Dünyaca ünlü matematikçimiz Cahit Arf'ın 1959 yılında Erzurumda verdiği halka açık çok ilginç bir konferansın kaydı yayımlandı. Makine düşünebilir mi, nasıl düşünebilir başlığını taşıyan konferansında, dünyada henüz tartışılan yapay zeka konusuna girmekte ve karmaşık bir konuyu mümkün olduğunca sade bir dille anlatmaktadır. Konuşma Dr. Emir Öngüner'in arşivinden dönüştürülmüştür. Konferans metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Makine düşünebilir mi, konusu 1950'de ünlü dahi matematikçi Alan Turing'in “Bilgisayar Mekanizması ve Zeka” başlıklı makalesinin ana konusuydu bu makalede Turing Testi adıyla sunduğu teorik bir deney daha sonra gündemden düşmeyen yapay zeka olgusunun serpilip gelişmesine neden oldu. Cahit Arf, 1959'daki konuşmasıyla, belki de Türkiye'de ilk kez bir bilim insanı olarak bu konuya girmektedir ve insanımızı anlamaya düşünmeye çağırmaktadır. 10 liraların üzerinde resmi bulunan Cahit Arf, 1910- 1997 arasında yaşadı. Matematik dehası erken keşfedildi ve lise ve üniversite öğrenimi için Fransa'ya gönderildi. Yükseköğrenimini Ecole Normale Superieure Üniversitesi’nde tamamladı.. 1938 yılında Göttingen Üniversitesi'nde doktorasını yaptı.
Ülkeye dönünce matematik öğretmenliği, sonra da İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesinde profesör ve ordinaryüs profesör oldu. 1948'de İnönü Ödülü'nü, 1974'de TÜBİTAK Bilim Ödülü'nü kazandı. 1980 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Onur Doktorası, 1981'de de ODTÜ Onur Doktorası'nı aldı. 1990 yılında Arf'ın onuruna Sayılar Teorisi üzerine uluslararası bir sempozyum düzenlendi. Kaliforniya Üniversitesi'nde konuk öğretim üyesi olarak görev yaptı. Kanada ve Amerika'daki üniversitelerden konuk öğretim üyesi olarak teklifler aldı. Ancak Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde göreve başladı. TÜBİTAK Ödülünü alırken yaptığı konuşmada 'Bilim insanının amacı anlamaktır.. ama büyük harflerle anlamaktır' dedi.
Cahit Arf, cebir konusundaki çalışmalarıyla dünyaca ün kazandı. Sentetik geometri problemlerinin cetvel ve pergel yardımıyla çözülebilirliği konusunda yaptığı çalışmalar, cisimlerin kuadratik formlarının sınıflandırılmasında ortaya çıkan değişmezlere ilişkin Arf değişmezi ve Arf halkaları gibi literatürde adıyla anılan çalışmaların yanı sıra "Hasse-Arf Teoremi" adı ile anılan teoremi matematik bilimine kazandırdı.
