Kanserli tümör ne kadar erken teşhis edilirse tedavi şansı o kadar büyüktür. Meme kanserinin erken tanısı için standart olarak mamografi kullanılıyor. Fakat bu testle özellikle de genç kadınlardaki tümörler kolayca gözden kaçabiliyor. Ya da hatalı olarak pozitif sonuçlar elde ediliyor. Araştırmacılar bu yüzden uzun süredir hem meme kanseri hem de diğer kanser türleri için alternatif yöntemler arıyorlar.
Kobe Üniversitesi’nden Toshifumi Takeuchi, gözyaşında meme kanseri hücrelerine ait belli başlı içerikleri arayan hızlı bir test geliştirdi. Bunlar kanserli hücrelerden ayrılan veziküllerdir. Eksozom olarak isimlendirilen bu kesecikler kanla bütün bedene yayılırlar. Eksozomlar, hangi hücrelere ait olduklarını açıklayan RNA’ya ait protein ve kalıtım parçaları içerirler. RNA parçacığının genetik sekansı, kanser genlerinin ve türleşmenin diğer göstergelerini taşıyabilirler. Bu küçük hücre ötesi veziküller bu yüzden erken kanser tanısı için güvenli bir göstergedir. Gözyaşı da bu tür eksozomlar içerdiği için, bunları kan örneği olmadan da tespit etmek mümkün diye açıklıyor Takeuchi. Yeni kanser testi küçük bir cam plaka ve kalem biçiminde bir analiz cihazından oluşuyor. Test plakasında çok sayıda 100 nanometre küçüklüğünde çukurluklar var. Bunların yüzeyleri antikorlar ve flüoresanlı gösterge molekülüyle kaplı. Antikorlar, meme kanserinin belli başlı eksozom bileşenleriyle birleşecek şekilde seçilmişler. Test çipinin üzerine bir sıvı damlacığı konduğunda, antikorlar eğer varsa eksozomların varlığına reaksiyon gösterirler. Bu ise flüoresan göstergesinin reaksiyonunu harekete geçiriyor. Cam plaka analiz birimine yerleştirildiğinde, belli dalga uzunluğunda bir ışık yansıtılır, böylece flüoresan göstergeler ışır. İşte bu şekilde sadece 10 dakika içerisinde gözyaşı sıvısında kanser hücresi içeriklerinin bulunup bulunmadığı anlaşılıyor. Yeni test 100 mikrolitre sıvıdaki elli eksozomu tespit edebiliyor ki bu immunoassay testinden bin kat iyi diyor araştırmacılar.
Peki ama Tear-Exo olarak isimlendirilen bu test meme kanserini pratikte ne kadar iyi teşhis edebiliyor. Bu sorunun yanıtını bulmak isteyen araştırmacılar, meme kanseri hastalarının gözyaşı örneklerini, sağlıklı insanlarınkilerle karşılaştırmışlar. Bu şekilde testin meme kanseri hastalarının ve sağlıklı insanların gözyaşı örneklerini net bir şekilde birbirinden ayırt edebildiği görülmüş. Yeni gözyaşı testi ayrıca tümörün hala bulunup bulunmadığını ya da meme ameliyatıyla alınıp alınmadığını da saptayabiliyor. Bu durum testin, tedaviden sonra kontrol için de kullanılabileceğini gösteriyor. Antikorlar değiştirildiğinde aynı testle farklı kanser türleri de teşhis edilebilecek. Araştırmacılar bundan sonra klinik deneylere başlayıp, hızlı gözyaşı testini satışa hazırlamak istiyorlar.
