Bağnazlık ve ırkçılık “bizden olmayan”lardan korkmanın yarar sağladığı zamanlardan bugünlere miras kalan bir DNA kaydı mı? Eğer öyleyse bazıları bu dürtüleri baskılamayı nasıl başarıyor?
Öte yandan diğerleri niçin bağnazlığın, ırkçılığın, yabancı düşmanlığının bayraktarlığına soyunuyor? Bu kayıtları değiştirebilir miyiz? Uzmanlar DNA kayıtlarının akılcı düşünce ile etkisizleştirilebileceğine inanıyor. Reyhan Oksay derledi.
Korona’da son gelişmeler
Farklı aşıları birleştirerek güçlü bağışıklık kazanılabiliyor: 600 kişi üzerinde gerçekleştirilen bir çalışmada Oxford-AstraZeneca ve Pfizer-BioNTech aşıları birleştirilmesi sonucunda çok güçlü bir bağışıklık tepkisinin yaratıldığı ortaya çıktı.
Küba’da yerli aşı mucizesi: Küba, geniş ölçekli insan denemelerini tamamlamamış yerli aşıları kullanarak kitlesel aşılama kampanyasına başladı.
Kandaki koruyucu belirteç aranıyor. Bilim insanları uzun süredir COVID-19 aşısının etkinliği ile ilgili belirtece (markör) odaklanmış durumda.
Mustafa Çetiner COVID-19’un pıhtılaşma sistemi üzerindeki etkisi hakkında yazmayı bu hafta da sürdürdü.
Tarih boyunca aşı karşıtlığı ve nedenleri
Siyasi otoriteye güvensizlik aşı karşıtlığına yol açıyor. 2020’nin sonlarına doğru COVID-19 aşıları piyasaya çıkar çıkmaz aşı karşıtı gruplar seslerini yükseltmeye başladı; aşıların etkinliğini ve güvenilirliğini sorgulayan söylemleri sosyal medya kanalları üzerinden dünyaya yayıldı. Amaçları, kasten çıkarttıkları bu yanlış haber ve bilgilerle beyinlerini yıkadıkları insanları politik, ideolojik veya başka nedenlerle aşılardan uzak tutmak. Reyhan Oksay hazırladı.
Doğan Kuban hoca ‘Uygarlığa giriş’ başlıklı yazısında ‘Öldürmek bir uygarlık bileşeni olabilir mi?’ diye soruyor.
Lale Akarun, medya sanatçısı Refik Anadol’un “Makine Hatıraları: Uzay” adlı sergisinden yola çıkarak ünlü Katalan mimar Gaudi ile Anadol’u yazısında buluşturuyor.
Çernobil’deki nükleer reaktör 1986’da patladı, 2009’da üzerine koruma zırhı çekildi. Zırh, 2016’da güçlendirildi. Ancak ters giden bir şeyler var gibi. Bilim insanları erişilemeyen bir odada radyoaktif reaksiyonların devam ettiğini fark ettiler. Batuhan Sarıcan hazırladı. Kapitalizmi yıkabilir mi? Soru şu: Uzay teknolojileri yaşamımızı nasıl dönüştürüyor? Uzak gibi gelebilir aslınca yanı başımızda. 52 yıldaki baş döndürücü gelişmeler sonucu, uzay teknolojileri, artık, demiryolları, elektrik ve bilgisayarlar gibi ekonomileri ve toplumları dönüştüren genel amaçlı teknolojiler arasında yerlerini alıyor. Peki hangileri? Erdal Musoğlu’nun kaleminden. Tanol Türkoğlu Mars’tan önce son çıkış başlıklı yazısında ‘internet sosyalist ise, blokzinciri de belki gelmiş geçmiş en komünist teknoloji’ diyor. Peki kapitalizmi yıkabilir mi? Yazı iddialı.
Ali Akurgal’ın yazısı salgının alışveriş alışkanlıklarını nasıl değiştirdiği ve sanal alışverişte ürünü ulaştırmada hızı arttırmak ve maliyeti düşürme konusundaki yöntem arayışları üzerine.
Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Mümin Yıldırım Genç Bilim İnsanları (BİSEP) projesinin kazananlarını tanıttı.
İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ayşın Çotuk’un yazısı da ikinci beyin olarak da bilinen bağırsak üzerine...
Atılım Üniversitesi’nden Aygün Karlı yapay zekânın istihdam üzerindeki etkisini ve Türkiye’deki durumu yazdı.
Bilim ve beslenmenin bu haftaki konuğu tatlı patates. Dünyada en önemli besin maddeleri arasında 7. sırada. Sevda Deniz Karali derledi.
Homo sapiens ve Neandertaller arasındaki en önemli fark yaratıcılıkta... Dünyada 50 milyar kuş var. Serçe popülasyonu ilk sırada. Grönland’daki erimi yakında durdurulamayacak. Yüksek tansiyon kadınlarda daha riskli. Meksika’da yeni bir dinozor türü bulundu. Nilgün Özbaşaran Dede’nin hazırladığı Araştırma Gündemi’nde.
Dil henüz yokken insanlar nasıl düşünüyorlardı? Peki bu çetrefilli konuyu bir çocuğa nasıl anlatırsınız? Meraklı Çocuk’ta... Mercan Bursalı hazırladı.
Yoksa Herodot’un yazdıkları yalan mı?
Ölen askerlerin diş kemiklerinin kimyasal analizlerini yapan araştırmacılar, Kartacalılara karşı zafer kazananların aslında Yunanlılar olmadığını, Yunanlılar tarafından tutulan paralı askerler olduğunu gösterdi.
Yazdığını hayal et, gerçek olsun: Felçliler için hayal gücüyle iletişim teknolojisi geliştirildi. Beyin-bilgisayar ara yüzünde yeni bir yaklaşım, felçli bir kişinin benzeri görülmemiş bir hızla yazmasına izin verdi; bir kâğıda el yazısıyla yazdığını hayal ederek %95 doğrulukla yazabildi. Teknoloji, hareket edemeyen ve konuşamayan insanlar için büyük bir umut demek. Batuhan Sarıcan derledi. Haftada 55 saatten uzun çalışma saatleri dünyada yılda 745 bin ölüme neden oluyor. Grafik Bilgi’de..
Memeliler için asıl tehdit dinozorlar değil diğer memelilerdi. K. Amerika ve Avrasya atları nasıl melezleşti? Murat Altaş’ın hazırladığı Hayvanlar Dünyası’nda.
***
HBT ile geleceği kuruyoruz, her hafta milyonlarca bilimcinin araştırmalarından - bilim dünyasından seçtiklerimiz, yazarlarımızın engin deneyimleriyle çok farklı bilimsel teknolojik yorumları, toplumları biçimlendiren gelişmeler hepimize yol gösteriyor. Bilim tek gerçek ve tek aydınlatıcıdır..
Gelecek Perşembe yine birlikte olacağız, sevgiyle ve bilimde kalın!...
