İnsanoğlu, önümüzdeki 10.000 yıl içinde iklim değişikliğinin veya bir göktaşının dünyamıza çarpmasının yaratacağı kıyametten sağ çıkabilirse, şimdikinden daha ileri bir türe evrilebilir. Peki, ama neye dönüşeceğiz, neye benzeyeceğiz? Biyolojinin bugüne kadar bize öğrettiği bilgilerden, canlıların geçmişte yaşadıklarından da yola çıkarak, biz Homo sapiens’in geleceğine bir bakış sunuyoruz.
Büyük bir olasılıkla daha uzun yaşayacağız; boylarımız daha uzun olacak; saldırganlık eğilimimiz azalacak, daha uyumlu bir kişilik yapısı edineceğiz. Beynimiz bir olasılıkla daha küçülecek. Golden retriever cinsi köpekler gibi daha barışcıl, daha neşeli ama daha sıradan, ilginç özelliklerini yitirmiş bir hale dönüşeceğiz.
Bu en azından bir olasılık. Ama bu değişimin nedenlerini anlamak için biyolojiye bakmak gerekir. Bu hafta bu ilginç konuyu kapağa taşıdık. Üreme yaşı neden sürekli artıyor? Neden irileşeceğiz? Beynimiz neden küçülüyor? Koyunlaşma tehlikesi nedir? Ve diğerleri... Sorular ilginç, yanıtlar da... Reyhan Oksay hazırladı.
Besteci yapay zeka
Yapay zeka bir süredir müzik alanında da var. Hayatı anlamlandırmanın vazgeçilmez parçası, soyutun somutla ifade edildiği en yaratıcı alanlardan bir tanesi olan ve popülerliğini asla kaybetmeyen müziğin 1264 türü var…
Şimdi çağın en gözde teknolojisi yapay zeka da alternatif bir müzisyen olma iddiasıyla sahneye çıktı… Yapay zekanın pek çok sessiz kalp için yüksek bir ses üretebileceğini savunanlardan mısınız? Gözde Kara, Yeşim Yaman ve Ali Berkol’ün ‘Grammy’nin yeni adayı: Yapay Zeka’ başlıklı yazısını okumanın tam zamanı.
Boğaziçini anma ve yaşatma mevsimi
İstanbul denizden çıkan bir efsanedir… İstanbullunun da kendine yapacağı en büyük iyilik, kendinin bir cennette olduğunu ona hatırlatacak bu eşsiz su yolunun görenleri duygulandıran ve nasılsa ayakta kalmış özelliklerini yok etmemektir. Doğan Kuban ‘Yaz, Boğaz’ı anma ve yaşatma mevsimidir’ demiş. Ne dersiniz?
Büyük kentlerde toplu ulaşımın en etkin aracının raylı sitemler olduğu açık. Türkiye’de bu yönde talep giderek artıyor. Peki yerli üretimde neredeyiz? Müfit Akyos’un kaleminden...
Özlem Kayım Yıldız’ın yazısı Multipl sklerozda Epstein-Barr virüsünün rolü ve tedavi yaklaşımlarına etkisi üzerine.. Mustafa Çetiner hekim-hasta ilişkileri üzerine güncel ve önemli bir sorunu ele aldı.
Tanol Türkoğlu, Z(aman) Kuşağı başlıklı yazısında “Z Kuşağı’nın hassasiyet gösterdiği hususlardan birisi de zaman. Nedenini yetiştikleri ortamdaki dijital ögelerde aramak gerek” diyor ve ekliyor: “Z Kuşağı bir sonraki seçimlerde zamanın çocuğu olanları daha sempatik bulacak. Çünkü onlar zamanın en has evlatlarıdır!”
Yazık!.. Marmara kaderine terkediliyor
Prof. Dr. Derin Orhon Çevre Bakanlığı’nın Marmara Denizi ile ilgili yaptığı ‘Stratejik Plan 2021-2024’i değerlendirdi: Rapor görüneni doğruluyor. Günümüzün deyimi ile kirlilik sebep, müsilaj sonuç!. Ancak bulgularla, uygulanması önerilen önlemler arasında hiçbir ilişki kurulmamış. Marmara adeta kaderine terkedilmiş…
Prof. Dr. Celal Şengör Jules Verne’in ‘Denizaltında 20 bin fersah’ kitabının yeni baskısını yazdı.
