Donna Strickland (üstte sağda) fizik alanında Nobel almaya hak kazanan 3. bilim kadını. En son 55 yıl önce Maria Goeppert-Mayer bu ödüle layık görülmüştü. Ödülü paylaşan Arthur Ashkin (üstte solda) ise 96 yaşında ve böylece en yaşlı Nobel Ödüllü bilim insanı oldu.
2018 Nobel Fizik Ödülü “lazer fiziği” alanında çığır açıcı buluşlara verildi. Ödülün yarısı 96 yaşındaki Amerikalı Arthur Ashkin’e “biyolojik sistemlerde kullanılan optik cımbız” buluşu için layık görülürken, diğer yarısı da “yüksel-yoğunluklu, ultra-kısa optik puls” adı verilen buluşları nedeniyle Fransız Gérard Mourou (üstte ortada) ile Kanadalı Donna Strickland arasında paylaştırıldı.
Arthur Ashkin parçacıkları, atomları, virüsleri ve diğer canlı hücreleri lazer ışını “parmakları” ile kavrayan optik cımbızı icat etti. Bu yeni buluş Ashkin’in bir bilim kurgu rüyasını yaşama geçirmesini sağladı. Bu buluş 1987 yılında gerçekleşmişti. O tarihte Ashkin, yaşamakta olan bakteriyi cımbızı ile en ufak bir hasar vermeden kavramayı başarmıştı.
Gérard Mourou ve Donna Strickland en kısa ve en yoğun lazer pulslarının yolunu açtı. Bunların devrim yaratan makaleleri 1985 yılında yayımlandığı zaman bilim dünyasında büyük heyecan yaratmıştı. CPA (chirped pulse amplification) adı verilen teknik yüksek-yoğunluklu lazerlerde standart haline geldi. Çok geniş bir uygulama alanı bulan bu teknik göz ameliyatlarında yaygın olarak kullanılıyor.
