Popüler bilimin önde gelen isimlerinden: Prof. Salih Murad Uzdilek adına 5 lise ve 5 üniversite öğrencisine 1 yıllık HBT dijital abonelik vereceğimizi açıklamıştık. Başvurular tahminimizin üzerinde oldu ve bir baktık ki abonelik isteyen gençlerimiz 45’i aşmış bile.
Dijital abonelik bursu bilime gönül verenlerin tam bir imece desteği ile yaşanıyor. Projenin fikir babası bilim insanı okurumuz, artan talep üzerine ve eşinin de katkıları ile kontenjanı 20'ye çıkardı. Eş zamanlı olarak 2 HBT okurumuz daha bize, Uzdilek Bursuna 2'şer öğrencinin aboneliğini karşılayarak katkıda bulunmak istediklerini yazdılar. Sonuçta 24 genç arkadaşımız 1 yıllık HBT dijital abonesi oldu.
Bazı HBT okur ve yazar arkadaşımız da gençlere abonelik bursu vermek için girişimler başlattı. İlk aşamada abonelik veremediğimiz genç arkadaşlarımızı da çok yakında bir yıllık abone yapacağımıza ve dergimizi bir yıl boyunca izleyeceklerine inanıyoruz.
Başvuruların hiç biri boşa gitmeyecek!
Şimdi de Uzdilek dijital abonelik hakkı kazanan gençlerimizi duyuralım.
Lise öğrencileri
Altay Tuna Polat - İstanbul Erkek Lisesi 9. Sınıf
Hande Karık - 10. Sınıf öğrencisi
Gizem Kırcan - İzmir Buca İnci-Özer Tırnaklı Fen Lisesi 11. Sınıf öğrencisi
Emre Anuk - Kars Fen Lisesi
Dilan Ezgi Yücel - Ankara Atatürk Lisesi 9. Sınıf
Mert Duman - Robert Kolej 11. Sınıf
Beyza Kaya - Mustafa Saffet Anadolu Lisesi 10. Sınıf
Gülsüm Şen -
Doğukan Uzungül - Antalya 11. Sınıf öğrencisi
Sesim Haypatya Akarsu - TED Hatay Koleji, 9. Sınıf öğrencisi
Üniversite öğrencileri
Tuna Berk Tufan - ODTÜ, Elektrik Elektronik Mühendisliği
Yunus Nadi Eser - Namık Kemal Üniversitesi, Teknik Bilimler MYO, Elektronik haberleşme Teknolojisi, 1. Sınıf
Mert Altaş - Adnan Menderes Üniversitesi, Tıp Fakültesi, 2. Sınıf
Furkan Bayram - Selçuk Üniversitesi, Bilgisayar Programcılığı öğrencisi
Cansu Cengiz - İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, 4. Sınıf
Mehpare Babaoğlan - Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Matematik Bölümü
İnci Kadirbegiç - Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Ümit Sözbilir - Çukurova Üniversitesi, Atom ve Plazma Fiziği Yüksek Lisans Öğrencisi
Tuna Aygün - Çanakkale 18 Mart Üniversitesi
Abdullah Doğmuş - Bülent Ecevit Üniversitesi, 3. Sınıf
Buket Bingöl - Sakarya Üniversitesi, Elektrik Elektronik Mühendisliği, 1. Sınıf
Emre Can - Pamukkale Üniversitesi
Nilsen Karabaş - Akdeniz Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, 3. Sınıf
Mehmet İşler - Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Toprak bilimi Bölümü Yüksek Lisans Öğrencisi
Prof. Salih Murad Uzdilek kimdir?
1891’de doğan ve 1967’de kaybettiğimiz Prof. Salih Murad Uzdilek, fizik, mekanik ve matematik alanlarında uzman olarak tanınıyor. İlginç bir şekilde, müzik konusunda da kafa yormuş, İstanbul Konservatuvarınca yayınlanan İlim ve Musiki adı incelemesi ile “Türk musikisi sisteminin fizik ve matematik yönlerden çok enteresan sonuçlarını” ortaya koymuş.
