Bilim insanları son yıllarda bağırsaklardaki mikropların beyin sağlığını nasıl etkilediğine ilişkin güçlü bulgulara erişti. Bu gelişmeler beyin hastalıklarının tedavisinde çığır açacak.
Fareler üzerinde yaygın olarak yapılan ve insanlar üzerinde de yeni yeni başlayan deneyler, mikropların Parkinson hastalığı, otizm spektrum bozukluğu, motor-nöron hastalıkları gibi beyin hastalıklarını tetiklediğini veya seyrini değiştirdiğini gösteriyor. Bütün bu sonuçlar, bilim insanlarını ve araştırma şirketlerini insanlar üzerinde klinik deneyler yürütmeye sevk ediyor. Hedef, mikrobiyoma müdahale ederek bu hastalıkların önlenmesi, hafif atlatılması ve tedavi edilmesi.
Zira bağırsaklara müdahale etmek beyine müdahaleden daha kolay. ALS hastalığı üzerine dünyaca ünlü bilim insanımız Dr. Hande Özdinler de bağırsak bakterileri ve nörodejeneratif hastalıklar arasındaki bağlantıları kaleme alan bir yazı yazdı. Konu herkese çok yakından ilgilendiriyor. Reyhan Oksay hazırladı.
‘Güçlünün barışı mı, barışın güçlüsü mü?’
1 Eylül Dünya Barış Günü’nü geride bıraktığımız şu günlerde Müfit Akyos ‘barışı’ , barış ortamını ortadan kaldıran ve sürdürülmesini engelleyen en somut ve vahşi gösterge olan silahlanma bağlamında ele alıyor.
‘Kaos devletten başlar’ diyor Doğan Kuban hoca “Toplumun kültür ve uygarlık düzeyi yükselmedikçe, özellikle halkı yüzyıllar boyu dayatıcı sistemler içinde yaşamış ülkelerde devlet zorbalığı hepimizin bildiği korku ortamı yaratır...” diye de vurguluyor.
Lale Akarun’un yazısı Afganistan Türkiye karşılaştırması üzerine. Akarun “Afganistan’dan çok farklı yerde olmamızı Cumhuriyeti kuran kuşağa, onların vizyonuna, cesaretine, çalışkanlığına, fedakarlığına borçluyuz. Kazanımlarımızı korumak ve ileriye gitmek için bunu akılda tutmak gerek...’ diyor.
Önemli bir çağrı var Afgan bilim insanlarından. Taliban güçlerinin Kabil’i 15 Ağustos’ta ele geçirmesinden ve 31 Ağustos’ta ABD askeri güçlerinin ülkeyi terk etmesinden sonra Afganistan’daki bilim insanları can güvenliklerinin olmadığını ileri sürerek küresel bilim toplumundan acil destek talebinde bulundu. Sayfalarımızda.
Sosyal medya sitesine yüklenen bir içerik, bir saat, yirmi dört saat vb. sonra kendini yok ediyor. Hatta özel mesajlar okunduğu, dinlendiği, izlendiği anda yok oluyor. Bir başka deyişle o içerik hiç var olmadı; sen hayal gördün! Peki bunun birey ve toplum üzerindeki sonuçları? diye soruyor Tanol Türkoğlu.
Uzayda neler oluyor?
Yeni gelişmeler var uzayda. İçlerinden biri uzayda yaşam arayışında paradigma değişimi.
Güneş sisteminin ötesindeki Mini-Neptünler yakında yaşam belirtileri verebilir. Cambridge Üniversitesi’nden gökbilimciler, yaşam arayışını hızlandırabilecek yeni bir yaşanabilir ötegezegen sınıfını belirledi: Hycean gezegenler! Tespit edilmeleri daha kolay ama yaşam bulma konusunda önümüzde uzun bir yol var.
NASA’nın OSIRIS-REX uzay aracı, 2018’de Bennu asteroidinden örnek toplamıştı. Şimdi o örnekler, bilim insanları tarafından incelenmek üzere Dünya’ya dönüyor. Ancak ortada bir sorun var. NASA’ya göre bu asteroit, Dünya’nın yerçekimi nedeniyle yörüngesinden sapabilir, 2100’lü yıllarda gezegenimize çarpıp büyük bir tahribat yaratabilir. Batuhan Sarıcan derledi.
