Stanford Üniversitesi, birçok Nobel ödülü ve diğer prestijli ödüllerle tanınan, dünyanın en iyi 10 üniversitesinden biri olarak kabul edilir. Bu üniversitenin bilim insanları tarafından son 3 yıldır dünyanın en etkili bilim insanlarının sıralandığı listeler ciddi ve kaliteli bilimsel veriler analiz edilerek yayımlanıyor. 2021 yılı Scopus verilerine göre dünyada 7 milyona yakın bilim insanının bilimsel çıktıları incelendiğinde, 200.000 bilim insanı araştırmalarıyla dünyanın en etkili bilim insanları arasında yer alıyor.
Türkiye kökenli kurumların bu listelerde yer alma oranı binde 6. Yani sadece 1.202 bilim insanı bu listede. Süleyman Demirel Üniversitesi’nden Ata Utku Akçıl bu listeyi Herkese Bilim Teknoloji dergisi için hazırladı. Akçıl ‘Bu oranın %1 ve üzeri olduğu ülkelerle hem rekabet edebilmek hem de bilimsel kapasitenin ve bilimsel farkındalığın artırılabilmesi için kendi alt yapımızın/öz kaynaklarımızın ve yeni kuşak kritik bilim insanı sayımızın mutlaka geliştirilmesi ve sonuçta %1 ve üzeri oranın yakalanması hedeflenmelidir. Bu ise ancak “BİLİM” için yapılacak yatırımlar ve “BİLİM’e güven” ile mümkün olacaktır. Unutulmamalıdır ki “Her felaket filmi, bilim insanlarına kulak asılmamasıyla başlar ve bu filmin sonu da en acı şekilde tüm canlıları etkiler” diyor. Listenin tamamı dergimizde...
200.000 bilim insanı arasında, Türkiye’den en üst sırada yer alan bilim insanı, Çankaya Üniversitesinden Dimitru Baleanu, listede 496. sırada. Baleanu, dünyada kendi birincil çalışma alanında ise 3.sırada. Türkiye genel sıralamasında ise, tüm bilim disiplinlerinde 1.sırada. Bu bakışla, ilk 10 kişiyi ve listede yerlerini kapakta veriyoruz. Anadolu üniversitelerinde giderek artan çok iyi bilimciler göze çarpıyor. 200.000 kişi arasında en çok enerji konusunda çalışan var: 158 kişi. Yapay zeka ve görüntü işleme alanında listede 152 bilimcimiz yer alıyor. Çok ilginç çıkarsamalar yapılabilecek listeleri sunuyoruz sizlere..
MİKROBİYOM... Toprakta ve vücudumuzda azalıyor, neden?
Bakteri, mantar ve diğer mikroplar: Toprakta, denizde ve tüm canlıların vücutlarında olan mikroorganizmalar...Kısa adıyla mikrobiyom. Gezegenimizin ihtiyaç duyduğu yaşam-destek sisteminin temel taşları onlar. Biz insanlar için de benzer şey söz konusu: Sağlıklı mikrobiyom eşittir sağlıklı insan, ama alarm zilleri çalıyor. Küresel ısınma, biyo çeşitliliğin azalması ana sebepler. Ve bu dünyanın sonunu getirebilir. Mikrobiyom bir organ mı? Mikrobiyomu kalp veya beyin gibi vücudumuzun yaşamsal öneme sahip diğer organlarıyla aynı kefeye koymalı mıyız? Bu da sağlıkta ve hastalıkta, mikrobiyomu daha iyi korumak zorunda olduğumuz anlamına mı geliyor? Reyhan Oksay hazırladı.
Boş Konuşarak Çukurun Dibini Bulacağız!
‘Daha çok tüket, başarmak için ne yaparsan yap, para kazan, hakaret et, boynunu kes, gözünü çıkar, vur öldür diyen bir öğretiyi kim nerede öğretiyor? Bunun farkına varmadan kurbanı olan cahiller hangi ortamda yetişiyor? Bunu sorgulamayan adamlar hangi uygarlığın mensuplarıdır?’ Doğan Kuban’dan...
