Uzun süredir ertelenen NASA’nın Artemis-I görevi, geçtiğimiz günlerde Florida’daki SLS’den yapılan fırlatmayla başlamıştı. Mürettebatsız Orion kapsülü, 21 Kasım itibariyle Ay yüzeyinin uzak tarafının 130 kilometre üzerinde uçarak Ay’a yaklaştı. Birkaç gün içinde yörüngeye oturdu. Şimdi ise dünyaya geri dönmeye başladı. Toplamda bir ay bile sürmeyen görev kapsamında kapsülün, yörüngede de birkaç gün geçirdikten sonra, görevin “en az fırlatma kadar önemli” kısmını, yani Dünya’ya geri dönmeyi başarması gerekiyor. Bu adım, ilerideki insanlı görevler için kritik bir eşik. Dönüş için 11 Aralık tarihi belirlendi.
İnsanları yarım asır sonra Ay’ın yüzeyine indirecek projenin ilk adımı olan mürettebatsız Artemis-I görevi, Ay’ın yörüngesinde birtakım bilimsel deneyler yaptı. Kapsül, Dünya’ya dönmeyi başarır ve deneyler de olumlu sonuç verirse en erken iki yıl içinde Ay’a insan gönderilecek. Bu da yeni bir keşif çağı anlamına geliyor. Ay yarışında hangi ülkeler var? İnsanlar ayda nasıl beslenecek? Konu ilginç Batuhan Sarıcan hazırladı. Kapağa taşıdık.
Düzce Depremi gelecekteki İstanbul depremine etkileri üzerine çok şey yazıldı ama bir de Celal Şengör’e kulak verelim. Şengör tehlikenin daha da büyüdüğüne dikkat çekiyor. “Gerek artan sayıdaki tâli faylar, gerekse de meydana gelen plâstik yamulma, eninde sonunda İstanbul güneyinden geçen ana ötelenme hattında birleşerek korkulan büyük İstanbul depremini yaratacaktır. İstanbul doğusunda ne kadar çok deprem olursa, İstanbul güneyindeki büyük fay o kadar yüklenecektir” diyerek...
Yoksa hâlâ ‘dijital diyet reçeteniz’ yok mu?
Hayatımızın önemli bir kısmı ekran başında geçiyor; kimi zaman sosyal medyada kimi zamansa bir bilgisayar/konsol oyununda saatler geçiriyor; bazen de mecburen video konferans gibi etkinliklere katılmak durumunda kalıyoruz.
Vision Direct’in, hayatımızın ne kadarının ekranlarda geçtiğini keşfetmek için yaptığı çalışmanın sonuçları bize bu konuda fikir veriyor. Sonuçlar; telefon, laptop, TV ve oyun konsolu gibi dijital cihazların modern yaşamda ne kadar yer kapladığını gösteriyor.
Gerek bilgisayar gerek cep telefonuyla olsun, ekran başında yaptığımız çevrimiçi etkinlikler, ruh halimizi, konsantrasyonumuzu ve enerjimizi etkiliyor. Kimi araştırmacılara göre bu zaman bize kötü geliyor. Peki ya önemli olan dozsa ve ne kadar veya nasıl kullanmamız gerektiğini bir diyet gibi belirlemek mümkünse? Dergimizde...
Kültür Üniversitesinden Doç. Dr. Melis Seray Özden de aile bireylerinin dijital ortamda sağlıklı iletişimlerinin nasıl düzenlenebileceğini yazdı.
20 dakikada tüm kaslar
Müfit Akyos ‘Edilgenliğin rahatlığı’ başlıklı yazısında PWC danışmanlığın gelecek trendleri araştırmasından yola çıkarak ilginç bir değerlendirme yapıyor. ‘Yarım Uygarlıktan Uygarlık Ortaklığına’ başlıklı yazısıyla Doğan Kuban hocayı da okumanızı öneririz.
Yazılım geliştirme ve proje yönetimi çevrelerinde son dönemin popüler kavramlarından birisi de “çeviklik” (agility). Görünürde varolmayan “internet zamanı” olgusunun ortaya çıkardığı bir sonuç. Tanol Türkoğlu’ndan...
Dilara Çolak TV’de kendisine Metafizik diyen birinin ruh çıkarma seansını küçük dilini yutmadan izledikten sonra yazısını kaleme aldı. Diyor ki “metafizik, mistik bir ruhlar alanı araştırması değildir. 17. yüzyılda yaşayan Rene Descartes’ın ünlü bir ağaç metaforu vardır, “Kökleri metafizik, gövdesi fizik, dalları tıp, mekanik ve etikten oluşan bir ağ aç ...” Bilim ve Üniversite sayfamızda Prof. Dr. Kadircan Keskinbora, yarı iletkenin mucidi Fizik Nobel ödülü sahibi William Shockley’i terkederek büyük bir öncü girişime imza atan “hain” gençlerin nasıl başardıklarının öyküsünü anlatıyor.
