3 genç Türk araştırmacı! Belçika Kraliyet Gözlemevi’nde çalışan araştırmacılar Dr. Cem Berk Şenel (İTÜ mezunu), Dr. Orkun Temel (İTÜ mezunu), Dr. Özgür Karatekin (ODTÜ mezunu), dinozorlar nasıl yok oldu sorusuna sürekli yanıtlar arayan bilim dünyasına yeni bir tez sundular.
Araştırma, bilim dünyasında büyük yankı yaptı. Nature dergisinde yayınlanan başyazarı Şenel’in olduğu 9 araştırmacının katıldığı makaleye göre, 10-15 kilometre çapında muazzam bir göktaşının Meksika’nın Yucatan bölgesine çarpmasıyla bütün gökyüzünü kaplayan toz parçacıkları, güneş ışınlarını yıllarca kesti; foto sentez yapamayınca bitkiler öldü ve yiyecek bulamayan dinozorlar da yok oldu. Dünyamızın geleceğinin büyük bir gök taşı çarpmasına bağlı olduğunu gösteren bu muazzam olayın dününe geleceğine ilişkin genç bilim insanlarına soruları Orhan Bursalı yöneltti. Başarıyı kapağa taşıdık.
‘Cumhuriyetimizin 100. yılı hakkında düşünmek’ Lale Akarun “Eski kutlamalardan birinci fark, tamamen sivil bir nitelik taşımasıydı. Bir diğeri de pek çok kişinin sivil kutlamalara katkı vermesi. Ortaya pek çok eser, kitap, konuşma, yazı, film, müzik, sanat eseri, gösteri, sergi çıktı” diyor.
Doğan Kuban ‘Ulus devletin çatısını sökmek üzere’ başlıklı yazısını son bölümünde ‘Geleceğe korkusuz ulaşmak için ulusu çağdaş eğitimle yetiştirmeliyiz’ uyarısını yapmış. ‘İslam’ı yönlendiren kapitalist emperyalizmin belgelenmiş amacı ise amorf bir İslam dünyasını 21. yüzyılda sömürge ve pazar olarak kullanmaktır’ diyor.
Hangi iş alanlarına yoğunlaşmalı
Bilişim ve yapay zeka mı? Temiz enerji mi? Malzeme mühendisliği mi? İklim krizi mi? Bunları merak eden beyinleri yetiştirmek 10 sene. O yetişmişler arasından bu konuda çalışmak isteyenleri seçip çıkarmak 5 sene. Onlara heves aşılamak 3 sene. Bir grafen kütüphanesi ortaya çıkartmak yaklaşık 20 sene. Yukarıdaki iş alanlarının önemli ve öncelikli olanlarını önceden fark edip plan yapıp, gerekli insan gücü yetiştirmek en önde gelen çaba olmalı. Tren yola çıktı, farkında mısınız? Ali Akurgal böyle diyor yazısında.
Ardında iz bırakmak? Hemen hemen herkes bu dünyadan göçtükten sonra hatırlanmak ister. Bu dürtü, bazılarına göre bilişsel bir bozukluk. Kimilerine göre ise iklim değişikliği, gelir eşitsizliği gibi dünyanın pek çok temel sorununun çözümünde bir kaldıraç. Gerçek şu ki bu özellik bireylere evrimsel bir üstünlük sağlıyor. Reyhan Oksay hazırladı.
Sosyal eşitsizlik genlerimizi de etkiliyor
Son bir araştırma özellikle de erken çocukluk döneminin gelecekteki sağlık durumu üzerinde önemli bir rol oynadığını gösteriyor. Olumsuz çevresel etkenler, genlerimizi ve programlarını etkileyebiliyor. Nilgün Özbaşaran Dede derledi.
Kemiklerimizi güçlü tutmanın yolları… Aslında kemiklerimizin harika bir nitelik denetimi var. Sağlıklı kişilerde 10 yılda bir kendini yeniler. Doğru bir beslenme düzeninde günde 700 mg kalsiyum tüketilmesi hedefleniyor.
