Y

Doğa-kültür ikileminde aktivizm

Geçtiğimiz ayın en yankı uyandıran olaylarından biri Birleşik Krallık merkezli iklim aktivistleri gruplarından biri olan Just Stop Oil hareketinin Londra’daki National Gallery’de yer alan Van Gogh’un Ayçiçekleri resmine çorba fırlatmasıydı. Tepki ve tartışmalar çığ gibi büyürken sonrasında Monet ve Vermeer’in birer eseri de resmi de bu eylemden nasibini aldı. Dünya ve yaşamı korumayı amaçlayan ken...

Yapay zekanın henüz çözemediği problem

Çalışma alanım, yapay zekanın bir alt alanı, bilgisayarla görme. 2014 senesinde, alanımızda bir konferanstan davet aldım: Önümüzdeki 10 yılda bilgisayarla görme ne konularda çalışmalı? Çözülmedik hangi problemler var? Ne alanda çalışmalıyız? Bu konuda bir konuşma yapmak üzere düşünüp, işaret dili tanıma konusunu seçtim. 1980’li yıllarda, yüksek lisans tezimi konuşma tanıma konusunda yapmıştım. O z...

Dayanışma ve insani yardım süreçlerinde yenilikçilik

Yenilikçilik (inovasyon), küreselleşme ile bir kez daha öne çıkartıldığında (tökezleyen kapitalizmin bir çıkış yolu olarak görülerek), kapitalizmin kutsalı pazar bağlamında tanımlanıp girişimcilikten ayrılmaz bir kavram olarak değerlendirildi. Oysa ki, küreselleşme saldırısı nedeniyle kurumların, yeniliğin sosyal/toplumsal boyutunu da piyasaya emanet etmesinin olumsuz sonuçları, son olarak korona ...

Şarkıların tadı, çiçeklerin sesi, öpücüğün rengi olduğunda: Sinestezi

Bir türdeki duysal deneyimin (örneğin görsel) ikinci tür bir duysal deneyimi (örneğin işitsel) tetiklemesi ve ikili duyu olarak algılanması şeklinde tanımlanabilecek bir nörolojik fenomen olan sinesteziye ‘’duyuların birleşimi’’ de denebilir [Yunanca ‘’syn’’ (birlikte) + ‘’ aisthēsis’’ (hissetme)]. Duysal deneyimler bilinçli ve istemsizdir ve görsel, işitsel, dokunsal veya tatla ilgili olabilir. Ö...

Jacques Monod: Rastlantı ve gereklilik

Bu zor karantina günlerinde hepimiz Covid-19 la kalkıp, onunla yatarken, çareyi de bilimden özellikle yaşam bilimlerinden bekliyoruz. Bu yazımızda moleküler biyolojinin ve biyoteknolojinin temellerini atan Nobel’li büyük bilim insanı Jacques Monod’nun yaşamı ve eserlerinden söz edecek ve onlardan dersler çıkaracağız. Viruslerle savaşımda ona çok şey borçluyuz. Geçenlerde çok severek ve bilgilenere...

“İnsan özgürlüğe mahkum, çünkü yaratılmadı.”

Bazen insanlar bana “Yaratıcı bir tanrıya inanmıyorsan, yaşamın bir anlamı olamaz. O halde felsefe yaparak neyi arıyorsun?” diye soruyor. Yaratıcı bir tanrı ve belirli bir kozmik plan yoksa, yaşamın nedeni veya mutlak bir anlamı olmayabilir doğru. Ama henüz kısa olan yaşam tecrübemde öğrendiğim bir şey var, aynı şeylere bakıyor ve aynı şeyleri görmüyoruz. Şeyler hakkındaki yargılarımız o şeyin ken...

Bu yazıya başlığı siz koyun

İç siyasetin vıdı vıdısına kilitlenmekten sıkılıyorum, bugün ilgilenmeseniz de farklı bir konuya bakacağım. Ama bakılması gereken başka bir konu daha var, umurumuzda değil oysa o kadar önemli: İran’daki molla yönetiminin kadın erkek tüm toplumu soktukları cenderedeki özgürlük isyanı.. Saray başının hiçbir devrimci gelişmeye izin vermeyeceğiz biçimindeki laflarıyla İran arasında ilgili ilgisiz iliş...

Yarının biyofabrikaları şimdiden üretime başladı

Biyoteknoloji, biyolojik sistemleri, canlı organizmaları ya da onların bazı parçalarını çeşitli ürünlerin geliştirilmesi için kullanan teknolojiye verilen isimdir. Ekmek ve bira gibi ürünlerin yapımı da biyoteknoloji alanına girer, çünkü canlı bir organizma olan mayanın kullanımına dayanır. Bu tür geleneksel süreçlerle üretimde canlı organizmalar çoklukla doğal halleri ile kullanılır, modern biyot...

Bilim ve teknoloji politikalarına katkı

Köşedaşım Ali Akurgal’ın bir önceki sayıda yer alan “Bilim ve Teknoloji Politikaları” başlıklı yazısına, 1990’larda başlayan söz konusu politikaların oluşturulması çabalarına önce izleyici sonra uygulamasında bulunma şansını yakalamış bir mühendis olarak katkıda bulunmak istedim. Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları (UBTP), içerdiği önceliklere göre ulusal ve kamu kaynaklarından yapılacak tahsis...