Evrim, eşcinsellik genini niçin hâlâ koruyor?
Üreme ve hayatta kalma açısından en ufak bir avantaj sağlamamasına karşın, eşcinsellikle ilgili genler evrim sürecinde niçin varlıklarını hâlâ koruyor? Çünkü bu genlerin başka işlevlerinin de olduğu düşünülüyor. Bu genler insanlara çekicilik, risk almaya yatkınlık, yeni deneyimlere açık olma gibi özellikler de kazandırıyor olabilir. Sayfalarımızda.
Aşırı kilolu anneler dikkat Çocuklarınızın bağırsak kanserine yakalanma olasılıkları daha yüksek!
Köpeğinizin daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmesi için neler yapabilirsiniz? Karada da gezen ‘ölüm tanrısı’ balinayı hiç duydunuz mu? Murat Altaş derledi. Hayvanlar Dünyası’nda...
Yıldızlar beyaz, Güneş ise turuncu. Peki neden? Meraklı Çocuk sordu, Mercan Bursalı yanıtladı.
Atatürk tavuğa el sürmüyor
Ahmet Yavuz 6. Yazısında diyor ki “Dua Tepe’nin geri alınmasını kutlamak maksadıyla düzenlenen yemekte ziyafet sofrası birkaç cılız tavuk ve dört-beş dilim siyah ekmekten ibaretti. Sofraya oturulmuştu. Başkomutan, Mürettep Kolordu Komutanı Albay Kâzım Bey’e erlere yiyecek olarak ne verildiğini sordu. ‘Dün sabah tedarik ettiğimiz buğdayı kavurmaları için birliklere dağıtmıştık!’ yanıtı üzerine, Mustafa Kemal Paşa tavuğa el sürmeden ayağa kalktı ve gitti. Tabii o akşam kimse tavuğa el sürmedi...”
İsmet İnönü ülkenin geleceğinin bilimin yayılmasında görüyordu. Osman Bahadır’ın kaleminden....
Yeni bir varyant daha: MU. Maskelerin koruyuculuğu tam olarak kanıtlandı. Bu kış ağır bir grip mevsimi geçireceğiz. Koronavirüs ile ilgili son gelişmeler dergimizde.
COVİD-19 salgınında eğitim sürdürülebilir kılmak için neler yapılmalı? Hangi önlemler alınmalı. İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Doç. Dr. Mehmet Toran yazdı.
Rengarenk meyve ve sebzeler bilişsel gerilemeyi önlüyor. Bilim ve beslenmede. Sevda Deniz Karali derledi.
Nedir bu Yapay Zekâ ve Kendi Lehimize Nasıl Kullanabiliriz? Bahçeşehir Ü. Tıp Fakültesi’nden Dora Bayraktar ve Prof. Dr. Kadircan Keskinbora’nın yazıları ilim ve üniversite sayfamızda.
Araştırma Gündemi’nde neler var?
Dünyanın en kuzeyinde yeni bir ada bulundu.
Mars’ta serada bitki yetiştirmek hayal oldu.
Denizlerdeki nişler yok olma tehlikesiyle karşı karşıya..
Sıcaklık, pH değeri ve CO2 içeriği birçok bölgede o kadar çok değişecek ki, deniz organizmaları dünyanın hiçbir yerinde daha önce görülmemiş, tamamen yeni koşullarla karşı karşıya kalacak... Bu yaban arısı kovanları yeşil yeşil ışıldıyor... Bir biyoflüoresan durumu söz konusu. Peki bu ışımanın nedeni ne? İlk kez kuş avlayan bir kaplumbağa görüntülendi. Nilgün Özbaşaran Dede hazırladı.
Yaşlandıkça yüzün simetrisi neden bozulur? Uzmanlara göre yaş ile asimetri arasındaki bağlantı bir olasılıkla yüzü etkileyen doğal güçlerin zamanla aynı oranda etkili olamamalarından ve yüz hatlarındaki gelişimin bireye göre farklılıklar göstermesinden kaynaklanıyor.
***
285. sayıyı da keyifle ve emekle bitirdik ve okumanıza sunuyoruz.
HBT’yi elbirliğiyle yaşatacağız ve büyüteceğiz.
Bilimde kalın, sevgiyle kalın
