“Her şey yaşam için”, hepimiz, canlı olan biyolojik olan her şey yaşamın bir parçası. İnsanların, toplumun bunu düşünmediği çok oldu. Kendi dışındaki varlıkların hepsi, “kendisiyle ilişkisiz’, ya yararlanacağı nesne ya yok olması gereken düşman oldu. Adeta ‘yaşam dışı” bir hayal dünya kendisine inşa etti insanlık.
Oysa biz bir bütünüz, bütün içinde ayrı ayrı varlıklar, ama tek başımıza bir anlamı olmayan. Bütün, yaşamın kendisi. Büyük şairimiz Nazım Hikmet bunu sadece insanlık için ifade etmişti, ama gelin bunu şimdi değiştirelim ve tüm yaşam için kaydedelim: “Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine.”
Türker Kılıç, epey zamandır üzerinde çalıştığı, “bağlantısal bütünsellik” kavramı ile açıkladığı “yeni bilim”in, bir bütün evren olarak da varoluşun bir beyin bilimci gözüyle manifestosunu, şimdi yeni korona virüs ile anlamlandırarak yazdı. “Yaşamdaşlık” kavramını ortaya atıyor ve “İnsanoğlu uzun süreden beri ilk kez hiç tanımadığı insanların enfekte olmaması için maske taktı. Enfekte olmamanın ilkeleri ile enfekte etmemenin ilkelerinin benzer olduğunu anladı. Bağlantısal bütünlük kültürünün ilk öğretisi ‘kendini geliştirmek istiyorsan işe yanındakini geliştirerek başla’ ilkesidir. Virüs bize ‘kendin hastalanmak istemiyorsan önce yanındakini enfeksiyondan koru’ pratiği ile bu ilkeyi öğretti,” diyor. Yaşamdaşlık bizi kurtaracak! Türker Kılıç’ın, Manifestosunu okuyun, bu manifestonun konusu yakınlarda popüler kitap olarak bizlerle buluşacak..
Cehalet ne demek?
Doğan Kuban çok temel bir konuda yine harika bir fikir jimnastiği yapıyor, ilkel beynimiz ile gelişmiş beynimizin uygarlık içindeki konumlarını yansıtıyor, bir koleydoskoptan bakar gibi uygarlığı seyrediyor. Okumadan geçmeyin.
Bugüne kadarki nükleer silah denemelerinin iklimi değiştirmiş olması ve atalarımızın bundan 45.000 yıl önce Avrupa’ya gelmiş olduğunun kesinleşmesi gibi birçok önemli haber, Araştırma Gündemi’nde Nilgün Özbaşaran Dede’nin kaleminden sizi bekliyor. Tekno Vitrin’de ise yine son çıkan teknoloji ürünlerinden haberdar olacaksınız. Erdal Musoğlu Geleceğe Bakış sayfasında ekolasyon teknolojisini anlatıyor. Karantina günlerinde makul düzeyde yiyecek stoklamanın püf noktalarını, Bilim ve Beslenme sayfamızda bulacaksınız: Raf ömrü uzun besinleri tercih edeceksiniz.
Korona virüs üzerine çok şey
Covid-19 söz konusu olduğunda medyada sadece ölüm oranları veriliyor. Ancak tekil istatistik paylaşımı çok da doğru bir yaklaşım olmasa gerek. Bu haftaki Grafik-bilgi köşemizde koronavirüs ile diğer hastalıkların neden olduğu günlük ölüm sayılarının karşılaştırması var. Korona, içlerinde giderek büyüyor.
Covid-19 tüm dünyayı etkisi altına alırken ve bazı ülkelerde yaşlı nüfus adeta gözden çıkarılırken (İtalya), Latin Amerika’da yerli halklar ise yaşlılarını “kültürel bellek” olarak görüyor ve korumaya alıyor, Rita Urgan derledi.
İstanbul Kültür Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Sevda Türen, önemli bir soruyu gündeme getirdi: Hipertansiyon hastaları Covid-19’dan daha fazla mı etkileniyor?
İşyerlerinin havalandırılması nasıl yapılmalı ki korona virüsü havadan yayılıp tüm insanlara bulaşmasın? Peki aşı konusunda umutlar ne kadar gerçekçi, ilginç gelişmeleri okuyacaksınız, Reyhan Oksay toparladı.
