Tanol Türkoğlu

Aptal mıyım?

Sosyal medyadaki referanslar doğru ise bir süredir dolaşımda olan şu “tespit” Belçikalı komedyen Philippe Geluck’a ait: “Öldüğünde ölmüş olduğunu bilmezsin. Bu durum geride kalanlara acı verir. Aynı şey aptal olduğunda da geçerlidir”. Aptal olup olmadığımı nasıl anlayabilirim? Bir kişinin aptal olup olmadığı belki de uzun zamandır tıbbın alanına giren bir konuydu. Ancak medya (hadi politikayı da b...

Dördüncü yol

Robert Frost’un “Yol İkiye Ayrıldı” şiiri şu dizelerle biter: “Ormanda yol ikiye ayrıldı ve ben... / Ben az gidilmiş olanı seçtim / Ve bütün farkı yaratan da bu oldu”. Türkiye için teknoloji yolu şu sıralarda dörde ayrılıyor. Yollardan birinin adı “dijital dönüşüm”. Amerikan. Son otuz-kırk senedir en büyük ihraç kalemi dijital teknoloji ürün-hizmetleri olan bir ülke için böyle bir tekno-stratejini...

Dijital çığlık: Ahh!

Harari, Dünya Ekonomik Forumu’nun Davos’taki zirvesinde geçen seneki temasını işlemeye devam etti ve insan vücudunu ele geçirme girişimleri konusunda uyarılarını sürdürdü. Bu kez formülize ederek. Formül şu: B*C*D=AHH ! Açıklaması ise şöyle: Biyolojik bilgi (B), Bilişim gücü (C) ve Veri (D) ile çarpıldığında bu insan vücudunu haklama (AHH) ile sonuçlanabilir. Ondan önce 21. yüzyılda insanlığın üç ...

Tekno-afet 2.0: Yapay Zekâ

Üniversiteye hazırlanırken gittiğim dersanede tanıştığım bir akranım, bilgisayar mühendisi olmak istediğimi öğrenince yüzünü ekşitmiş ve şuna benzer bir yorum yapmıştı: “İnsanları işsiz-güçsüz bırakacak sisteme katkı sağlayacaksın yani!” Seksenli yıllarda o tekno- afetin adı bilgisayardı. Bugün yapay zekâ! Şu geçen kırk sene boyunca bilgisayarlar insanları işsiz bıraktı mı? Evet! Kâğıtla-kalemle-d...

Dijital “Adem’in yaratılışı”

Sundar Pichai yakın zamanda Google’ın üst düzey yöneticiliğinden (CEO), Alphabet’in CEO’luğuna terfi etmişti. Alphabet bir holding. Google da onun bir “iştiraki”. Pichai Financial Times’da yayınlanan makalesinde bir şeyin altını çiziyordu: Yapay Zeka (YZ) alanında düzenleme yapılmalı! Doğru söze ne denir? Ama bunu kim yapacak? Amaç ne olacak? Konu sadece ABD merkezli özel şirketlerin YZ alanındaki...

Wikipedia bitleri

Yaklaşık üç yıl aradan sonra Wikipedia yeniden açıldı. O da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) zorlamasıyla. Süreç incelendiğinde sanki istenen de buymuş gibi geliyor. AİHM’ye gidip böyle bir karar çıkana dek geçecek süre boyunca sitenin kapalı kalmasını sağlamak! Öyleyse amaca ulaşılmış oldu. Bu açıdan irdelendiğinde hukuk sistemini yöneten mekanizmanın kendisinin hukuk olgusu ile ayne’l y...

Büyük bir ve insan

John Barlow 1996’da Davos’ta kapitalist dünyaya şöyle sesleniyordu: “Bir araya geldiğimiz bu alemde (siberuzayı, interneti kastediyor) sizin hiçbir egemenlik hakkınız yok!”. Grateful Dead müzik grubuna şarkı sözleri de yazmış birisi olan Barlow EFF’i (Electronic Frontier Foundation) kurarak ölümüne dek siber hakların savunuculuğu yapmıştı. O arada Davos’taki kapitalistler de boş durmadı. Yirmi sen...

İptal kültürü

Yılın kelimeleri ilan edilmeye başladı. Oxford Üniversitesi Yayınları bu sene “climate emergency” (iklim acil durumu) ifadesini yılın kelimesi seçti. 2016 yılında post-truth’u seçen üniversite geçen sene de toxic (zehirli) sözcüğünü yılın kelimesi olarak belirlemişti. İklimin olumsuz anlamda değişmekte olduğu bariz. Artık ne mevsimler eski mevsim, ne havalar eski hava. İnsanlar, neyin ne olduğunu,...

Kripto madalyon

“Madalyonun öbür yüzü” metaforu dikey değil de yatay değerlendirilse ortaya farklı tablo çıkar mı? Post-truth ifadesiyle vaftiz edilen gerçek-ötesi (doğru-ötesi) olgusu bu iki “yüz” arasında gizli bir geçit işlevi mi görüyor? Madalyon dikey boyutta ele alındığında her iki yüz de erişilebilir konumdadır. Kişi bulunduğu noktayı (bakış açısını) değiştirirse diğer yüzü de görebilir. Böylece daha sağlı...