Yeni bir yalnızlık tehlikesi kapıda
Bir yapay zekâ (YZ) sistemiyle sanki bir arkadaşla sohbet eder gibi konuşmak, bazılarına hâlâ tuhaf gelebilir. Ama yüz milyonlarca insan bugün bunu yapıyor. Üstelik bu sistemler sadece cevap vermiyor; duygusal destek sunuyor, kişisel sorular soruyor, empati yapıyor ve hatta proaktif önerilerde bulunuyor.
Peki bu teknolojik yakınlık, insan ilişkilerimizin yerini almaya mı başlıyor? Bu hafta kapağımıza taşıdığımız dosya, bu sorunun peşinde. YZ ile kurulan duygusal ilişkiler arttıkça, bireylerin gerçek hayattaki sosyal bağlardan beklentileri azalıyor.
ABD’de yalnız hisseden insanların oranı %53’e çıkmış durumda. Türkiye de pek farklı değil. Yalnızlık hissi artık sadece bireysel bir sorun değil, küresel bir epidemi hâline geliyor. Ülkeler bazında yalnızlık oranlarını da içeren analiz bu sayımızda sizlerle. Ayrıca yapay zekâ neden bizi hep haklı çıkarır gibi davranıyor? “YZ’nin onaylama tuzağı”na dair analizimiz de sayfalarımızda.
Dijital demans
Tanol Türkoğlu da kapağa taşıdığımız konuya ‘Dijital demans” başlıklı yazısı ile farklı bir boyut katıyor. Ve gerçek ile sanalın yer değiştirdiği yeni hayatlarımızı sorguluyor. Zihnimiz ve zamanımız dijitale kayarken, fiziksel dünyaya sadece "uğruyor muyuz?" sorusu güncelliğini koruyor.
Bilginin Ağırlığı, Bilgisizin Mutluluğu... Doğan Kuban’ın yazı dizisinin ikinci bölümü: Cehaletin istismar edildiği bir dünyada, aklın ve bilimin anlamı nedir? Sahte mutluluğun izini sürüyor.
Demokrasi ile Yenilik Arasında Nasıl Bir Bağ Var? Müfit Akyos, demokrasi ile kalkınma ve teknolojik yenilik arasındaki karmaşık ilişkiyi ele alıyor. Doğrusal değil, çok katmanlı bir denklem.
Klimalar Sağlık Dostu mu? İstinye Üniversitesi’nden Prof. Dr. Adil Can Güngen, yazın artan klima kullanımının sağlık üzerindeki etkilerini inceliyor. Doğru kullanımla serinlik sağlıklı olabilir mi? HPV Aşısı: Sessiz Katile Karşı Sessiz Koruma…Yine İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Doç. Dr. Sema Ketenci, HPV virüsüne karşı ücretsiz ve tek doz uygulamanın önemine dikkat çekiyor. Halk sağlığı için dev bir adım olabilir.
Rekor Sıcaklıklar: Avrupa İklim Raporu.Yüksel Atakan, Copernicus 2024 verilerini özetliyor. Avrupa’nın iklim krizinde geldiği nokta düşündürücü.
Kargalar Geometriyi Biliyor mu?
Hayvanlar Dünyası sayfamızda kargaların geometrik şekilleri tanıma ve ayırt etme becerileri üzerine yeni araştırmalar var. Çok ilginç bulacaksınız. Kargaların çok zeki hayvanlar olduğu biliniyor, şimdi zekalarının çok yönlü olduğunu görüyoruz.
Meraklı Çocuk: Dünyada Ne Kadar Para Var? Bu haftaki çocuk sorusu bizi paranın sınırları ve anlamı üzerine düşünmeye davet ediyor.
Hikikomori Sendromu: Sosyal Geri Çekilmenin Karanlık Yüzü: İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Doğa Kurtyiğit, Japonya’da tanımlanan ve tüm dünyada yayılan bu sosyal izolasyon sendromunu derinlemesine inceliyor. Bu bağlamda kapak konumuz farklı bir boyutta derinlik kazanıyor.
Hafızanın Gücünü Keşfet! Sınav dönemleri yaklaşırken etkili öğrenme yöntemleri yeniden gündemde. Hafıza bilimi bu konuda ne söylüyor? Bu konunun sadece öğrencileri değil herkesin gündemini meşgul etmesi gerektiğine inanıyoruz
Baharın Süper Sebzesi: Kuşkonmaz Hem estetik hem besleyici. Bu narin sebze vücudumuza ne tür faydalar sağlıyor? Yıllardır her hafta okurlarımıza sağlılık beslenme konusunda bilimsel araştırmaları duyurduğumuz sayfamız Bilim ve Beslenme’de.
Metan Canavarları Göreve Hazır! Özel bakterilerle donatılmış biyoreaktörler, çöplüklerden yayılan metanı yakalayıp iklim değişikliğine karşı doğal bir savunma oluşturuyor.
Pasifik’e Kim Adını Verdi? Tarihi bir yolculuk: Dünyanın en büyük okyanusu “barışçıl” adını nasıl aldı? Ve dünyayı ilk gerçekten kim dolaştı?
Gerçeklik Neden Ortaktır? Kuantum Darwinizm kuramı, herkesin aynı gerçekliği algılamasını nasıl açıklar? Yeni bilimsel yorumlar eşliğinde.
Araştırma Gündemi – Nilgün Özbaşaran Dede’nin seçkisinden:
• Altı insansı maymunun genetik haritası çıkarıldı
• Buzul çağında ateş ve hayatta kalma
• Bağışıklık sisteminde yeni keşif
Bilim ve buluşlar tarihinin Çizgilerle Anlatımı: Fotoğraf Baskısının Evrimi
Ergun Akleman, görsel bir tarih anlatısı sunuyor.
En Çok Deprem Yaşanan Ülkeler – Bilgi Grafik: Batuhan Sarıcan, 2024 verilerine dayanarak deprem coğrafyamızı görselleştiriyor.
Nitelikli Uyku Nedir? Uyku dizimizin yeni bölümünde Rita Urgan, dinlendirici uykunun bilimini anlatıyor.
***
YouTube kanalımızı izlemeyi unutmayın! Orada da yeni haberlere ulaşacaksınız. Ayrıca sizleri HBT’nin dijital versiyonuna da abone olarak, HBT’nin ve yayınlarının ayakta kalmasına destek vermeye davet ediyoruz.
Bilimle aydınlanacağız, bilimle üretirsek her şey çok daha güzel, bağımsız ve özgür olacak. Ve Atatürk’ün bize bıraktığı en büyük miras bilim ve aklı ülkeye yayacağız.
Bilim bazen yalnızlığa, bazen kalabalığa ışık tutar. İnsan olmanın karmaşıklığını teknolojinin ilerlemesiyle birlikte yeniden düşünmek gerekiyor. Gerçekten yalnız mıyız, yoksa yalnızlaştıkça makineleri mi dost belledik?
Yeni sayımızda birlikte düşünmek, birlikte direnmek dileğiyle…
Sağlıkla, umutla ve farkındalıkla kalın.
Özlem Yüzak
