Batı Avustralya erken dünya araştırmaları için önemli bir cazibe merkezi. Bilim insanlarının Dünya’nın yaşını da tayin ettiği en eski mineraller, çok eski kayaçlar ve ilk canlı fosilleri burada. Erken dünyanın 3,5 milyar yıllık en iyi korunmuş ve en eski taşlar ve yerkabuğu da...
Hayatın başlangıcına ilişkin yaptığı önemli keşifle kendisinden söz ettiren Furkan Öztürk, içinde bulunduğu Harvard’daki Yaşamın Başlangıcını Araştırma Girişimi ile bu bölgeye yapılan on günlük keşif gezisine katıldı.
Diyor ki: “Gezinin planlaması, gördüklerimiz, beraber gezdiğimiz ekip ve bizi gezdiren kişilerin yetkinliğini de göz önünde bulundurunca, hayatta bir kere yaşanabilecek bir deneyim yaşadım.” Furkan Öztürk, bu keşif macerasını HBT okurları için yazdı. Buyrun, bu geziye bizler de katılalım…
Yeniden başlayacağız!
”Her zaman ölümsüz bir ağaç gibi, yeniden başlayacak gücümüz olacak! Dumlupınar Savaşı başladığı günden tam beş yıl sonra doğdum. Yeniden başlamak yaşam işaretidir. Kuruduğunu sandığınız ağacın filizlenmesi gibi. Atatürk ve İnönü’nün yaşamları üzerinde yapılan soysuz tartışmaların tek anlamı, Osmanlı cehaletinin günümüze uzanan köklerinin varlığıdır…” Doğan Kuban’dan önemli bir başyapıt daha…
Eskiden Karacaoğlan derdi ki: “Üç derdim var, birbirinden seçilmez: Bir ayrılık, bir yoksulluk, bir ölüm”. (Yaşı tutanlar bunu Ersen ve Dadaşlar’ın şarkısı olarak da bilir). Şimdi üç yeni derdimiz daha var birbirinden seçilmeyen: Bir cahillik, bir özgürlük yanılgısı, bir hadsizlik…” Tanol Türkoğlu’nun yazısı çok önemli. Bir de bu hafta Türkoğlu’nun Dijitalem’i var. Unutmayın.
1 Eylül Dünya Barış Günü’nü geride bıraktık. Müfit Akyos ‘Picasso ve Chomsky’nin barışta kesişen yolları’nı yazdı.
Alkollü ürünlere eklenen yüksek vergiler gerçekten caydırıcı olabiliyor mu? Alkol yasakları gündemdeyken Mustafa Çetiner’den ilginç bir yazı. Çetiner “Lancet dergisinde geçen Mart ayında yayınlanan yeni bir makale bu tartışmaya farklı bir boyut getirdi” diyor…
Demanstan korunmada kokunun da önemli olduğunu biliyor muydunuz? Özlem Kayım Yıldız’ın ‘Burundan beyine, kokudan belleğe’ yazısını kaçırmayın.
'Eski Mısırlılar diş macunu icat etmişti'. Bilgi Küpü’nde.
Çankırı’da 8,7 milyon yıllık insansı fosil...
Peki kökenimizle ilgili bilinenleri değiştirecek mi? Bilim dünyasında heyecan yaratan bir bulgu: Çankırı’daki Çorakyerler Omurgalı Fosil Alanında çalışmalarını sürdüren Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Antropoloji Bölümü Başkanı Prof. Ayla Sevim Erol ve ekibinin bulduğu insansı fosili, insan ve Afrika maymunlarının atalarının sadece Afrika’da değil, aynı zamanda Avrupa’da da evrilmiş olabileceğini gösteriyor. Adı: Anadoluvius turkae. Nilgün Özbaşaran Dede hazırladı.
Yapışmaz pişirme kapları, su itici giysiler, leke tutmaz kumaşlar ve halılar, bazı kozmetik ürünler, bazı yangın söndürme köpükleri ve gres, su ve yağa dayanıklı ürünler kırışıksız ve su itici giysiler, kozmetikler, yağlayıcılar, boya, pizza kutuları, patlamış mısır poşetleri yapmak için PFAS kimyasalları kullanılıyor. Ancak insan üretimi PFAS kimyasallarının zararları giderek daha fazla ortaya çıkıyor. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Kadircan Keskinbora’nın 2 bölümlük yazı serisinin ilki.
