşımı kolaylaştırıyor. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Kevser Erol yazdı. Öğrencilerin sınıfta kendilerini özgür ve güvenli hissetmeleri önemli. Kültür Üniversitesi’nden Doç. Dr. Bilge Keskinkılıç Kara sınıfta duygusal güvenlik üzerine yazdı.
Saç dökülmesine yeni çözüm
Bilim insanları farelerin embriyonik deri hücreleri üzerinde oynamalar yaparak bir ayda 3 milimetre uzayabilen saç kökleri oluşturdular… Kokumuz nasıl bizi sivrisineklerin hedefi haline getiriyor? Derileri daha yüksek düzeyde karboksilik asit üreten insanların sivrisinekleri daha yüksek oranda çektiği tespit edildi. Hayvanlar Dünyası’nda.
Müziği kim icat etti? Meraklı Çocuk sordu Mercan Bursalı yanıtladı… Çocuklar doğuştan birer merak küpü, peki sonra ne oluyor da bu merak giderek köreliyor? Adımlarınızın hızı attığınız adım sayısından daha önemli: Bunama, kalp hastalığı ve kanser olasılığını azaltan en önemli unsurlardan biri de tempolu yürümek. Tempolu 10 bin adım ideal; bu hastalık olasılıklarını yüzde 50 azaltıyor. Rita Urgan derledi.
Alloblast nedir, ne değildir? Yeni doğan sünnet derisinden yapyılan bir biyomedikal olarak piyasada. Peki gerçekten doğru mu yoksa aldatmaca mı? Dr. Arman Afrashi kendi deneyimlerinden yola çıkarak yazdı… Evde gıda israfını bir kaç basit önlemle engellemeniz mümkün. Sabri Ülker Vakfının da üyesi olduğu Avrupa Gıda Konseyi’nin önerilerine dikkat çekmek istedik. Dergimizde. Mustafa Çetiner’in yazısı önyargı ve cehalet üzerine.
Kalp krizlerine bağlı ölümlerde artışın nedeni COVID mi? Yeni bir çalışma, kalp krizi vakalarındaki artışın özellikle 25- 44 yaş aralığındaki genç yetişkinlerde daha belirgin olduğunu gösteriyor. Peki, bu artışın nedeni COVID-19 enfeksiyonları mı? Korona Gündemi’nde…
Bir dolu dergi. Bilim yazılarını ve haberlerini bir hafta boyunca, ailenizce, Meraklı Köşe ve Meraklı Köşe yazılarıyla, bulmacalar sayfasıyla okuyacağınız ülkemizin tek haftalık bilim dergisi. Yayalım, okutalım lütfen.. Sevgiyle kalın.
Dijital Bilim Yayıncılığı ile Geleceği kuruyoruz!
HBT olarak, bilim- teknoloji konularında geniş kitlelere yönelik mümkün olduğunca günlük, Youtube kanalı üzerinden yayın yapma kararı aldık. Yayında söyleşiler, haberler, manşetler tartışılacak, dünyadaki önemli gelişmeler ve fikirler, bilimsel bakışla irdelenecek. Bu amaçla HBT kendi stüdyosunu kurmak için harekete geçti. Stüdyo kuruluşu için gerekli ekipmanların satın alınmasına yardım çağrısına çıktık. Çağrımıza sevindirici destekler gelmeye başladı! İlgilerinizi lütfen [email protected] adresine bildiriniz. Gerçekleştireceğiz, yapacağız ve başaracağız!
