Dünya Sağlık Organizasyonu’na (WHO) göre dünya genelinde 2 milyar insan fazla kilolu. The Lancet Gastroenterology & Hepatology dergisinde kısa bir süre önce koronavirüs pandemisinin gölgesinde yeni bir salgının yayılmakta olduğundan söz edilmişti. Şişmanlık sadece Batıdaki endüstri ülkelerinde değil, gelişmekte olan yoksul ülkelerde bile hızla yayılmaya devam ediyor. Aşırı kiloların ve şişmanlığın sonuçları artık herkesçe biliniyor: Aşırı kilo diyabet ve kalp enfarktüs riskini yükseltiyor ve önümüzdeki yıllarda sigaraya bağlı kanserin önüne bile geçebilir diyor uzmanlar. Bilim insanları bu yüzden sorunun genetik nedenlerini araştırıyorlar.
Bilim daha önce karın bölgesindeki yağlara davetiye çıkarın ve tatlı, alkol ve abur cubur tüketme isteğini artıran genler bulmuştu. Regeneron Biyoteknoloji firması metabolizma araştırmacısı Luca Lotta, şimdi tam tersi bir etki yapan yani şişmanlıktan koruyan bir gen buldu. Araştırma çerçevesinde 640.000 kişinin kalıtımı incelendikten sonra beden kitle endeksiyle ilişkili olan 16 sekans tespit edildi. 10.000 kişide görülen, GPR75 geninin ender bir varyantı olan bir gen anlaşıldığı üzere zayıf kalmak için bir garanti sunuyor. En azından kalori alımı konusunda abartılmadığında diyor araştırmacılar.
Farelerle gerçekleştirilen deneyler sonucunda bu geni taşıyan hayvanların diğerlerine göre yüzde 44 daha az kilo aldıkları görüldü. Bunun sebebi tam olarak bilinmese de, GRP75 geninin her şeyden önce beyinde ve pankreasta üretilen bir hücre reseptörü olduğu biliniyor. 2016 yılında gerçekleştirilen bir araştırmayla, bu molekülün bu bölgelerde, hipotalamus tarafından çalıştırılan ensülin üretimini engellediği öğrenilmişti. Hipotalamus ayrıca Lotta ve ekibi tarafından keşfedilen diğer genlerle de ilintili. Yeni bulunan gen varyantları benzer etkinin yeni geliştirilecek etki maddeleriyle de gerçekleştirilebilme umudunu doğurdu. Araştırmacılar tarafından keşfedilen diğer bir gen olan MC4R genin örneğin, zayıflama hapı için uygun olup olmadığı incelenmeye başlandılar bile.
Nilgün Özbaşaran Dede
