Andre 15 ve Sofia Oliveira 18 yaşında.
Şimdiye kadar görülmemiş bir iklim davasını 6 genç, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşıdı. Hepsi de Portekiz'de orman yangınları ve sıcak hava dalgalarının harap ettiği bölgelerde yaşıyor.
Türkiye, İngiltere, İsviçre, Norveç, Rusya dahil 27 Avrupa ülkesinin, iklim değişikliği konusunda yeterince hızlı harekete geçmediğini ve bunun insan hakları ihlali olduğunu ileri sürüyorlar.
Reuters’in haberine göre Eylül 2020'de açılan dava, Strazburg'daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) tarafından şimdiye kadar görülen en büyük iklim davası. Davada kararın 2024'ün ilk yarısında çıkması bekleniyor.
6 genç, iklim değişikliğiyle mücadele konusunda bu ülkelerin harekete geçmemesinin yaşam, fiziksel ve zihinsel sağlık dahil olmak üzere haklarını tehdit ettiğini savunuyor.
15 yaşındaki başvuru sahibi Andre Oliveira, Reuters’e şöyle dedi: "Aşırı sıcaklar nedeniyle egzersiz yapma şeklim ve dışarıda ne kadar zaman geçirebileceğim sınırlı. İçeride durmak zorunda kalıyorum, uyumakta zorlanıyorum ve bu hükümetlerin zayıf iklim politikaları nedeniyle işler daha da kötüye gidiyor".
İngiltere merkezli Küresel Yasal Eylem Ağı (GLAN) tarafından desteklenen, yaşları 11 ile 24 arasında değişen Portekizli başvuru sahipleri, hükümetleri harekete geçmeye zorlayacak, yasal olarak bağlayıcı bir karar istiyor.
Şikayet kabul edilirse, ulusal mahkemeler hükümetlere, iklim değişikliğinden sorumlu tutulan karbondioksit emisyonlarını şu anda planlanandan daha hızlı azaltmaları yönünde direktif verebilir.
Eşsiz
Yunanistan'ın duruşma öncesinde mahkemeye sunduğu bir sunumda, bir diğer GLAN avukatı Gearoid O'Cuinn, "iklim inkarcılığına" sığındı ve "İklim değişikliğinin etkilerinin, şu ana kadar kaydedildiği şekliyle, insan hayatını veya insan sağlığını doğrudan etkilemiyor gibi göründüğünü" ileri sürdü.
Oliveira, daha önce Reuters'e hedeflerinin, küresel ısınmayı 2 santigrat derece ve ideal olarak 1,5 derece ile sınırlamak için emisyonları azaltmayı öngören 2015 Paris Anlaşması'na atıfta bulunarak hükümetleri "yapacaklarına söz verdikleri şeyi yapmaya" zorlamak olduğunu söylemişti. Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'ne göre mevcut politikalar her iki hedefi de karşılamada başarısız olacak.
İngiltere'yi temsil eden bir avukat, iklim değişikliğinin sonuçlarının "küresel" olduğunu, ancak başvuru sahiplerinin çıkarlarının korunmasının Portekiz'in yetki alanına girdiğini söyledi. Davanın reddedilmesi gerektiğini söyledi.
Sanık ülkeleri 80'den fazla avukat temsil ederken, başvuru sahipleri 6 avukat tarafından temsil edildi. İklim davaları Avrupa ve diğer ülkelerde artıyor. Geçen ay ABD'nin Montana kentindeki bir yargıç, iklim değişikliği davasında genç davacılara tarihi bir zafer kazandırdı. Çarşamba günkü gençlik davasına ek olarak AİHM Büyük Dairesi'nde bekleyen iki iklim davası daha var.
Kaynak: REUTERS, Pedro Nunes