Adını bir burs ile yaşatmak istediğimiz bu çok yönlü ve yetenekli bilim insanımız, 1925-1927 yılları arasında halk için çıkarttığı Tabiat Alemi dergisi ile popüler bilim yayıncılığı açısından bize ilham vermiştir. 14 sayı boyunca yayımlanan dergi, 1925-1926 arasında elektrik mühendisi Mehmet Refik tarafından 24 sayı yayımlanan Fen Alemi dergisinden sonra, ikinci popüler bilim dergisidir.
1908’de Deniz Harp Okulu'ndan teğmen olarak mezun olan Uzdilek, 1912’de Londra’ya elektrik öğrenimi için gönderildi. Sonra Bahriye Okulunda bir süre hocalık yaptı, askerlikten ayrılıp Robert Kolej’de matematik dersleri verdi. Yüksek Mühendis Mektebi'nde (daha sonra İstanbul Teknik Üniversite’ye dönüşecek) fizik dersleri verdi ve Makine Fakültesi Fizik Kürsüsünde ordinaryüs profesörlüğe yükseldi (1944). Erdal İnönü İTÜ’de öğrenime başladığını anlatırken, Uzdilek’ten üniversiteye başlangıç dergi olarak Türk müziği ve matematik konferansı dinlediğini söyler.
Hayat öykülerinde Salih Murad Uzdilek’in çok iyi bir belleğe ve zekâya sahip olduğu belirtilir ve hazır cevaplılığı vurgulanır. Bu özelliği ile de çok sevilirdi. Uzdilek’in fen bilimlerindeki başlıca yapıtları arasında Tarih-i Riyaziyat (1909), Umumi Fizik (1933, 1958), Fen Bilgisinin Faydalan (1938), Değişen Dünyanın Sırları (1947), Nükleer İlim ve Teknoloji Terimleri Sözlüğü (1963) sayılıyor.
Uzdilek, 1914 yılında İngiltere’de öğrenci iken Na pier logaritmasının bulunuşunun 300. yılı münasebetiyle yapılan toplantıda “Logaritmanın Türkiye’ye Girişi” adlı bir bildiri sundu. Bu bildiri Royal Society yayını olarak , “Napier, Tercentenary Memorial” isimli kitapta yayımlandı.(https://archive.org/stream/napiertercentena00knotuoft#page/n9/mode/2up)
Uzdilek yardımsever bir insandı. İTÜ’nün efsane hocalarından Prof. Hüseyin İnan’ın eşi Prof. Jale İnan’ın hastaneden çıkabilmesi için 35 TL’lik doğum masraflarını ödediği anlatılır. Ayrıca, öğrencilerinden Ahmet Demirkan, anılarında “Bursa’da bulunan Orman Okulu’na pekiyi ile bitirenleri doğrudan sınavsız aldıklarını öğrendim. Pekiyi ile okulu bitirdiğim için buraya müracaat ettim ve kabul edildim. Fakat 1.350 TL kefalet senedi istiyorlardı. Bu konuda maddi imkânımız yoktu. İşte bana manevi babalık yapan İstanbul Üniversitesinde Fizik Profesörü olan Ordinaryüs Profesör Salih Murad Uzdilek sahip çıktı ve kefil oldu. Beni oğlu gibi severdi..” diye anlatır.”
Not: Uzdilek ve Tabiat Alemi dergisi hakkında Osman Bahadır’ın Cumhuriyetin İlk Bilim Dergileri ve Modernleşme (İstanbul, İzdüşüm yay., 2001) bakılabilir. Şeref Etker’in Salih Murad Uzdilek ve ‘Logaritmanın Türkiye’ye Girişi”, yazısında, Uzdilek üzerine bir kısa kaynakça da bulunuyor.