Antidepresan ilaçların ciddi çevresel etkileri olduğunu biliyor muydunuz? Araştırmalar özelliklerde denizlere karışan antidepresan ilaç miktarının balıklarda ve denizde yaşayan canlılarda, denizlerden beslenen kuşlarda biyolojik ve fizyolojik mekanizmaları etkileme potansiyeline sahip doza ulaştığını gösteriyor… Peki bu ilaçların insanlardaki etkilerini dikkate alıyor muyuz? Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Doç. Dr. Zülfi ye Gül yazdı.
Ve yine Covid-19... Akciğer embolisi riskini 33 kat artırıyor. 6. COVID-19 aşısı Valneva’ya Birleşik Krallık’tan onay geldi. Hatırlatma dozlarında zamanlama çok önemli. Ve diğerleri... Dergimizde...
Nöronları keşfederek zihnimize pencere açtı
Çığır açan çalışmalarıyla modern sinirbiliminin kurucusu olarak anılan 1906 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödüllü Santiago Ramón y Cajal’ı, çalışmalarıyla hatırlıyoruz, Bilim Tarihi’nde. Batuhan Sarıcan derledi. Prof. Dr. Hasan Yazısı Cerrahpaşa Üniversitesi anılarını bir kitapta topladı. Kitabın adı ‘Sana Ne Lan’.
Küresel ısınma alerji mevsimlerini de uzattı. İklim Değişikliği Polenlerde Artışa ve Alerji Mevsimlerinin Daha Sert ve Uzun Geçmesine Neden Oluyor.
Neden kedilerin gözleri karanlıkta parlar? Meraklı Çocuk’ta.. Mercan Bursalı hazırladı.
Elektrikli araçlar dünya için en iyi alternatif gözüküyor. Gerçekten öyle mi? Meraklının köşesinde. Eren Gülbaran derledi.
İskoçya, öldürülen cadılardan özür diledi
İskoçyalı tarihçiler ve kurumlar bu kanlı geçmişle bir süredir yüzleşiyorlar. 8 Mart Dünya Kadınlar Gününde resmi özür İskoçya Başbakanı Sturgeon tarafından yapıldı. Rita Urgan’dan..
Çevreci çelik ve çimento da mümkün... Ama nasıl? İnşaat ve araba; yani çimento ve çelik... Gezegenimizi en çok kirleten ikili.. Aslında hem üretim hem de tüketim safhasında çevre dostu yöntemlerle karbondioksit salınımını çok azaltmak mümkün. İşte karşımızda 9 adımda net sıfır.
Güneş Panellerine Susuz Temizlik: Güneş panellerinin en büyük sorunu toz toplamaları. Ayrıca temizlenmeleri de çok büyük miktarlarda su tüketimini gerektiriyor. MIT mühendisleri, özellikle su kaynaklarının kısıtlı olduğu bölgelerdeki güneş panellerinin suya gerek duyulmaksızın temizlenmelerine olanak tanıyan yeni bir yöntem geliştirdiler.
‘Günahları ve sevaplarıyla kimya’ başlıklı yazı serimizin bu haftaki bölümü, iklim mücadelesinde metan emici yeni yöntemler.
Bilim ve Beslenme
Ayçiçek yağı sıkıntısının sebebi ne? Nasıl üstesinden gelinebilir? Avokado kalp sağlığını koruyor mu? Murat Altaş’ın hazırladığı Bilim ve Beslenme’de.
Unutkanlığı yavaşlatmanın mümkün olduğunu biliyor musunuz? Ya da sağlıksız yaşamanın özellikle erkeklerin 23 yılına mal olduğunu? Araştırma Gündemi yine dopdolu: 100 bin beyin görüntüsüyle beynin gelişimi izlenecek... Alzheimer ile ilgili genetik risk bölgeleri belirlendi ve diğerleri... Nilgün Özbaşaran Dede’den..
Hamamböcekleri dinozorları yok eden göktaşı çarpmasından nasıl kurtuldu? Hayvanlar neden yaralarını yalıyor? Hayvanlar Dünyası’nda..
Size bu hafta da yoğun emeklerle hazırlanmış ve ilgiyle okuyacağınızı tahmin ettiğimiz güzel bir haftalık HBT’nizi sunuyoruz… Sevgiyle kalın, bilimde kalın..
