Gen makası CRISPR’ye dayanın bir yöntemle Avustralyalı bilim insanları, Sars-CoV-2 virüsünün bir hücre içinde çoğalmasını engellediler. Gelişme uzun vadede Covid-19 hastalarının daha iyi tedavi edilmesine yardımcı olabilecek. Kısa bir süre önce Nature Communications dergisinde yayımlanan araştırmada, kalıtımda istenilen yerlerin kesilip, yenisiyle değiştirmeye izin veren bir CRISPR gen makasından yararlanıldı.
Laboratuvar koşullarındaki deneylerde CRISPR/Cas13b enzimi kullanıldı. Bu enzim koronavirüsün belli başlı RNA sekanslarıyla bağlanarak virüsün bulaşık hücre içinde çoğalması için gerekli olan bölümü devre dışı bırakıyor. Virüs tanınır tanınmaz CRISPR enzimi etkinleşiyor ve virüsü kesiyor. Yöntem hem çok istikrarlı ve değişmez olan hem de fazlasıyla değişebilir olan virüslerde işliyor.
Teknik örneğin Alfa mutandı gibi virüs varyantlarında da etkili oldu. Fakat yöntem şimdiye dek sadece laboratuvar koşullarında test edildi. Ekip bundan sonra hayvanlarda da deneyebilmeyi umuyor. Şimdilik Covid-19 için çok az etkili tedavi olanakları bulunuyor. Hastanede yatan Covid-19 hastaları için daha iyi tedavilere ihtiyacımız var. Halihazırdaki olanaklar sınırlı ve ölüm riskini en iyi durumda yüzde 30 oranında azaltıyor diyor araştırmacılar.
CRISPR tekniğinin genel tıpta kullanılması yıllar alacak belki ama yine de koronayla mücadelede yararlı olabileceğini düşünülüyor. Araştırmacılara göre en iyi tedavi, test sonucu pozitif çıktıktan hemen sonra hastanın basit bir antiviral ilaçla tedavi edilerek, hastalığın ağırlaşmasını önlemek. Bilim insanları yeni bilgiler ışığında ağızdan alınan bu tür bir ilacı geliştirebilmeyi umuyorlar.
Nilgün Özbaşaran Dede
