Son bir araştırmaya göre üç veya daha fazla çocuğa sahip insanların bilişsel yetileri, yaşlılıkta daha zayıf oluyor. Bu negatif etki 6,2 yıllık yaşlanmaya eşit. Analiz için yirmi Avrupa ülkesine ait veriler değerlendirildi.
Yaşlılıkta bilgileri işleme hızı veya bellek gibi bilişsel yetilerin zayıfladığı bilinen bir gerçek. Bununla birlikte bu olumsuz gelişme kişiden kişiye ve toplumdaki alt gruplara göre değişiyor. Bunda genetik faktörler kadar, eğitim veya meslek gibi çeşitli deneyimler de etkili. Son bir araştırma bu konuda ailenin büyüklüğünün de rolü olduğunu ortaya koydu.
Norveçli araştırmacı Vegard Skirbekk ve Fransız araştırmacı Eric Bonsang, “Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe” (SHARE) veri bankasından yararlandılar. Bu veri bankasında, 20 Avrupa ülkesindeki ve İsrail’deki yaşlıların sağlık durumu, profesyonel kariyer ve sosyo-ekonomik durumları hakkında bilgiler kayıtlı. Araştırmaya en ez iki çocuğu olan 65 yaşında veya daha yaşlılar dahil edildi. Demography dergisinde yayımlanan sonuçlara göre, üç veya daha fazla çocuğu sahip olmak, yaşlılıkta daha kötü bilişsel yetiyle bağlantılı.
Araştırmacılar, erkeklerde ve kadınlarda benzer olan ve Kuzey Avrupa’da güçlü olan bir “nedensel etkiden” söz ediyorlar. Yüksek doğum oranı finansal kaynakları azaltırken, çocuklarla ilişki gibi sosyal kaynakları iyileştirmiyor. Üç veya daha fazla çocuğa sahip olmanın olumsuz etkisi, iki çocuğa kıyasla 6,2 yıllık bir yaşlanmaya denk geliyor. Bu negatif etki, ilkokula kıyasla ortaokulu bitirmenin bilişsel avantajı kadar büyük.
Ve bu durumdan birkaç mekanizmanın sorumlu olabileceği düşünülüyor. Mesela fazladan bir çocuk ailenin gelirini düşürüyor. Buna bağlı olarak finansal sorunlar ortaya çıkıyor ve güvensizlikler bilişsel yetinin zayıflamasına yol açabiliyor. Ayrıca her yeni bebeğin doğumu kadının işinden uzaklaşmasına yol açmakta. Oysa çalışma hayatı bilişsel yeti üzerinde olumlu etki yapıyor. Ayrıca her yeni gelen çocuğun yarattığı stres de anne babanın sağlığını ve dolayısıyla da bilişsel gelişimini zorlayabilir. Bilim insanları bundan sonraki çalışmalarında tek çocuğa sahip olmanın ya da çocuksuz olmanın, yaşlılıktaki bilişsel yeti üzerindeki etkisini araştırmak istiyorlar.
Nilgün Özbaşaran Dede