Ağaçların başı dertte
Şehirlerdeki yeşil alanlar sağlık deposu. Hem bedenimize hem zihnimize... Aynı zamanda kentsel ısıyı düşürmek ve taşkınlara engel olmak gibi çevresel faydaları da var. Ancak şehirlerimizdeki ağaçların başı dertte. Erken ölümler yaşanıyor.
Ağaçlar şehirlerde karşılaştıkları strese karşı daha kırılgan. Sağlıklı ve belli türdeki mikrobiyal topluluklar bu kırılganlığı azaltmada etkili. Ne var ki araştırmalar kentlerdeki ağaçların köklerinde ve içinde yaşayan sağlıksız mikropların giderek arttığını gösteriyor. Peki çare ne? Batuhan Sarıcan hazırladı.
Dijital Türkiye Platformu, Türkiye ile Avrupa Birliği Arasında ICT Sektöründeki İşbirliğinin Geliştirilmesi raporunu paylaştı. Rapor Türkiye’nin yol haritasını ortaya koyması açısından son derece önemli. Bilgi ve bilişimde yol haritamız… Tehditler ve fırsatlar. Özlem Yüzak yazdı.
Tai chi: Parkinson hastalığına koruyucu etki
Kökenleri yüzyıllar öncesine uzanan bir dövüş sanatı tai chi. Yeni bir araştırma tai chi’nin uzun erimde Parkinson hastalığının belirtilerinde de bir iyileşme sağlayabileceğini ilk kez gözler önüne seriyor.
Meme kanseri ve tüp bebek tedavisi, her ikisi de büyük bir mücadele gerektiren konulardır. İki konunun bir araya gelmesi, ekstra zorluklar doğurabilir. Ancak doğru tıbbi yönlendirme, duygusal destek ve sağlam bir destek sistemine sahip olmak, bu zorlukların üstesinden gelmede yardımcı olabilir. BAU Tıp Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Nur Dokuzeylül Güngör yazdı.
Görünmeyeni görünür hale getirmek
Bir cam fanus içinde bu elektrik oyununu görmüşsünüzdür. Yaratıcısı Bill Parker diyor ki, “elektriği göremezsiniz. Gazları da göremezsiniz. Ama ikisini birleştirirseniz görünür hale gelirler.” Bilgi Küpü’nde.
Ölümcül kuş gribi Antarktika’ya kadar ulaştı
Bedenimizde kaç bağışıklık hücresi var?
Avrupa’nın ilk kalıcı yerleşmesi 37.000 yıl önce Kırım’da kurulmuş
Burnumuzdaki mikrobiyom… Bize neler anlatıyor?
Bazen öfke de sorunları çözmeye yardımcı olabilir, ama nasıl? Araştırma Gündemi’nde.
İnsan bedeni doğuştan dengeli midir? Meraklı Büyükler’de Mercan Bursalı hazırladı.
“Türk sinemasında Atatürk”. Kültür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Okan Ormanlı şöyle diyor: Metin Erksan’a göre Atatürk filmi Türkiye Cumhuriyeti devletinin bir Ortadoğu ve bir Balkan ülkesi olmadığının önemli bir göstergesidir.
Hava ne kadar ağırdır? Meraklı Çocuk’ta.
Yaşlanma sürecinde sağlıklı bir mikrobiyom nasıl korunur? Mikrobiyom dizimizde bu hafta. Grafik Bilgi’de dünyada sıcaklıkların yıldan yıla artışı.
***
Böylece yeni bir HBT’yi daha size emanet ediyoruz. Bilimin bir ülke ve geleceği için ne kadar önemli olduğunu “size miras olarak akıl ve bilimi bırakıyorum” diyen Atatürk’ün bu mirasının izleyicisiyiz. Bizi izleyin, yayın, destekleyin…
Dostlukla.
