Yeni bir tedavi, insanları şiddetli COVID-19 geliştirmekten korumaya yardımcı olabilir. AstraZeneca, geliştirdikleri yeni COVID-19 tedavisinin, faz- 3 klinik çalışması sonuçlarını yayınladı.
Tedavi, genellikle COVID-19 enfeksiyonuna veya aşısına yanıt olarak doğal olarak üretilen antikorları içeriyor. İlaç, COVID-19’a neden olan SARS-CoV-2 virüsünün belirli kısımlarını tanıyarak çalışıyor ve bunlara doğrudan saldırıyor veya virüsün çalışmasını durdurmak ve bağışıklık sisteminin diğer bölümleri tarafından yok edilmesi için işaretleyerek onlara bağlanmasını sağlıyor.
Antikorlar, virüsü temizleme işini bitirdikten sonra bir süre daha vücutta kalıyor ve immünolojik hafızamızın bir parçasını oluşturuyor. Hedefledikleriyle tekrar karşılaşılırsa tekrar harekete geçebiliyor.
Yeni tedavi, “monoklonal antikorlar” adı verilen özel antikorları kullanıyor. Bunlar, vücudun doğal savunmasını taklit eden ve laboratuvarda üretilen antikorlar olarak biliniyor. Bu durumda bağışıklık sisteminin COVID-19’a tepkisini taklit ediyor.
Hastalıklarla savaşmak için yapay olarak gelişen antikorları kullanmak yeni bir teknik değil. Bu teknoloji halihazırda lösemi, meme kanseri ve lupus dahil birçok hastalığı tedavi etmek için kullanılıyor. Aslında bu tekniğin COVID-19 için ilk kullanımı bile değil. İlk COVID-19 monoklonal antikor tedavisi, Ağustos 2021’de İngiltere’de onaylanmıştı.
Ancak bu tedavi ile diğer antikor bazlı tedaviler arasındaki temel fark, antikorların modifiye edilmiş olması ve böylece vücutta daha uzun süre kalabilmeleridir.
Başka bir solunum yolu virüsüne (respiratuar sinsityal virüs) karşı benzer şekilde modifiye edilmiş antikorlar kullanan çalışmalar, bu yaklaşımın, modifiye edilmiş antikorların geleneksel antikorların üç katı dayanıklılığa sahip olmasıyla uzun vadeli koruma sağladığını gösteriyor. Tek bir yeni tedavi dozunun, şiddetli COVID-19’dan 12 ila 18 ay koruma sağlayabileceği umuluyor. Ancak korumanın tam olarak ne kadar süreceğini görmek için beklememiz gerekiyor.
Yeni tedavi nasıl çalışır?
Söz konusu tedavi, bir SARS-CoV-2 enfeksiyonunun şiddetini azaltmak ve böylece insanların ciddi şekilde hastalanmasını önlemek için tasarlanmış iki monoklonal antikordan (tixagevimab ve cilgavimab) oluşan bir kokteyl.
Bu antikorların her ikisi de virüsün dış yüzeyini kaplayan ve virüsün hücreleri enfekte etmek için kullandığı spike proteinlerinin farklı bölümlerine bağlanıyor. İlaca etkisini veren şeyin, bu proteinlere bağlanmak olduğu olduğu düşünülüyor. Çünkü bu, virüsün hücrelere girmesini ve çoğalmasını engelliyor.
Kokteyldeki iki monoklonal antikor, COVID- 19’dan kurtulan hastalardan alınan antikorlara dayanıyor. Bilim insanları, hastalardan kan örnekleri aldı ve insan vücudunun antikor fabrikaları olan B hücreleri olarak adlandırılan bağışıklık hücrelerini izole etti. Daha sonra laboratuvarda bu B hücrelerinden daha fazla büyüttüler ve bunları, özellikle koronavirüsün spike proteinini hedeflediklerini belirledikleri iki antikordan büyük miktarlarda yapmak için kullandılar.
Ne kadar iyi çalışıyor?
Devam eden faz-3 çalışması kapsamında ilacın, SARSCoV- 2 ile enfekte olan hastalara verildiğinde tedavinin nasıl etki gösterdiği araştırıldı. Çalışma, 18 yaş üstü 822 katılımcıyı kapsıyordu. Yaklaşık %13’ü 65 yaş ve üzerindeydi. Ancak %90’ı kanser, diyabet, obezite, astım, kronik akciğer, kardiyovasküler hastalık veya zayıflamış bir bağışıklık sistemi gibi COVID-19 riski altına sokan ciddi sağlık hikâyelerine sahipti.
Deneme sonuçlarına göre yeni ilacı kullanan gruptakilerin şiddetli COVID-19 geliştirme olasılığı, plasebo alanlara göre %50 daha azdı. İlaç aynı zamanda hastalık veya ölüm riskini %67 oranında azaltıyordu ve bu da erken tedavinin daha fazla koruma sağladığını düşündürdü.
Bu sonuçlar, söz konusu ilacın, zayıflamış bir bağışıklık sistemi nedeniyle aşılara yanıt vermeyen veya diğer yüksek risk gruplarındakiler gibi COVID-19’a karşı anında bağışıklığa ihtiyacı olan hastalar için değerli bir araç olabileceğini düşündürüyor.
Bununla birlikte, monoklonal antikor tedavileri herkesin bildiği gibi pahalı ve bu ilacın maliyeti de henüz açıklanmadı. Bu, dünya çapında büyük bir etkiye sahip olan ilacın önündeki en büyük engel olabilir; tabii ki faz- 3 sonuçlarının FDA onayından geçtiğini ve ilacın onaylandığını varsayarsak.