Yapay zekâ (YZ) Covid-19 pandemisinde de devrede! Ali Berkol ile Gözde Kara, filyasyon takibini kolaylaştırmaktan kişinin ses değişimlerinden enfeksiyon tanısı koymaya kadar YZ’nin Covid-19 dönemindeki faydalarını ele alıyor. Veli Akarsu, Covid-19 sürecine enteresan bir açıdan bakarak salgını biyolojik bir depreme benzetiyor. Coşkun Tecimer’in yazısı ise bulgularla inancın çelişkileri üzerine… Atılım Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Füsun Terzioğlu, Covid-19 sürecinde sağlık sistemlerinin zorlukların üstesinden gelebilme kapasitesinin genişletilmesi üzerine yazdı.
Korona Günlerinde Felsefe serisinde Prof. Dr. Attilla Erdemli, belirsizliğin yarattığı boşlukla karşılaştığında onu keşfetmeye girişmenin ve sınır durumlarında yaşama direnmenin yalnızca insana özgü bir davranış olduğunu belirtiyor. Mustafa Çetiner, Pandemi yazılarının yedincisini yazdı.
Tanol Türkoğlu, Dijital Kültür köşesinde Ord. Prof. Dr. Cahit Arf’ın 1959’da Erzurum’da verdiği halk konferansında “makinelerin nasıl düşünebildiğini” anlattığını aktararak günümüz Türkiye’sine dair çıkarımlarda bulunuyor. Cahit Arf, Alan Turing’in Yapay Zekâ meselesini yazdığı 1950’lerde, ülkemiz için dersler çıkartıyor. Cahit Arf’ın yeni ortaya çıkan bu önemli konuşmasına buradan ulaşabilirsiniz.
Ali Akurgal, Normalleşme yazısında, “Gelişmişliğin ölçüsü, ne kadar çok değil ne kadar az enerji harcayarak yaptığımız iş olmalı, diyor. Sürekli köşelerimizden “Evrenin 10 gizi”ne dikkat çekiyoruz. Bu sayıda Büyük Patlama’nın öncesine gidiyoruz: Büyük Patlama’nın öncesinde ne oldu? Bu bağlamda diğer sürekli konumuz “Fiziğin henüz çözülmemiş en büyük gizemleri”ni de izleyin. HBT klasiği haline gelen sayfamızdaki bulmaca, İlginç Sorular, Satranç, Sudoku ve DüşünBul gibi etkinlikler, özellikle evde kaldığınız günlerde zamanınızı daha nitelikli geçirmenizi veya diğer yazıları okurken soluklanmanızı sağlayabilir.
Ebeveynler için önemli bir haberimiz var. Yaşamın erken döneminde sıkıntı ve gerginlik yaşayan kimi çocukların beyinlerinde erişkinlere benzer ağlar gelişiyor ve bu da erken yaşlanmak demek. Üstelik bu çocukların ergenlik dönemleri de daha uzun sürüyor.
HBT zorluklara boyun eğmiyor
Desteğinizle ayaktayız ve yayınımızı aksatmadan ve her türlü zorluğa karşın sürdürüyoruz. Sizin için her hafta dopdolu ve anlaşılır içerikler sunmaya çalışıyoruz. Bu süreçte dergiye ulaşmakta zorluk yaşadığınızı biliyoruz, fakat hiç biri bizden kaynaklanmıyor; dergimiz Cuma değil Çarşamba günleri raflarda yerini alıyor. Migros Sanal Market’in HBT’yi bulabilirsiniz. Veya sizin için sunduğumuz %10 dijital abonelik kampanyasından faydalanabilirsiniz.
Kısıtlamasız özgür günlerde sizlere kavuşmayı sabırsızlıkla bekliyoruz.
Doğru bilginin yayılması ve ülkemizde bilim okuryazarlığının gelişmesi umudunu paylaşıyor ve iyi okumalar diliyoruz. Haftaya görüşmek üzere…
Sevgi ve dostlukla kalın...
HBT Dergi'nin 218. sayısı dijital olarak herkes için ücretsiz!