İnsan diliyle yapay zeka dili arasında köprü: ChatGPT
GPT-3.5 ile büyük ilgi toplayan OpenAI’ın ücretli olarak piyasaya sürdüğü GPT-4, birçok alanda kullanılabilir oluşuyla ve özellikleriyle oldukça dikkat çekici. Yeni sürümdeki en büyük gelişmelerin başında görsellerin işlenebiliyor ve anlamlandırılabiliyor olması geliyor. Matematiksel grafikleri inceleyerek yorumlayabiliyor, buzdolabının içinin fotoğrafından buzdolabında yer alan yiyecekleri tespit edip yemek tarifi verebiliyor ve ayrıca 90’lı yılların tüm oyunlarının kodlarını yazabiliyor. Talya Tümer Sivri, Nergis Pervan Akman, Ali Berkol ve Gözde Kara ortak kaleme aldı.
'Yapay zeka dost mu düşman mı?' başlıklı yazı serimizin bu haftaki konusu YZ teknolojisinin yaratabileceği tehlikeler üzerine.
Peki siz sosyal medyada ne kadar zaman geçiriyorsunuz? Sosyal medya artık hayatın vazgeçilmez bir parçası. Çoğu insan sabah gözünü açar açmaz ilk iş olarak telefonunu eline alıyor. Hal böyle olunca da yararları ya da zararlarına ilişkin araştırmalar yapılıyor. İşten onlardan ikisi... Batuhan Sarıcan derledi.
Gözyaşı hangi maddelerden oluşur? Mercan Bursalı’nın hazırladığı Meraklı Çocuk’ta.
Grafik Bilginin konusu Modern Kölelik. Zorla çalıştırma, borç esareti, zorla evlilik… Ve na yazık ki Türkiye modern köleliğin en yaygın olduğu ülkeler sıralamasında 5.ci!
Dikkat! Köpeğinizin yavaş yürümesi bunama belirtisi olabilir. Yeni araştırmaya göre, fiziksel becerileri yavaşlayan köpeklerin zihinsel becerilerinde de bir yavaşlama oluyor. Hayvanlar Dünyası’nda.
Diş çürükleri tarihe mi karışıyor?
Laboratuvarlarda diş minesi üretilebilecek. Bilim insanları kök hücrelerden diş minesi proteinleri üretebilen organoidler geliştirdiler. Araştırma sonucunda bu gelişmelerin çürük dişlerin onarımı, ya da yitirilen dişlerin yeniden oluşturulması gibi dişle ilgili sorunlara çözüm getirilmesi hedefleniyor
Finansal planlama şirketin elindeki yol haritasıdır. İşletmelerde belirlenen uzun dönemli amaçlara nasıl ulaşılacağını, bu yolculukta hangi kaynakların kullanılacağını ve şirket kaynaklarının nasıl yönlendirileceğini belirler. Kültür Üniversitesi İİBF Dekanı Prof. Dr. Müge Çetiner, ‘Finansal Stratejilerin İşletmelerdeki Rolü’ üzerine yazdı.
Y kromozomunun ilk kez eksiksiz olarak çözülmesi; anne sütünün zeka üzerinde de etkili olması; Avustralyalı bir kadının beyninden canlı bir solucan çıkarılması; mide asidini önleyen ilaçların demans riskini artırması…Ve diğerleri Araştırma Gündemi’nde. Bilim ve Beslenme’nin bu haftaki konusu ise vegan beslenme düzeni.
Kahve telvesinden yapılan beton, yapay zeka ile tsunami tespiti…Yüksek teknolojide bu hafta… Uyku ile ilgili 2 söylence mercek altında. Size 2 bilimsel araştırmanın sonuçları...
***
Bir dolu farklı dünyayı size ulaştırıyoruz her hafta. Tüm zorluklara rağmen HBT'nin yaşaması gerektiğine inanıyoruz. Hiç şüphesiz desteğinize ihtiyacımız var. Dijital abonemiz olabilir ve derginin yayılmasına katkıda bulunabilirsiniz.
Sevgilerimizle, bilimde ve bizde kalın…