Kablosuz beyin-omurilik arayüzü uygulaması çığır açıcı bir gelişme. Sinir sistemi boyunca sinirsel elektriksel iletimin kesintiye uğradığı inme ve omurilik hastalıkları gibi durumlarda sinir hücrelerinin tekrar iletişim kurmasını sağlayabilecek kablosuz bir sistemin işe yaraması milyonlarca hasta için son derece önemli. Peki felci tedavi edebilir mi? Özlem Kayım Yıldız yazdı.
Dijital dönüşüm kırk katlı bir bina gibi. Herkes (birey, kurum, şirket) kendi nefesine-kapasitesine-basiretine göre bir katta. Tanol Türkoğlu tam dijital kültürde insana yer kalmayacağını iddia ediyor.
Müfit Akyos TÜSİAD ve TÜBİSED’in “Türkiye’nin 2. Yüzyılında Yüksek Teknoloji İçin Eylem Çağrısı’nın yaşama geçirilme yönlerini irdeledi.
Mustafa Çetiner’in yazısı seçim dönemi sonrası hepimizi yakından ilgilendiren bir konu üzerine: Mutlu olabilmek.
Finansal sistemin en yeni aktörü yapay zeka. Kültür Üniversitesi’nden Dr. Didem Kayalıdereden, müşteri hizmetlerinden tutun, risk yönetimi, yatırım bankacılığı ve bir sürü alanda kritik rollar oynamaya başladığını anlattı.
İlaç taşıyabilen ve iltihaplanmayı saptayan akıllı dikişler... Güneş enerjisi ile sıvı yakıt üreten yapay yaprak... Artık insanda da denenmesinin yolu açılan beyin implantı... Yüksek teknoloji sayfasında bu hafta yer verdiğimiz konular. Murat Altaş hazırladı.
“Bir busedir her bakış”
Cemil Meriç Paris’te başarısız göz ameliyatından sonra İstanbul’a dönünce “görme” eylemini şöyle tarif eder: “Görmek tabiata tahakküm etmektir… Görmek yaşamaktır, vuslattır görmek. Her bakış dış dünyaya atılan bir kementtir, bir kucaklayıştır, bir busedir her bakış.” BAU Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı’ndan Doç. Dr. Okan Toygar yazdı.
Belirli yiyecekleri acı yapan nedir ve neden acı yemek kimileri için katlanılmaz iken bazı insanlar acı yemeye bayılır? Bilim ve Beslenme sayfasında.
En uzun süren uygarlık hangisiydi? En uzun süreli uygarlık Çin mi, Eski Mısır mı yoksa Mezopotamya mı? Tartışmalı konuya farklı bir bakış açısıyla bakan bir araştırmacı en uzun ömürlü uygarlığın Çin olduğunu söylüyor. Rita Urgan derledi.
Gıda, 18. yüzyıldan beri protestolarda sembol olarak kullanılıyor veya isyan hareketleri için bir çıkış noktası niteliği taşıyor. Peki ama neden ve bugün nasıl kullanılıyor? Batuhan Sarıcan hazırladı.
Yeni bir yazı dizisine başladık: Kafa karıştıran bilimsel kavramlar. İlk konumuz yaşlanma: Kaçınılmaz ama iyileştirilebilir bir süreç.
Beyin ne kadar ağır? Meraklı çocuk sordu, Mercan Bursalı yanıtladı. ABD’de 5.5 milyon yıllık fil mezarlığı keşfedildi. Hayvanlar Dünyası’nda.
Deniz kenarında yaşayan insanların daha mutlu olduğunu biliyor muydunuz? Dünyadaki yaşamı demir partiküllerinin tetiklediğini peki? Kış uykusu insanlar için de mümkün mü? Ve diğerleri Nilgün Özbaşaran Dede’nin Araştırma Gündemi’nde...
***
Satın almanız, abone olmanız, yaymanız, tavsiye etmeniz, haberdar etmeniz, okumanız, dağıtmanız, HBT’yi ayakta tutuyor. Sizlerin desteğiyle her hafta dergiyi nitelikli ve 24 sayfa, çok yönlü, dolu dolu yayınlayabiliyoruz. Koşullar zor… Sevginizi, desteğinizi eksik etmeyin…
Bilimde ve HBT’de kalın…