20 dakikada tüm beden kaslarınızı çalıştırabilir misiniz? İşin püf noktası ‘bileşik alıştırmalarda’. Bileşik alıştırma, bir devinimde aynı anda çok sayıda kas topluluğundan yararlanılan çömelme, şınav çekme ve ağırlık kaldırma gibi alıştırmaları içeriyor. Rita Urgan derledi.
Uzun süren pandemi HIV/AIDS: Neredeyiz?
Günümüze kadar yaklaşık 40 milyon kişi AIDS ya da AIDS ile ilişkili fırsatçı enfeksiyon ya da kanserlerden kaybedildi. 2021’de 1.5 milyon yeni HIV enfeksiyonu saptandı, AIDS ve AIDS ile ilişkili komplikasyonlar nedeniyle 650.000 kişi yaşamını yitirdi. 1 Aralık 2022 AIDS günü sloganı “Eşitsizlikleri sona erdir, AIDS’i sona erdir, Pandemiyi sona erdir” idi. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği, HIV/AIDS Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Halis Akalın yazdı.
Bilim ve Beslenme sayfamızda bu hafta 3 ayrı araştırma sonucunu okuyacaksınız: Hamilelikte alkol tüketmek bebeğin beyin yapısını değiştiriyor mu? D vitamini eksikliği erken ölümlerle bağlantılı mı? Evde mantar yetiştiriciliği giderek yaygınlaşıyor. Neden? Murat Altaş’tan..
Balıklar uyur mu? Mercan Bursalı’nın hazırladığı Meraklı Çocuk’ta..
Makineler düşünebilir mi? Alan Turing’in ortaya attığı bu soru yıllar önce yapay zeka çalışmalarını da yolunu açmıştı. Şimdi ise yeni düzenlenen uluslararası bir panelde yapay zekanın geleceğini belirleyecek 10 soru ortaya atıldı. Sayfalarımızda..
Küresel sıcaklık arttıkça, Antarktika ekolojisi de değişiyor. Fakat Antarktika’ya insanların yerleşmesi ve tarım yapılabilmesi için, dünya ikliminin köklü biçimde değişmesi gerekiyor. Antartikalılara ne olacak? Meraklının Köşesi sizi bekliyor Migren beyin nasıl değiştiriyor? Cüce dinozor da olduğunu biliyor musunuz? Su ihtiyacımız için yeni bir formül bulundu… Yapay zeka diplomaside de çok başarılı. Nilgün Özbaşaran Dede’nin hazırladığı Araştırma Gündemi’nde..
Siz okurken biz çoktan gelecek sayıyı oluşturmaya başladık bile. Bir de canlı bilim yayıncılığını geliştirmeye çalışıyoruz. HBT’yi yayarak, okutarak desteklerinizi sürdürün lütfen. Çorak bir ülkede evrensel bilimi anlatmaya çalışıyoruz.
Sevgiyle kalın, bilimde kalın…
HBT Canlı Yayın: İçerik tartışmasını başlattık
Haftalık rapor: HBT olarak, bilim-teknoloji konularında geniş kitlelere yönelik mümkün olduğunca günlük, Youtube kanalı üzerinden yayın yapma kararı aldığımızı açıklamış ve gerekli ekipmanı almak için okurlarımıza destek çağrısında bulunmuştuk. Bilimin, akılcı düşünmenin ülkemiz için, insanlarımız, milletimiz, siyasilerimiz, gençlerimiz için önemini bilen bilim ve aydınlanma dostu okurlarımızdan dijital yayın kuruluşu için ilk adımı atacak destekler geldi. Bazı ekipmanları almaya ve ofisimizi dönüştürmeye başladık. En önemlisi: Herkese Bilim Teknoloji CANLI YAYIN için nasıl bir yol izleyeceğimizi, içeriklerin neler olacağını HBT çevresindeki, yazarlarımızın da katıldığı bir grupta tartışmaya başladık. Hala mali desteğe ihtiyacımız sürüyor. Canlı yayın web sitemizi inşa etmek zorundayız. İlgilerinizi lütfen [email protected] adresine bildiriniz, desteklerinizi TR97 0006 7010 0000 0046 9424 72 HBT Yayıncılık Tic. Ltd. Şti. hesap nosuna yatırabilirsiniz.. Gerçekleştireceğiz, başaracağız!
