Diğer memelilere kıyasla primatların gırtlağı vücut boyutuna oranla daha büyük, daha fazla çeşitliliğe sahip ve daha hızlı evrimleşiyor.
Ses kutusu olarak da adlandırılan gırtlağın (Larinks) üç ana işlevi bulunuyor: Beslenme sırasında hava yolunu korumak, akciğerlere hava girişini düzenlemek ve sesli iletişim. Gelişmiş sesli iletişim sistemlerine sahip türlerde gırtlak önemli bir evrim alanı olarak kabul ediliyor.
PLOS Biology'de yayınlanan ve gırtlak evrimine ilişkin ilk büyük ölçekli çalışma olduğu belirtilen araştırmada tomografiyle 55 farklı türün gırtlaklarının 3 boyutlu bilgisayar modellerini oluşturuldu.
Çalışmada, 110 gram ağırlığındaki cüce marmosetten (Cebuella pygmaea) yaklaşık 120 kg ağırlığındaki gorile uzanan primatların ve 280 gramlık bir firavun faresinden 180 kiloluk bir kaplana değin diğer bazı memelilerin gırtlak modelleri elde edilerek vucüt boyutu ve kütlesi gibi verilerle birlikte incelendi.
Vücut uzunluğu aynı iken primat gırtlaklarının diğer memelilere kıyasla ortalama %38 daha büyük olduğunu gösteren çalışma, primatlarda gırtlak evriminin daha hızlı olduğuna da işaret ediyor.
Ek olarak, diğer memeliler neredeyse sabit bir gırtlak boyutu/vücut boyutu oranına sahipken primatlar arasında bu oranın daha fazla çeşitlilik gösterdiği ortaya çıktı. Araştırmacılar, primatlardaki bu durumun evrimsel süreçte farklı yollar izlemelerine imkan veren bir esneklik sağlamış olabileceğini belirtiyor.
Kaynak: https://aru.ac.uk/news/primate-voice-boxes-are-evolving-at-rapid-pace
